- Yazar Biyografisi (TEİS)
Avanzade Mehmet Süleyman - Madde Yazarı: Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
- Eser Yazılış Tarihi:1316/1900
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Roman
- Yayın Tarihi:15/01/2022
GİZLİ ODA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)
romanAvanzade Mehmet Süleyman (d. 1871-ö. 1922)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Avanzade Mehmet Süleyman tarafından A. Blonar’dan tercüme edilen roman. Eser Tarik gazetesinde tefrika edilmiştir. Yazar romanla okuyucuya cezanın yasal çerçevede gerçekleşmesi gerektiği mesajını vermek ister. Roman iki yakın dost iken Bocoul'ün Wores'e ihanet etmesiyle birbirlerine düşman olmaları ile bunların birbirine âşık olup evlenmek isteyen çocuklarının etrafında gelişir. Buna göre Bocoul, Wores'in icadını kendine mâl eder ve onu hırsızlıkla suçlar. Wores’ ülkesinden kaçmasına sebep olduktan sonra onun sevdiği kadınla evlenir. Suçsuzluğu anlaşılan Wores ülkesine döner. Bu sırada Wores’İn oğlu Piyer ile Bocoul’ün kızı birbirine âşık olmuştur ve evlenmek istemektedir. Wores, çocukların mutluluğu için Bocoul ile görüşmek zorunda kalır; ancak bu görüşmede Bocoul tarafından aşağılanır. Wores geçmişin intikamını almak, birbirini seven iki gencin kavuşmasını sağlamak için Bocoul'ün evine kendi icat ettiği bir nev'i gizli kamera kurar ve bu aletle çıkardığı sesler sebebiyle Bocoul'ün çıldırmasına ve sonunda ölmesine sebep olur. Romanın sonunda birbirini seven iki genç evlenmiş ve balayına gitmeden önce Worres’i ziyaret etmek isterler. Worres bir icadı üzerinde çalışırken yıldırım çarpması neticesi hayatını kaybeder.
Eserde kötülerin sonunda cezasını buldukları görülür. Bocoul yaptığı kötülükler neticesi, Wores ise intikam almak adına dolaylı olarak suça karıştığı için eserin sonunda can verir. Burada kötülerin sonunda cezalarını çekecekleri ve intikam almak yerine bu işi yasal yollarla takip etmek gerektiği mesajı göze çarpar. Romanın şahıs kadrosunun çok geniş olduğu ve karakterlerin tahlilinde ayrıntılar yer verildiği söylenemez. Zaman olarak 1880 yılından söz edilir, mekânın romanın kurgusunu şekillendiren bir fonksiyonundan söz edilemez; mekân roman için basit bir gibi düşünülebilir. İç mekân olarak karşımıza Devantre’nin bakkalı çıkar, bir de Worres’in oğlunun Amerika’dan dönüşü sırasında uğradığı şehirlerin ismi verilir. Burada dikkat çeken Monikindam'ın ve Flemenk kıtasının mekân tasvirinin ansiklopedik bilgi mahiyeti taşımasıdır. Roman tekniği açısından yazarın esrin anlatımına müdahil olması dikkat çekicidir. Bu tavır Ahmet Mithat üslubuna çok benzer. Eser 1316/1900 yılında tercüme edilmiştir.
Yazarın biyografisi için bkz. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade
Eserden Örnekler
"Monikindam, hüznâver bir manzaraya maliktir. Güya ki kuvve-i fâtıra-i bütün ve hiddet ve sükûnetini bu şehre bahşeylemiş… Her tarafta derin bir sükûn ve sükûnet-i câridir mamafih hariç-i şehirde vâsi ve nazar-rübâ bağlar ve çemenler, hoş ve dilfirîp meralar bulunup buralarda hayvanat-ı ehliye ra'y edilir. Bütün bir memleketi gûnâgûn evrâk ve ezhârıyla tezyin eyleyen ağaçlar mâteessüf bu civarda bulunmaz. Denizin tozlu suları, cihet-i şimaliyenin kuru ve şedit rüzgârı, ötede beride müteaddit göllerin mevcudiyeti ağaçların neşv ü nümâsı mani-i azîmdir." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1316: 3).
"Hikâyenin muharriri olmak sıfatıyla bir hafta sonra Bocoul'ün hanesine girmiş olsaydık, biçare Catherine'in pek ziyade değişmiş olduğunu görür idik. Çünkü kızcağız müddet-i mezkûre zarfında ne ağzına bir lokma ekmek almış ne de geceleri bir saat olsun uyuyabilmiş idi. Ruhlarındaki kırmızılık uçmuş idi." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1316/1900: 93-94).
Kaynakça
Erdoğan Çeltik, Seher (2017). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.
Avanzâde Mehmet Süleyman (1316/1900). Gizli Oda. İstanbul: Kasbar Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
2 | İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
3 | KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
4 | JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
5 | TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
6 | ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
7 | ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
8 | DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
9 | TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
10 | MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
11 | ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
12 | BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
13 | BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
14 | LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
15 | MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |