Hasan Bedrettin ve Mehmet Rıfat'ın Fransızcasından Türkçeye çevirileri. Alman yazar Friedrich von Schıller’in bu eseri, Alexandre Dumas Pere tarafından Fransızcaya çevrilmiştir. Mütercimler  ise eseri “İntrigue et Amour / Hud`a ve Aşk” adıyla Fransızcasından Türkçeye çevirmişlerdir. Eserin arka kapağında, oyunun Schiller tarafından dokuz perde olarak yazıldığını; ama iki perdesinin oyunun esasına dâhil olmayıp Schiller’in “fikr-i mahsusunu beyan için” yazıldığından, söz konusu perdelerin çıkarılarak oyunun yedi perde şeklinde tercüme edildiğini söylerler; fakat bu iki perdenin oyunun neresinde olduğu konusunda bilgi vermezler. Mütercimlerin bu açıklamasının aksine Alman edebiyatı tarihiyle ilgili araştırmalarıyla tanınan Gürsel Aytaç, Schiller’in bu oyununun orijinal adının “Kabale und Liebe” olduğunu ve 1784’te yayımlanan eserin beş perdelik bir burjuva trajedisi olduğunu bildirir. Muhtemelen, Alexandre Dumas Pere, eseri Fransızcaya çevirirken orijinali beş perde olan oyunu dokuz perde üzerine tanzim etmiş, Hasan Bedrettin ve Mehmet Rıfat da Fransızcadan Türkçeye aktarırken iki perdelik kısmını çıkararak yedi perdelik bir oyuna dönüştürmüşlerdir; ancak eserin orijinalini görmedikleri için oyunun dokuz perde üzerine tanzim edilmiş olmasını, Schiller’in bir tasarrufu olarak değerlendirmişlerdir. Eserin “Hile ve Sevgi” adıyla Zâhide Özveren ve Lûtfi Ay tarafından “Almanca aslı esas tutularak ve Prof. Robert d’Harcourt’un ‘Editions Montaigne’de (Almanca-Fransızca karşılıklı metin hâlinde) çıkan Fransızca Tercümesinden de faydalanılarak” (Schiller 1951: 2) yapılan çevirisiyle Hasan Bedrettin ve Mehmet Rıfat tarafından yapılan çevirisi arasında gerek şahıs kadrosundaki kişiler ve bunların adında, gerek vakanın akışında, gerekse oyunun bölümlere ayrılmasında birtakım farklılıkların bulunması, bu fikri destekler. Melahat Özgü, Hasan Bedrettin ve Mehmet Rıfat tarafından yapılan bu tercümenin, direkt Almancasından olmamakla birlikte, Schiller’den dilimize yapılan ilk çeviri olduğunu söyler.

Oyun üç “fasıl” ve yedi “perde”ye ayrılmış, birinci ve ikinci fasıllar ikişer, üçüncü fasıl üç perdeden meydana gelmiştir. Eserin olay örgüsü şu şekildedir: Başvekil Baron Walter’in oğlu Ferdinand, müzik hocası Miller’den ders almaktadır. Ferdinand, ders için Miller’in evine geldiği dönemde hocasının kızı Louise’i görmüş ve iki genç arasında bir aşk başlamıştır. Durumun farkına varan Miller, başvekilin, oğlunun fakir bir müzik hocasının kızıyla ilişki kurmasına sinirlenip kendilerine kötülük edeceğini tahmin ederek iki genç arasındaki aşkın bitmesi gerektiğini düşünür; ama karısı Madam Miller, bütün riskleri göze alarak kızını başvekilin oğluyla evlendirmenin planlarını yapar. Başvekilin kâtibi Wurm’un da Louise’de gözü vardır. İki genç arasındaki aşkı öğrenen Wurm, Louise’in Ferdinand’la evlenmesini önlemek için başvekile, oğlunun fakir bir müzik hocasının kızıyla aşk yaşadığını ve onunla evlenmek arzusunda olduğunu söyler. Durumu öğrenen başvekil çok sinirlenir. Kâtibiyle bir olarak Ferdinand’ı bu evlilikten vazgeçirmek için birtakım entrikalar planlar. Zaten ikisi yıllar önce ortaklaşa çevirdikleri bir entrikayla eski başvekili zehirleyerek öldürmüşler; o zaman kâtip olan Walter başvekil, Wurm da onun kâtibi olmuştur. Bu sefer de Mareşal de Kalb’i kullanarak çevirdikleri entrika sonucunda Louise’in, Ferdinand’ın gözünde sevgilisine ihanet etmiş iffetsiz biri olmasını sağlarlar. Bunun üzerine Ferdinand, Louise’i öldürmek üzere onun evine gider; ama Louise’in babasının kızına verdiği değer ve ona bağladığı istikbal umutlarını öğrenince Louise’i öldürmekten vazgeçer; fakat sevdiği kızın kendisine ihanet ettiğini sandığı için de bu acıyla yaşayamayacağını düşünerek Louise’in ikram ettiği limonatanın içine zehir koyarak içip intihar eder. Louise durumu fark edince bardakta kalan limonatayı içerek o da intihar eder. Ölmeden önce gerçekleri Ferdinand’a anlatarak sevgilisini masum olduğuna inandırır ve ruhunu teslim eder. Babasıyla Wurm’un, kendisini sevgilisinden ayırmak için çevirdikleri dolapları öğrenen Ferdinand, ölmeden önce intikam almak ister. Tam o sırada başvekil Walter, Wurm ve hükümet memurları Millerlerin evine gelirler. Ferdinand, son bir gayretle kalkarak kılıcını çeker ve Wurm’u yaralar, sonra da düşüp ölür. Wurm ise istediklerini elde edememenin verdiği hırçınlıkla, Baron Walter’le bir olup eski başvekili nasıl zehirlediklerini hükümet memurlarına anlattıktan sonra ölür.

Mütercimlerin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed / “Bedri Paşa, Kütahyalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedri-pasa-kutahyali