Erzurumlu Hâfız İshâk Efendi'nin Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin (ö. 672/1273) Mesnevi-i Manevî'si ile Muhyiddîn İbnü'l-Arabî'nin (ö. 638/1240) Fütûhâtü’l-Mekkiyye'sinden seçtiği bazı bölümleri mealen ve edebî bir üslupla mensur olarak Türkçeye çevirdiği eseri. 

Hâfız İshak tercümesinin başına eklediği uzun sayılabilecek manzum mensur karışık mukaddimeyi (1311: 2-13) klasik usule uygun olarak kaleme almıştır. Hamdele ve salvele ile başlayan mukaddime; ehl-i beyt, ashab-ı güzîn ve dört halifeye övgü ile devam eder. Bu bölümleri devrin padişahı II. Abdülhamid’e methiye ve dua izler. Sonraki kısım sebeb-i telif kabul edilebilecek mahiyettedir. Mütercim, 1309/1891 senesinin uzun bir kış gecesinde Fütûhâtü’l-Mekkiyye ve Mesnevi-i Ma’nevî’yi büyük bir hayranlıkla okur. Bu eserleri mütalaa eden Hâfız İshâk, elli beş yaşına gelmesine rağmen işlediği günahlardan gayrı elinde bir şey bulunmadığını düşünerek üzülür. O da hayırlı ve kalıcı bir hizmet ifa etmek arzusuyla İbnü'l-Arabî ve Mevlânâ'nın ruhaniyetine sığınarak onların adı geçen eserlerinden “anlaması kolay ama faydası fazla” olan bazı kısımları Türkçeye aktarmaya, bu tercümeye de İntibâh adını koymaya karar verir. Bu hayırlı hizmeti tamamlaması için kendisine ruhsat ve ömür vermesini Allah’tan diler. Hâfız İshâk mukaddimede tercümeyi kelime kelime değil mealen yaptığını da bildirir.

Mukaddimede her ne kadar Mesnevî-i Ma’nevî’nin yanı sıra Fütûhâtü’l-Mekkiyye'den de bazı bölümlerin tercüme edildiği söyleniyorsa da hangi kısımların Fütûhât’tan alındığı anlaşılamamaktadır. Mütercimin tercüme ettiği kısımlarda yaptığı izahlardan çıkarıldığı kadarıyla tercümeye esas olan metinlerin tamamı Mesnevî’den alınmıştır. Tercümede secilere sıklıkla baş vurulmuş, anlaşılır ve sade bir lisan tercih edilmiştir.

İntibâh, 1311/1893 yılında İstanbul'da Mahmud Bey Matbaasında 47 sayfa olarak basılmıştır. Hâfız İshâk İntibâh’a “Zeyl-i İntibâh” adını verdiği ve 1313/1895 yılında İstanbul’da Mahmud Bey Matbaasında basılan bir zeyl de ilave etmiştir. İntibâh’a nazaran daha hacimli olan bu zeylde Türkçeye çevrilen metinlerin tamamı Mesnevî-i Ma’nevî’den seçilmiştir.

Müellifin biyografisi için bk. “HÂFIZ, Erzurumlu İshâk Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hafiz-erzurumlu-ishak-efendi