KÂMUSU’L-BEDÂYİ (MEHMED RİF`AT)
ansiklopedik eser
Mehmed Rif`at (d. 1851/1267 - ö. 1325/1907)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Manastırlı Mehmed Rif`at’ın eseri. Yazarın “Kâmusu’l-Bedâyi” adını verdiği ansiklopedi denemesi, aynen Ali Suavi’nin Paris’te 1869 yılından itibaren çıkarmakta olduğu Ulûm gazetesinde tefrika hâlinde okuyucuyla buluşturmaya çalıştığı "Kâmusu’l-Ulûm ve’l-Maarif" adlı eseri gibi tefrika suretiyle yayımlanmaya başlamış ve yine onunki gibi yarım kalmıştır.

Malumat dergisinin 31-32. sayısında “Abaka” maddesiyle başlayan tefrika, 92. sayıdaki “Barut” maddesinden sonra kesilmiştir. Tefrikanın başlamasından yaklaşık üç yıl önce yayımlanan Mehmed Rif`at'ın “Tuhfetü’l-İslâm” adlı eserinin sonunda “Pek mühim ve büyük bir eser.” olarak tanıtılan “Kâmusu’l-Bedâyi”, aynı yerdeki bilgiye göre “derdest-i tab”dır. Buna rağmen “Barut” maddesinden sonra tefrikanın neden durdurulduğuyla ilgili herhangi bir bilgi mevcut değildir. “Kâmusu’l-Bedâyi”nin tefrikası başlamadan yayımlanan “Usûl-i Bedâyi”, “Hane” ve “Menâkıb-ı Tabîiyat” adlı eserler, Mehmed Rif`at’ın ansiklopedik bir eser hazırlayacak kültür altyapısına kavuşmuş olduğunu göstermektedir. Mehmed Rif`at’ın zihninde ansiklopedik bir eser hazırlama fikri muhtemelen adı geçen eserleri hazırladığı yıllarda oluşmuştur. Çünkü bu eserler yapı bakımından ansiklopedi görünümünde olmasalar bile, ihtiva ettikleri bilgi bakımından ansiklopedik nitelik taşırlar. “Kâmusu’l-Bedâyi”nin madde başlarının çeşitliliği, onun bir genel kültür ansiklopedisi olduğunu göstermektedir.

Eserin Malumat mecmuasının muhtelif sayılarında yer alan madde başları ve bunların bulunduğu yerler şöyledir:

Cilt 2, sayı 31-32, sayfa 694.

Babü’l-Elif ve’l-Hemze

Abaka

Abnus

Abus

Apolet

Cilt 2, sayı 33-34, sayfa 730.

At Kestanesi

At Yarışı

Ateş

Cilt 2, sayı 35-36, sayfa 770.

Ateşperestlik

Atmaca

Eczacılık

Arpa: Musiki aleti.

Arpa: Hububat.

Cilt 2, sayı 39, sayfa 856.

Artezyen Kuyuları

Arşimed Kanunu

Arşimed Vidası

Arşimed Dolabı (Bk.: Arşimed Vidası)

Arşimed Tulumbası (Bk.: Arşimed Vidası)

Arz Irgat Makinesi

Müellifin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed

Kaynakça


Bozdoğan, Ahmet (2001). Manastırlı Mehmet Rıfat ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Mehmed Rif`at (1895-1897). “Kamusu’l-Bedayi”. Malumat Dergisi, II-IV(31-32, 33-34, 35-36, 39, 40, 42, 45, 49-50, 51, 52, 53, 55, 56, 57, 58, 60, 69, 75, 80, 92).

Atıf Bilgileri


Bozdoğan, Ahmet. "KÂMUSU’L-BEDÂYİ (MEHMED RİF`AT)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/kamusu-l-bedayi-mehmed-rif-at. [Erişim Tarihi: 23 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GÖRENEK (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
2 YA GÂZİ YA ŞEHÎD (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
3 PAKDÂMEN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
4 HÜSREV Ü ŞİRİN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Öğr. Üyesi Caner Solak
Görüntüle
5 HÜKM-İ DİL (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
6 DELÎLE YÂHÛD KANLI İNTİKÂM (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
7 EBU’L-ALÂ YÂHÛD MÜRÜVVET (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
8 EBU’L-FEDÂ (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
9 NEDÂMET (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
10 KÖLEMENLER (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
11 FAKİRE yahut MÜKÂFAT-I İFFET (HASAN BEDREDDİN VE MEHMED RİF‘AT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Araş. Gör. Elif Paliçko
Görüntüle
12 AHMED YETÎM YÂHÛD NETÎCE-İ SADÂKAT (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
13 HUD’A VE AŞK ( FRIEDRICH VON SCHILLER’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedri Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
14 CLEOPATRE (MADAM EMIL DE GIRARDIN’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedri Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
15 ANTONY YÂHÛD İKMÂL-İ NÂMUS [ALEXANDRE DUMAS PERE’DEN ÇEVİRİ] (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle