Vanlı divan şairlerinden olan Feyzî Sâlih Efendi’nin (d. ?/? - ö. 1127/1715) şiirlerinin yer aldığı eser. Şairin şiirleri müstakil bir divan nüshası içerisinde bulunmayıp kardeşleri Dürrî ile Saʿdî’nin ve başka şairlerin şiirlerinin de yer aldığı Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi 3409 arşiv numaralı mecmua içerisinde bulunmaktadır. Bunun dışında şairin şiirlerinin yer aldığı başka bir nüshaya rastlanmamıştır. Feyzî’ye ait şiirler, mecmuanın herhangi bir bölümünde toplanmayıp dağınık ve çoğunlukla derkenarlarda ve nazım şekilleri bakımından karışık vaziyettedir. Şaire ait şiirler genellikler “Güfte-i Feyzî", "Târîh-i Feyzî", "Güfte-i Feyzî Birâder-i Dürrî” şeklinde başlıklandırılmıştır. Bu şiirler toplamda bir divançe oluşturacak durumdadır.

Mecmuada Feyzî Efendi’ye ait 83 şiir yer almaktadır. Feyzî'nin Dîvânçe'sinde 1'i naʿt ve 3'ü medhiyye olmak üzere 4 kaside bulunmaktadır. 70 beyitten oluşan naʿt dışında, şairin Reisülküttap Râmî Efendi’ye sunulmuş 2 ve Şeyhülislam Feyzullah Efendi’ye sunulmuş 1 kasidesi bulunmaktadır. Bu kasidelerden son 2'si ıydiyye türünde kaleme alınmıştır. Dîvânçe'de 27 gazel bulunmaktadır. Bu gazellerden ikisi Feyzî, Dürrî, Saʿdî kardeşler ile arkadaşları Karabacakzade Mâdih’in birlikte kaleme aldıkları müşterek gazellerdir. Dîvânçe’deki 2 gazel nazire, 1 gazel ise Sultan Ahmed’in methedildiği müzeyyel bir gazeldir. Dîvânçe'de yer alan 17 kıtadan 1'i hariç hepsi tarih türünde yazılmıştır. Şairin bu şiirleri genellikle “kıta-i kebire” şeklindedir. Şair, kardeşleri Dürrî ve Saʿdî gibi tarih düşürme hususunda yetenekli olup tarihleri çoğunlukla III. Ahmed’e ve çevresindeki devlet adamlarına yöneliktir. Feyzî, cülus törenlerine, medrese, cami, çeşme gibi imari faaliyetlere ve mevki makama gelme üzerine tarihler düşürmüştür (Bağrıaçık 1996: 20-25). Feyzî’nin şiirleri arasında biri Farsça olmak üzere 18 rubai de yer almaktadır. Bu şiirlerin yanı sıra mesnevi nazım biçimi ile kaleme alınmış iki manzume ile 10 beyit ve 5 mısra bulunmaktadır. Beyitlerin 4'ünde, mısraların ise tamamında çeşitli olaylara tarihler düşürülmüştür.

Türkçe ve Farsça şiir söylemede başarılı olan şairin, şiirlerini sade bir dille kaleme aldığı, çoğunlukla Türkçe redif ve kafiye tercih ettiği, zorlamadan uzak bir şekilde terkipler kurduğu görülür. Vezni tatbik etmede oldukça başarılı olan şairin, esas hüner gösterdiği alanın ise tarih düşürme olduğu söylenebilir (Öztürk vd. 2021: 157-190).

Feyzî’nin şiirleri Murat Öztürk ve Tolga Öntürk tarafından yayınlanmıştır (2021).

Şairin biyografisi için bk. “Feyzî, Sâlih”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/feyzi-salih