GİZLİ ODA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)
roman
Avanzade Mehmet Süleyman (d. 1871-ö. 1922)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Avanzade Mehmet Süleyman tarafından A. Blonar’dan tercüme edilen roman. Eser Tarik gazetesinde tefrika edilmiştir. Yazar romanla okuyucuya cezanın yasal çerçevede gerçekleşmesi gerektiği mesajını vermek ister. Roman iki yakın dost iken Bocoul'ün Wores'e ihanet etmesiyle birbirlerine düşman olmaları ile bunların birbirine âşık olup evlenmek isteyen çocuklarının etrafında gelişir. Buna göre Bocoul, Wores'in icadını kendine mâl eder ve onu hırsızlıkla suçlar. Wores’ ülkesinden kaçmasına sebep olduktan sonra onun sevdiği kadınla evlenir. Suçsuzluğu anlaşılan Wores ülkesine döner. Bu sırada Wores’İn oğlu Piyer ile Bocoul’ün kızı birbirine âşık olmuştur ve evlenmek istemektedir. Wores, çocukların mutluluğu için Bocoul ile görüşmek zorunda kalır; ancak bu görüşmede Bocoul tarafından aşağılanır. Wores geçmişin intikamını almak, birbirini seven iki gencin kavuşmasını sağlamak için Bocoul'ün evine kendi icat ettiği bir nev'i gizli kamera kurar ve bu aletle çıkardığı sesler sebebiyle Bocoul'ün çıldırmasına ve sonunda ölmesine sebep olur. Romanın sonunda birbirini seven iki genç evlenmiş ve balayına gitmeden önce Worres’i ziyaret etmek isterler. Worres bir icadı üzerinde çalışırken yıldırım çarpması neticesi hayatını kaybeder.

Eserde kötülerin sonunda cezasını buldukları görülür. Bocoul yaptığı kötülükler neticesi, Wores ise intikam almak adına dolaylı olarak suça karıştığı için eserin sonunda can verir. Burada kötülerin sonunda cezalarını çekecekleri ve intikam almak yerine bu işi yasal yollarla takip etmek gerektiği mesajı göze çarpar. Romanın şahıs kadrosunun çok geniş olduğu ve karakterlerin tahlilinde ayrıntılar yer verildiği söylenemez. Zaman olarak 1880 yılından söz edilir, mekânın romanın kurgusunu şekillendiren bir fonksiyonundan söz edilemez; mekân roman için basit bir gibi düşünülebilir. İç mekân olarak karşımıza Devantre’nin bakkalı çıkar, bir de Worres’in oğlunun Amerika’dan dönüşü sırasında uğradığı şehirlerin ismi verilir. Burada dikkat çeken Monikindam'ın ve Flemenk kıtasının mekân tasvirinin ansiklopedik bilgi mahiyeti taşımasıdır. Roman tekniği açısından yazarın esrin anlatımına müdahil olması dikkat çekicidir. Bu tavır Ahmet Mithat üslubuna çok benzer. Eser 1316/1900 yılında tercüme edilmiştir.

Yazarın biyografisi için bkz. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade

Eserden Örnekler


"Monikindam, hüznâver bir manzaraya maliktir. Güya ki kuvve-i fâtıra-i bütün ve hiddet ve sükûnetini bu şehre bahşeylemiş… Her tarafta derin bir sükûn ve sükûnet-i câridir mamafih hariç-i şehirde vâsi ve nazar-rübâ bağlar ve çemenler, hoş ve dilfirîp meralar bulunup buralarda hayvanat-ı ehliye ra'y edilir. Bütün bir memleketi gûnâgûn evrâk ve ezhârıyla tezyin eyleyen ağaçlar mâteessüf bu civarda bulunmaz. Denizin tozlu suları, cihet-i şimaliyenin kuru ve şedit rüzgârı, ötede beride müteaddit göllerin mevcudiyeti ağaçların neşv ü nümâsı mani-i azîmdir." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1316: 3).

"Hikâyenin muharriri olmak sıfatıyla bir hafta sonra Bocoul'ün hanesine girmiş olsaydık, biçare Catherine'in pek ziyade değişmiş olduğunu görür idik. Çünkü kızcağız müddet-i mezkûre zarfında ne ağzına bir lokma ekmek almış ne de geceleri bir saat olsun uyuyabilmiş idi. Ruhlarındaki kırmızılık uçmuş idi." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1316/1900: 93-94).

Kaynakça


Erdoğan Çeltik, Seher (2017). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.

Avanzâde Mehmet Süleyman (1316/1900). Gizli Oda. İstanbul: Kasbar Matbaası.

Atıf Bilgileri


ERDOĞAN ÇELTİK, Seher. "GİZLİ ODA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/gizli-oda-avanzade-mehmet-suleyman. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
2 İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
3 KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
4 JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
5 TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
6 ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
7 ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
8 DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
9 TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
10 MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
11 ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
12 BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
13 BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
14 LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
15 MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle