Cem Sultan’a ait olduğu öne sürülen falname türünde yazılmış manzume. Mesnevi nazım şekliyle ve aruzun "mefâ'îlün mefâ'îlün fe'ûlün" vezniyle yazılan eser 48 beyittir. Bir çeşit çiçek falı olan manzume, falname türünde yazılmış diğer eserlere göre nispeten farklıdır. Manzumenin hemen başındaki “Bu ezhârın birin kıl dilde ihfâ / Ki sen dimedin ola âşkâr” beytiyle falın tarifi yapılır ve ardından bazı çiçek isimleri sayılır. Buna göre sayılan farklı çiçeklerin birinin gönüldeki niyete göre tutulması istenir. Ardından bu çiçeklerin yorumlanmasıyla gönüldeki sırrın kendiliğinden aşikâr olması beklenir. Eserde ismi anılan çiçekler "gül, gonca, benefşe, karanfül, lâle, nesrin, nergis, reyhân, semen/yâsemîn, sûsen, sünbül, şakâyık, zanbak ve zeymerân"dır (Ersoylu 1997: 207). Adı geçen çiçeklerin yorumu klasik şiir geleneğine oldukça uygundur. Örneğin “Eğer nergis dilerse gönlün iy yâr / Gözi yâdına var ol haste vü zâr” beytiyle gönlünde nergis çiçeği dileyenin falında, sevgilinin gözlerini anarak ağlamanın ve hasta olmanın çıkacağı anlaşılmaktadır. Eser “Değüldür hükm-i gaybı kasdum el-hak / Hemân maksûd olan san’atdur ancak, Ki hükm-i gayba Hak’dur ancak ahkem / Budur söz toğrusı vallahu a’lem” beyitleriyle son bulur. Hemen her fal kitabının sonunda bulunan bu minvaldeki ifadeler, Kur’ân-ı Kerîm’de fal bakmanın yasaklandığı ayete mugayir düşmemek içindir. Bu nedenle manzumenin son beyitlerinde de yapılan işin sadece bir sanat olduğu, gaybı yalnız Allah’ın bileceği vurgulanmıştır.

Metin, Cem Sultân’ın Türkçe Dîvân’ının İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, nu. TY 5474, vr. 58b-60b ve İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, nu. TY 5547, vr. 109a-111b’de kayıtlı nüshalarında Fâl-ı Reyhân-ı Cem Sultân başlığıyla yer almaktadır. 5547 numaralı nüshada diğerlerinden farklı bir başlıklandırma vardır. “Der-Tevhîd ü Na’t” başlıklı iki beyitten sonra yine iki beyitlik “Der-Tarîk-i Niyyet” başlıklı bir giriş bulunmakta, “Der-Aksâm-ı Ezhâr” başlığıyla asıl metin gelmekte ve “Der-Hâtime” başlığından sonraki iki beyitle manzume sonlanmaktadır. Bir çeşit çiçek falı olan manzumenin hiçbir yerinde Cem ismi geçmez. Bu açıdan eserin Cem Sultân’a aidiyeti konusunda araştırmacılar kuşkuludur. Halil Ersoylu (1997: 204-205) iki nüshayı dil, imlâ, semantik ve şekil hususiyetleri açısından karşılaştırmıştır. Bunun neticesinde 5547 numaralı nüshanın dil ve semantik yönünden çok daha sağlam olduğunu belirtmiştir. Yanı sıra 5474 numaralı nüshada Fal-nâme ve Dîvân’ın aynı nesih hatla yazıldığını ancak hareke kullanımının Fal-nâme’de tam iken Dîvân’da yer yer olduğunu; 5547 numaralı nüshada ise Dîvân ve Fâl-nâme’nin talik hatla yazılırken harekelemenin iki eserde aynı seyreklikle korunduğunu ifade eden Ersoylu, 5547 numaralı nüshada bulunan Fal-nâme’nin başına Cem isminin müstensih tarafından kaydedilmiş olabileceği değerlendirmesinde bulunmaktadır.

Eser, Falnâme adıyla faksimilesi de verilmek suretiyle yayımlanmıştır (Ertaylan 1951). Halil Ersoylu (1981, 1997) ve Münevver Okur Meriç (1991) de eser üzerine makaleler kaleme almışlardır.

Şairin biyografisi için bk. "Cem Sultân". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cem-sultan