Şifâyî Mehmed Dede’nin Farsçadan tercüme ettiği esmâü’l-hüsnâ şerhi. Eserin başındaki sebeb-i telifte müellifin, 1071/1661 senesinde, hac dönüşünde kadırgayla Mısır’a doğru yol aldığı sırada yanında Farsça iki esmâü'l-hüsnâ şerhi bulunduğu, bu eserleri inceleyip ihvanından ve dostlarından Farsça bilmeyenlerin istifadesi için Türkçeye tercüme ettiği ve eserine Hediyyetü’l-Fukarâ ismini verdiği belirtilmiştir. Bu izahatın ardından gelen mukaddime bölümünde; Hazret-i Peygamber’in esmâü’l-hüsnâ ile ilgili, metinde, “Allâh Te’âlâ içün toksan tokuz isim vardur, her kimesne ki ol isimleri saysa cennete girür.” (Yar vd. 2020: 257) şeklinde meali verilmiş olan bir hadîs-i şerîfleri şerh edilmiş, Cüneyd-i Bağdâdî (ö. 297/909) ve Bahâeddîn Nakşibend (ö. 791/1389) gibi sufilerden, konuya dair misaller getirilmiş ve okuyuculardan hayır dua istenmiştir.

Mukaddimenin ardından gelen ilk kısımda esmâü’l-hüsnâdan 94 isim, “Allâh” ismiyle başlayıp “es-Sabûr” ismiyle sona eren mutat sıralamayla kısaca açıklanmış ve ilgili ismin zikri ile bunun sonucunda ortaya çıkan tesirler hususunda bilgi verilmiştir. Söz konusu 94 ismin içinde, yaygın olan Tirmizî (ö. 279/892) rivayetli esmâü’l-hüsnâda yer almayan “el-Ehad” ismi de yer almaktadır. Eserin bu kısmına “el-Vedûd”, “el-Mecîd”, “el-Bâis”, “eş-Şehîd”, “el-Hakk” ve “el-Vekîl” isimleri ise dâhil edilmemiştir.

Eserin ikinci kısmı, Abdurrezzâk el-Kâşânî (ö. 736/1335)’nin Istılâhât-ı Sûfiyye adlı eserinin “el-Abâdile” bölümünün tercümesidir (Yar vd. 2020: 254). “Tezyîlü’r-risâle” ibaresiyle metne eklenmiş olan bu kısımda, Allah’ın isimlerinin başına “abd” lafzı eklenmek suretiyle has kulların özelliklerine dair hususiyetler açıklanmıştır. Bu bölümde toplam 99 isim ele alınmış olup Tirmizî rivayetinden “el-Muhsî” ismine yer verilmeyerek söz konusu rivayette olmayan “el-Ehad” ismi yine metne dâhil edilmiştir.

Eserin sonuna ise “tezyîl-i tezyîl” ibaresiyle, İbn Abbâd er-Rundî (ö. 792/1390)’nin Ed’iye Mürettebe Alâ Esmâ’illâhi’l-Hüsnâ adlı Arapça eseri, tercüme edilmeksizin eklenmiştir (Yar vd. 2020: 254). Söz konusu eser, Allah’ın isimlerinin başlarına “yâ” hitabı eklenmesi suretiyle yazılmış bir münacat niteliğindedir.

Tek nüshası tespit edilebilen Hediyyetü’l-Fukarâ üzerine ilk olarak, Tuba Bahadır tarafından bir yüksek lisans tezi hazırlanmış (2017); ardından eser, Halim Yar, Mehmet Yunus Yazıcı ve Hadi Ensar Ceylan tarafından ortaklaşa bir makale ile yayımlanmıştır (2020).

Müellifin biyografisi için bk. “Şifâyî, Şeyh Muhammed Şifâyî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sifayi-seyh-muhammed-sifayi-efendi