- Yazar Biyografisi (TEİS)
? - Madde Yazarı: Araş. Gör. BUKET NUR KIRMIZIGÜL ŞİMŞEK
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Eski Uygur
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Uygur
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:07/10/2021
FO SHOU WEN SHİ Xİ YU ZHONG SENG JİNG
budizm, apokrif, uydurma sûtra?
ISBN: 978-9944-237-87-1
Wen shi jing "Ter banyosu sûtrası" adıyla da bilinen Uygurca eser.
Fo shou wen shi xi yu zhong seng jing, "Buda'nın birçok rahiple bir hamamda yıkanmaları hakkında konuştuğu Sûtra (Jîvaka'nın daveti)" anlamına gelir. Hiçbir Hint orijinali bilinmemektedir ve Tibetçe tercümesi de yoktur. B. Nanjio'nun Tibetçe bir metne yaptığı gönderme için hangi kaynağa dayandığı belirsizdir (Kudara ve Zieme 1988: 182).
MS II. yüzyılda An Shigao'nun yaptığı bir çeviri olarak kabul edilse de, Dao An'ın MS 374'te Budizm'in kutsal kitaplarını listelediği Zong li zhong jing mu lu adlı Çince katalogda yer almamaktadır. Bu nedenle, Hintçe ve Tibetçe herhangi bir versiyonu da mevcut olmadığı için, dayandığı kaynak belirsizdir.
Bununla birlikte, bu sûtra üzerine iki Çince şerh bulunmaktadır: Hui Yuan'ın Wen shi jing yi ji ve Hui Jing'in Wen shi jing shu adlı şerhleri (Elverskog 2020: 129-130; Kudara ve Zieme 1988: 182). Eserde ünlü doktor Jîvaka, Buda'yı ziyaret eder ve ter banyosu teklif eder. Buda, Jîvaka'nın bu fikrini över ve bu banyo için gerekli yedi şey ile yapılmasıyla ortaya çıkan yedi erdemden bahseder. "Ter Banyosu Sûtrası" keşişler için Vinaya kuralları ile bağlantılı olarak görülmektedir. Genelde hamamlar, özelde ise ter banyoları keşişlerin hijyeninde önemli rol oynamaktadır (Kudara ve Zieme 1988: 182-183).
Bu sûtranın iki Uygurca fragmanı Turfan Koleksiyonu'nda bulunmaktadır. Künye numalararı Ch/U 6265 (T III 32) ve Ch/U 6265a şeklindedir. İki dilli bu fragmanlarda Çince metnin altında satır arası Eski Uygurca çevirisi yer almaktadır (Elverskog 2020: 130). Bu parçalar, yaklaşık 9X17 cm boyutlarında küçük pustaka formatındaki bir kitaptan alınmıştır. Sayfalar sırasıyla recto ve verso üzerinde 9 ve 10 satır içerir. Üst kenar yaklaşık 0,3 cm yüksekliğindedir. Bağlama deliği 5. çizgiyi kesmektedir (Kudara ve Zieme 1988: 183). Kudara ve Zieme bu metnin transkripsiyon ve çevirisini "Chinesisch-alttürkische Fragmente des „Schwitzbad-Sūtras“" (1988) adlı çalışmalarında yayımlamışlardır.
Eserden Örnekler
T III 32 (Ch/ U 6265) (recto) (1-6)
[Çince satır...] bursang [ku]vra[g]larıg yutaçı yalnguk-lar-[n]ıng • ’eng’ilki tört ulug et’özi igsz kemsz kayu ajunta tugsar inçgülü[g es]engülüg • ugan yarp kamag-ka ayaguluk bolur. [Çince satır...] ikinti kayu ajunta tugsar arıg silig yüzi mengizi közi karakı körkle toz t[o]pra[k-k]a öl ödüş-ke yukmaz • kişi-ke ’engitgülük bolur. (Kudara ve Zieme 1988: 184)
(Cemaatleri yıkayan insanlara gelince, (öyledir ki) ilk olarak onların dört büyük bedenleri hastalıktan ve sıkıntıdan muaftır. Hangi âlemde doğarlarsa doğsunlar, sakin ve güvenli, güçlü kuvvetli olacaklar, herkes tarafından onurlandırılacaklar. İkincisi hangi varoluşta doğarsa doğsun, saf ve berraktır. Yüzü ve çehresi, gözleri ve gözbebekleri güzeldir. O, toza toprağa, rutubete bulaşmaz. İnsanlar arasında saygıdeğer olur.)
Kaynakça
Elverskog, Johan (2020). Budist Uygur Edebiyatı. (çev. M. Ağca ve D. Uzunkaya). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
Kudara, Kōgi ve Peter Zieme (1988). "Chinesisch-alttürkische Fragmente des „Schwitzbad-Sūtras“". Altorientalisehe Forschungen, 15 (1): 182-191.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | SAMANTABHADRACARYÂPRANİDHÂNA | Kalım Keyşi | Diğer Tuğçe COŞKUN SEBER |
Görüntüle | ||
2 | SADDHARMAPUNDARÎKA SÛTRA ŞERHİ | ? | Dr. kenan azılı |
Görüntüle | ||
3 | NÎLAKANTHAKA SÛTRA | Şingko Şeli Tutung | Dr. kenan azılı |
Görüntüle | ||
4 | DÎVÂN (ŞÎRÎN) | Şîrîn, Şîrîn-i Dehlevî, Şîrîn-i Gûr, Radıyye Begüm, Raziye Begüm | Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz |
Görüntüle | ||
5 | ALTUN YARUK | Şıñko Şeli Tutuñ | Prof. Dr. Ceval Kaya |
Görüntüle | ||
6 | SEKİZ YÜKMEK YARUK / Fo shuo tian di ba yang shen zhou jing | ŞİNGKO ŞELİ TUTUNG | Hüseyin Yıldız |
Görüntüle |