EDÂ-YI NEZÎR (ALİ MUZAFFER BEY)
çeviri
Ali Muzaffer Bey (d. ?/? - ö. 1330/1912)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ali Muzaffer Bey tarafından tercüme edilen hikâye. 22 sayfadan oluşan Edâ-yı Nezir adlı eser 1895 yılında Fransız yazar Orelin Schol’dan tercüme edilmiştir. Hikâye, 22 yaşındaki Kontes De Mariette Premidis’in yatak odasında ölü olarak bulunmasıyla başlar ve geriye dönüşlerle ilerler. Marki De Moreney’in gayrimeşru kızı Mariette kötü bir şöhrete sahip olan annesiyle ilgili hiçbir şey öğrenmeden büyümüştür. Mösyö Moreney, Mariette’in annesine benzemesinden çok korkar ve onu özenle yetiştirir. İyi bir eğitim alması için her türlü imkânı sağlar. Mariette 19 yaşındayken Kont De Premidis ile evlenir ve 2 çocuğu olur. Theater İtalyan’da bulunduğu bir gece karşı locada oturan Mösyö San Vital tarafından hipnotize edilir. Mösyö Vital, Mariette’e birtakım telkinlerde bulunmuştur. O geceden itibaren Mariette adeta onun esiri olur ve bütün isteklerini yerine getirir. Mösyö Moreney, kızının sadakatsizliğini öğrenince isimlerinin lekelendiğini düşünerek Kont’a verdiği sözü yerine getirir ve Mariette’i öldürür. Eve gelip yaşananları gören Kont dehşete kapılır ve hikâye çocukların “anne” nidalarıyla sona erer.

19. yüzyılın ikinci yarısında yoğunlaşan tercüme faaliyetleri çerçevesinde halka okuma kültürü kazandırmak amacıyla klasik eserlerin yanı sıra konu itibarıyla halkın dikkatini çekecek çeviriler de yapılmıştır. Dildeki sadeleşme süreci tercümelere de yansımış ve okurun daha kolay anlayabileceği bir dil kullanılmıştır. Ali Muzaffer Bey de yaptığı çevirilerle Türk edebiyatına katkı sağlayan isimlerden biridir. Bu anlamda Edâ-yı Nezir konusu ve dil kullanımıyla döneminin eğilimlerini yansıtmaktadır. Ayrıca hipnozu konu edinen bir eserin tercih edilmesi dönemin tercüme anlayışının çeşitliliğini de göstermektedir.

Ali Muzaffer Bey’in biyografisi için bk. “Ali Muzaffer Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-muzaffer-bey

Eserden Örnekler


“(Hipnotizm), yani tenvim, keşfiyyât-ı cedide-i fenniyeden olmakla beraber terakkisi nispetinde fenalığı mucip olmuştur. Bunun fürû’-ı adidesi dahi meydan-ı keşfe vaz’ edilmiştir. Mesela bu meyanda insanı birtakım telkînat ile teshir etmek sanatı dahi meydana almıştır” (Ali Muzaffer 1897: 15).

“Hayır, af yoktur. Mülevves bir validenin kanı damarlarında cereyan eden kızı Mariet Ferrier! Sizden (Moreney) ve (Premidis) namlarını istirdat ediyorum… dedi” (Ali Muzaffer 1897: 19).

“Mösyö (De Premidis) haykırarak: Ah, ne yaptınız Mösyö? Dedi ve göğsünü paralayacak gibi kalbinden çıkan sadâlarla şu sözleri ilâve etti: Ben olsam affeder idim!.. Bu sırada üst kattan gelen bir çocuk sadâsı anne, anne! diyor idi! Ne hazin fâcia!” (Ali Muzaffer 1897: 21-22).

Kaynakça


Ali Muzaffer (1897). Edâ-yı Nezir. İstanbul: Asır Matbaası.

Kul, Nazan (1998). Ali Muzaffer Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Türkeli, Yadigar (2005). Tanzimat’tan Sonra Türkçe’de Roman Tercümeleri (1860-1928). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi.


Atıf Bilgileri


SAMAT, SÜMEYYE. " EDÂ-YI NEZÎR (ALİ MUZAFFER BEY)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/eda-yi-nezir-ali-muzaffer-bey. [Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 VİCDAN FACİALARI (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Diğer SÜMEYYE SAMAT
Görüntüle
2  ANDRE YUVANOVİÇ (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Diğer SÜMEYYE SAMAT
Görüntüle
3  HAYAL-İ SEVDA (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Prof. Dr. Nuran Özlük
Görüntüle
4  HALİ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Diğer SÜMEYYE SAMAT
Görüntüle
5  ZAVALLI PEDER (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Prof. Dr. Nuran Özlük
Görüntüle
6  MAHİR AHÇI (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
7 TASVÎR (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Prof. Dr. Nuran Özlük
Görüntüle
8  BİR SERGÜZEŞT (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Diğer SÜMEYYE SAMAT
Görüntüle
9  HAYIRSIZ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
10  KISMET YERİNİ BULUR (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
11  MUZAFFERİYET-İ OSMANİYE (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Diğer SÜMEYYE SAMAT
Görüntüle
12  FAKİR-İ MASUM (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
13  ÂLEMDE NELER YOK (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Prof. Dr. Nuran Özlük
Görüntüle
14  AF (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
15  TOPLU İĞNE (ALİ MUZAFFER BEY) Ali Muzaffer Bey Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle