Hasan Bedreddin ve Mehmed Rif'at tarafından "Temaşa" genel başlığı altında yayımlanan bir dizinin 1. cildinin 9. eseri olarak yayımlanan üç fasıl, üç perdeden müteşekkil eser. “Girofle-Girofla”, eserin başındaki ifadeye göre bir “opera buffe”tur; oyunun özellikleri dikkate alındığında, bu ibarenin “operakomik” anlamında kullanıldığı fark edilir. Girofle - Girofla (eser üzerinde Arap harfleriyle yazımı Jirofle - Jirofla şeklinde) adlı oyunun birinci perdesindeki müzikal kısımlar Şakir Bey (Paşa) tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Bu durum ilk zamanlarda birtakım yanlış anlaşılmalara sebep olmalı ki dönemin süreli yayınlarından Vakit gazetesinin 11 Teşrin-i Evvel 1291/23 Ramazan 1292/23 Teşrin-i Evvel-i Efrencî 1985 yer alan “Girofle Girofla"nın sahnelenmesiyle ilgili bir değerlendirme yazısında “mütercimleri: Şakir - Bedri” denilir. Kaynak gösterilmemekle birlikte sözü geçen yazıdan faydalanıldığı tahmin edilen sonraki yıllarda yayımlanmış Arpad'a ait bir çalışmada da aynı hata tekrarlanır (1966: 686).

Oyun, Temaşa dizisi içinde yayımlanmadan uzun süre önce Türkçeye çevrilmiş ve sahnelenmeye başlanmıştır. Bunu, eserin baş tarafında yer alan bir açıklamadan öğrenmek mümkündür. Hasan Bedreddin ve Mehmet Rıfat’ın ortaklaşa yazdığı veya Türkçeye çevirdiği tiyatro eserleri içinde en fazla sahneye konulanlardan biri, belki de birincisi Girofle-Girofla'dır. Bunda en önemli etken oyunun türüdür. I ve II. Meşrutiyet Dönemi Türk tiyatrosunun önemli adlarından Ahmet Fehim’in hatıralarından öğrenildiğine göre Güllü Agop’un grubundan ayrılan Nalyan’ın “Leblebici Horhor Ağa” adlı opereti yazıp temsiline başlaması üzerine Güllü Agop, halkın fazlasıyla ilgisini çeken bu yeni çığıra karşı dayanabilmek için işi operetçiliğe dökmüş; kuvvetli bir kadro kurarak Batı operetlerinden bazılarını sahneye koymaya başlamıştır. Girofle-Girofla da bunlar arasındadır (1977: 24). Oyunun birçok defa sahnelenmiş olmasının bir diğer sebebi de sahneye konulmasındaki başarı dolayısıyla seyirciyi kendisine çekmesidir. Dönemin basın organlarından Vakit gazetesinin 16 Teşrin-i Evvel 1291, 28 Ramazan 1292,  28 Teşrin-i Evvel-i Efrencî 1875 tarihli nüshasındaki "Varaka" başlıklı haberde yer alan “işbu operanın gerek elbiselerinde ve gerek tiyatro manzaralarında hiçbir kusur olmayıp Fransız tiyatrosunda görülenden daha mükemmel ve daha güzel” şeklindeki sözler, oyunun bu konudaki başarısını gözler önüne serer.

Hasan Bedreddin ve Mehmed Rif'at'ın ifadelerine göre “elbise bedayîini, yani ‘moda’yı tezyif yolunda yazılmış” (Vanloo ve Leterrier 1292/1875-1876: 461) olan oyunun vakası “627 sene-i hicriyesine müsadif olup İspanya’da güzeran eder.” (Vanloo ve Leterrier 1292/1875-1876: 462). Girofle-Girofla, hem zaman hem de mekân olarak Tanzimat Dönemi Osmanlı İmparatorluğu’ndan bir hayli uzak olmasına ve vakasında da Osmanlı İmparatorluğu’nu çağrıştıracak bir taraf bulunmamasına rağmen dönemin yaygın sansür anlayışından kurtulamamıştır. Baha Dürder’in belirttiğine göre “Maarif Nezaret-i Umumiyesi Encümen-i Teftiş ve Muayene” adlı kurulun 13 Ağustos 1310 / 27 Ağustos 1892 tarih ve 944 sayılı yazısında “Osmanlı Dram ve Komedi Kumpanyalarınca İcrası Memnu Olan Oyunların Esamisini Mübeyyin Defterdir” başlığı altında verilen oyunlar içinde “Girofle” adı da bulunur (1963: 504). Oyun Türkçeye çevrildiği ve yayımlandığı dönemde çok fazla ilgi görmüş ve birçok defalar sahnelenmiş olmasına rağmen bünyesinde tiyatro tekniği bakımından birtakım kusurlar taşımaktadır. Girofle ile Bolero arasındaki bir diyaloğun ardından “...mülâkat aynı elbise ile diğer bir kız tarafından icra olunur.” (Vanloo ve Leterrier 1292/1875-1876: 471) denilmesi ve Korsanlar Reisi’nin bir tiradının “...ilh” (Vanloo ve Leterrier 1292/1875-1876: 478) denilerek -konuşmanın benzer minval üzere devam edeceğinin belirtilip- kesilmesi gibi örnekler, Batılı anlayışla yazılmış tiyatro eserlerinde görülmemesi gereken kusurlardandır. Büyük bir ihtimalle bu gibi kusurlar eserin orijinalinde olmayıp çeviri sırasında hacimden tasarruf etmek için başvurulmuş bir yöntemdir.

Mütercimlerin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed / “Bedri Paşa, Kütahyalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedri-pasa-kutahyali