- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hasan Sezâyî - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
- Eser Yazılış Tarihi:1146/1734
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Derleme
- Türü/Formu:Mecmua
- Yayın Tarihi:02/03/2022
GÜFTE MECMÛ’ASI (SEZÂYÎ ?) (Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, Manzum 736)
güfte mecmuasıHasan Sezâyî (d. 1080/1669-70 - ö. 18 Ramazan 1151/29 Aralık 1738) ?
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hasan Sezâyî’ye ait olması kuvvetle muhtemel (Uslu 2002: 42) şiir mecmuası. Eserin tertibi, 23 Zilhicce 1146/27 Mayıs 1734 günü tamamlanmıştır. Eserin bulunduğu cilt içinde Zübde-i Makâle-i İlm-i Mûsıkî adlı 5 yapraklık bir risale daha vardır. 205 yaprak tutarındaki güfte mecmuasında 578 tanesi şarkı, 52 tanesi nakş ve 9 tanesi de kâr formunda bestelenen 639 tane güfte tespit edilmiştir. Mecmuaya Türkçe şiirlerin yanı sıra 5 tane Arapça ve 41 tane Farsça manzume kaydedilmiştir. Güfte başlarında tür, usûl, bestekâr ve güftekâr sıralamasına genel olarak riayet edilmemiş; başlıklar ve mahlaslar kırmızı mürekkeple yazılmış veya işaretlenmiştir. Bazı eserlerin güfteleri gaz lambası, ağaç, ibrik, cami, güneş ve daire gibi şekiller verilerek aktarılmıştır.
Mecmuada tespit edilen güftekârlar ile güfte sayıları şu şekildedir: Abdî (6), Âbî, Adlî (2), Âlî, Ârif, Arzî, Âsım, Aşkî, Atâyî, Azmî (4), Bahâyî (3), Bâkî (13), Berber Osmân, Cazîm (3), Cevrî (2), Cündî Efendi, Dürrî (5), Edîb (2), Emîrî, Enverî, Es'ad Mollâ, Fâ'iz (2), Fâ'izî, Fasîhî (4), Fennî (4), Fevrî, Feyzî, Fuzûlî, Hâdıkî, Hâkânî, Hâletî, Hâlisî, Hamdî, Hâyî, Hıfzî (17), Hüseyin Baykara, Hüseyin Bey, Itrî, İbrâhîm Paşa, Kâmî (2), Kelîm, Kemâlpaşazâde, Kırımî, Lutfî, Mâdih, Mahdûmî, Mahfî, Mâhir (9), Mahtûm, Mahtûmî (3), Mezâkî, Mihrî, Nâbî (10), Nahîfî (3), Nâ'ilî (4), Nasıbî-i Edirnevî, Na’tî, Nazîm (5), Nazmî, Nedîm (12), Nermî, Nesîmî, Nev’î, Neylî, Nûrî (2), Nüzhet, Re'f’et, Rahîmî (2), Rahmî (14), Râsim (3), Râşid (2), Refî Ahmed Efendi), Refiî, Resîm, Resîm-i Bursevî, Rıf’at (2), Rıf’at Hâfız (2), Rıf’âtî, Rızâyî, Riyâzî, Rûhî (4), Rüşdî (2), Sa’dî (8), Sâ'id (4), Sâlim (2), Sâmî (2), Sırrî, Subhîzâde, Şâkir (3), Şehîd Âlî Paşa, Şehrî, Şerîf, Şermî, Tâhir (2), Tâ’ir, Tâlib (2), Tıflî (4), Ulvî (3), Va’dî, Vâhid (2), Vecdî, Vecîhî (2), Vehbî (2), Verdî, Veysî (2), Yahyâ (3), Yemînî (3), Yirmisekiz Efendi, Yümnî (4), Zâhir, Zâtî (Erden 2004: 15, 16).
Mecmuanın fihristine 52 makam adı kaydedilmiştir. Fihristte bulunan mâhur ve arabân makamları içerikte başlık olarak yer almamış, fihristte bulunmayan nevrûz makamı içerikte başlık olarak yazılmış fakat altına örnek manzume verilmemiştir. Yine zâvil, nevâ-sünbüle, nihâvend, dügâh, çârgâh, kûçek, zemzeme, büzürk, zirgüle, uzzâl, zîrefkend, geveşt, muhalif-ırak, sultânî-ırak, rahatülervah makamları başlık olarak kaydedilmiş ama herhangi bir manzume paylaşılmamıştır.
Nîkrîz, nişâbûr, hisâr, hüzzâm, muhayyer-bûselik makamlarında beste ve güfte paylaşımı yapılmamakla birlikte tespit edilen bestekârlar şu şekildedir: A’mâ Halîl Efendi, A’mâ İbrâhîm, Abdî Ağa, Abdullâh Çelebi, Abdülbâkî Ağa, Âhen, Ahmed Efendi Gonca, Alî Çavuş, Ayıntâbî, Asgar Kemânî, Avvadoğlu, Bâkî Ağa, Bekir Çavuş, Çorbacızâde, Çultutmaz, Dede el-Ma'rûf, Dervîş Ahmed Neyzen, Dervîş Alî, Dervîş Hüseyin A’mâ, Dervîş Hüseyin Giriftzen, Dervîş Mehmed Şamlı, Dervîş Ömer Bağdâdî, Diyarbekrî, Domdom İmâm, Es’âd Mollâ, Fakîr, Hâce Abdülkâdîr, Hâfız Kömür, Hâfız Kumral, Hâfız Post, Hakkâk Hacı Mehmed Ağa, Hamamcızâde Sâlih Ağa, Hasan Ağa, Hasan Efendizâde, Hüseyin Ağa Cemân, Itrî, İmâm Sagîr, İsmâ'îl Ağa Bursevî, İsmâil Çavuş Ağa, Kâdîzâde, Kadrî, Kapudânzâde, Kara Mehmed, Kemânî Mehmed Ağa, Kemânî Süleymân Ağa, Misk İbrâhîm Ağa, Mustafa Ağa Cameşûyân, Müezzinzâde, Na’âtî Dâmâdı, Nâ’ilî Alî Ağa, Na’nâ Ahmed, Nâzim Çelebi, Neşî Çelebi, Nihâvendî, Osmân Efendi Galatalı, Receb Çelebi, Rif'at Hâfız, Selânikî Mollâ, Serrâczâde Hasan Çelebi, Seyyid Mehmed Ağa, Sütçüzâde, Şehlâ Mustafâ, Şeştârî Murâd Ağa, Teberdâr Abdullâh, Tosunzâde, Üsküdârî Molla Mehmed, Yûsuf Çelebi (Erden 2004:255). Ayrıca mecmuada "Acem" ve "Hindî" başlığı altında isimleri kaydedilmemiş Acem ve Hindli bestekârlara ait besteler mevcuttur. "Fakîr" başıklı bestelerin de mürettibe ait olduğu düşünülebilir.
Recep Uslu tarafından tanıtımı yapılan (2002) eser üzerine Serçin Erden bir yüksek lisans tezi hazırlamıştır (2004).
Derleyicinin biyografisi için bk. "Sezâyî, Şeyh Hasan Sezâyî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sezayi-seyh-hasan-sezayi-efendi
Kaynakça
Erden, Serçin. (2004). Hasan Gülşenî’nin Güfte Mecmuası ve İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
Uslu, Recep. (2002). “Hasan Sezâyi Gülşenî’nin Bilinmeyen İki Musikî Eseri”. Akademik Araştırmalar Dergisi, (12): 37-49.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
| 2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
| 3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 7 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
| 8 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
| 9 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
| 10 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |