Hesap Oyunları Halit Ziya Uşaklıgil’in matematik alanında yazdığı eseridir. Çalışmada önsöz, giriş bölümleri yer almaz; 27 hesap oyununun yer aldığı bölümler başlıklar ile verilmiştir. Tamamen tercüme olmadığı belirtilen eser üzerinde yapılan çalışmada, 19. yüzyılda Batı’da rekreasyon matematiği adı altında benzer çalışmaların var olduğu belirtilir; eğlence matematiği olarak da tanımlanabilecek olan bu alan Hesap Oyunları eseri vasıtasıyla tanıtılır (Kalafat 2020: 103-104). Kalafat eseri, ilmî olmayan, okuyucunun entelektüel bilgi birikimini ve zekasını kullanma şekillerini öğretmeyi hedef alan bir matematik eseri olarak tanımlamıştır (Kalafat 2020: 108). Hesap Oyunları yirmi yedi bölümden oluşur: “Birisinin zihnindeki adedleri bilmek; Bir aded-i mahzûfu keşfetmek; Müteaddid zarları keşfetmek; Pulların adedini keşfetmek; Müteaddida῾dâdı keşfetmek; 9’dan aşağı bir veya birkaç a῾dâdı keşfetmek; 10’dan aşağı bir veya birkaç a῾dâdı keşfetmek; Zihinde bulunan dominoyu keşfetmek; Son dominoları keşfetmek; Üç kağıdın adedlerini keşfetmek; 9 adedinin bir garibesi; 40’ta garâbet; 7 ile darbın müttehid hâsıl-ı darbları; 9 ile usûl-ı darb; Yüzüğü bulmak; Zarı keşfetmek; At üzerinde oyun; Takvîm-i ebedî; Bir taksîm; Yirmi dört papas; Tarfgîrlik; Taş yığını; Yirmi dört çivi; Dominoların vesâit-i müstakîmesi; Bir trilyonu ta῾adâd etmek; Hâsıl-ı yekûn; Tek çift” (Kalafat 2020: 104-105). Toplama, çıkarma, çarpma, bölme, iki katını alma, ikiye bölme işlemleri temelinde; akıldan tutulan sayıyı bulma, zarların sayısını tespit etme, herhangi bir tarihin hangi güne geldiğini hesap etme, saklanılan yüzüğü bulma ve çarpmada pratik yolları anlatma gibi konularda yöntemler gösterilir.

Eser, Küçük Kitaplar dizisi içerisinde İzmir Hizmet Matbaasında 1308/1890-91 yılında basılmıştır. 58 sayfadan oluşmaktadır. Eserin çeviri yazılı metni Şermin Kalafat tarafından yayımlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Halid Ziya Uşaklıgil”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/usakligil-halit-ziya