Sevgilinin güzellik unsurlarını anlatan risale. Aruzun “mefâ‘îlün mefâ‘îlün fa‘ûlün” kalıbıyla yazılmış 562 beyitlik bir mesnevidir. 54 beyitlik bir girişten sonra Sıfat-ı Efser-i Zer, Sıfat-ı Isâbe-i Mücevher, Sıfat-ı Tûğ, Sıfat-ı Cebîn, Sıfat-ı Ebrû, Sıfat-ı Gâze, Sıfat-ı Çeşm-i Câdû, Sıfat-ı Sürme, Sıfat-ı Müjgân, Sıfat-ı Zülf-i Müşgîn, Sıfat-ı İzâr, Sıfat-ı Gûş u Gûş-vâre, Sıfat-ı Ruhsâr, Sıfat-ı Gül-gûne, Sıfat-ı Hâl-i Pür-Hâl, Sıfat-ı Bînî, Sıfat-ı Dehân, Sıfat-ı Dendân, Sıfat-ı Leb ü Zebân, Sıfat-ı Zenah-dân, Sıfat-ı Gabġab, Sıfat-ı Gerden, Sıfat-ı Girîbân, Sıfat-ı Makreme, Sıfat-ı Sîne, Sıfat-ı Pistân, Sıfat-ı Kâmet, Sıfat-ı Bâzû, Sıfat-ı Dest ü Engüşt, Sıfat-ı Hınnâ, Sıfat-ı Engüşterîn ü Yâze, Sıfat-ı Âyîne, Sıfat-ı Nâf, Sıfat-ı Şikem, Sıfat-ı Ser-Cümle Ten, Sıfat-ı Miyân, Sıfat-ı Mîzer, Sıfat-ı Nişest-gâh, Sıfat-ı Mâye-i İşret, Sıfat-ı Zânû, Sıfat-ı Sâk, Sıfat-ı Pây, Sıfat-ı Mûze olmak üzere 43 başlık atında sevgilinin güzellik unsurları işlenmiş, şairin sevgili hakkındaki duygularını ve hayallerini içeren bir bölümle eser tamamlanmıştır (Erdoğan 2013: 516).

Hayret-nâme sevgilinin bütün güzellik unsurlarını baştan sona topluca anlatan Türkçe müstakil manzum iki eserin ilkidir. Her bir güzellik unsuruna ayrı bir başlığın açıldığı bu mesnevide sevgili, başındaki külahından ayağındaki ayakkabısına kadar tepeden tırnağa bütün ayrıntısıyla tasvir edilmiş, bunun için yüzlerce benzetme unsurundan faydalanılmıştır. Hayret-nâme, divan şiirinde idealize edilen sevgili tipinin bütün özelliklerini ayrıntılı bir şekilde vermesi bakımından önemli olduğu gibi âşığın duygularını içermesi ve sevgili karşısındaki hayranlığını yansıtması bakımından da dikkat çekicidir.

Eserin dört nüshası bulunmaktadır (Erdoğan 2013: 516). Bu nüshalar müstakil olmayıp Lâmi‘î Çelebi Dîvânı’nın ya da Lami’î Külliyatı’nın sonunda yer almaktadır. Ayrıca Hanzade Güzelova, Fatih Millet Ktp. Ali Emiri Manzum Eserler No: 115’te kayıtlı Lâmi’î Külliyatı’nın Mesneviyat kısmında Lâmi’î’nin Hayret-nâme adlı mesnevisinin yer aldığını söyler (2008: 64).

Eser üzerine Mehtap Erdoğan çalışmıştır (2013).

Şairin biyografisi için bk. “Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.  http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lamii-celebi-mahmud-osman