- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ali Muzaffer Bey - Madde Yazarı: SÜMEYYE SAMAT
- Eser Yazılış Tarihi:1313/1897
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Diğer
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:18/09/2021
EDÂ-YI NEZÎR (ALİ MUZAFFER BEY)
çeviriAli Muzaffer Bey (d. ?/? - ö. 1330/1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ali Muzaffer Bey tarafından tercüme edilen hikâye. 22 sayfadan oluşan Edâ-yı Nezir adlı eser 1895 yılında Fransız yazar Orelin Schol’dan tercüme edilmiştir. Hikâye, 22 yaşındaki Kontes De Mariette Premidis’in yatak odasında ölü olarak bulunmasıyla başlar ve geriye dönüşlerle ilerler. Marki De Moreney’in gayrimeşru kızı Mariette kötü bir şöhrete sahip olan annesiyle ilgili hiçbir şey öğrenmeden büyümüştür. Mösyö Moreney, Mariette’in annesine benzemesinden çok korkar ve onu özenle yetiştirir. İyi bir eğitim alması için her türlü imkânı sağlar. Mariette 19 yaşındayken Kont De Premidis ile evlenir ve 2 çocuğu olur. Theater İtalyan’da bulunduğu bir gece karşı locada oturan Mösyö San Vital tarafından hipnotize edilir. Mösyö Vital, Mariette’e birtakım telkinlerde bulunmuştur. O geceden itibaren Mariette adeta onun esiri olur ve bütün isteklerini yerine getirir. Mösyö Moreney, kızının sadakatsizliğini öğrenince isimlerinin lekelendiğini düşünerek Kont’a verdiği sözü yerine getirir ve Mariette’i öldürür. Eve gelip yaşananları gören Kont dehşete kapılır ve hikâye çocukların “anne” nidalarıyla sona erer.
19. yüzyılın ikinci yarısında yoğunlaşan tercüme faaliyetleri çerçevesinde halka okuma kültürü kazandırmak amacıyla klasik eserlerin yanı sıra konu itibarıyla halkın dikkatini çekecek çeviriler de yapılmıştır. Dildeki sadeleşme süreci tercümelere de yansımış ve okurun daha kolay anlayabileceği bir dil kullanılmıştır. Ali Muzaffer Bey de yaptığı çevirilerle Türk edebiyatına katkı sağlayan isimlerden biridir. Bu anlamda Edâ-yı Nezir konusu ve dil kullanımıyla döneminin eğilimlerini yansıtmaktadır. Ayrıca hipnozu konu edinen bir eserin tercih edilmesi dönemin tercüme anlayışının çeşitliliğini de göstermektedir.
Ali Muzaffer Bey’in biyografisi için bk. “Ali Muzaffer Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-muzaffer-bey
Eserden Örnekler
“(Hipnotizm), yani tenvim, keşfiyyât-ı cedide-i fenniyeden olmakla beraber terakkisi nispetinde fenalığı mucip olmuştur. Bunun fürû’-ı adidesi dahi meydan-ı keşfe vaz’ edilmiştir. Mesela bu meyanda insanı birtakım telkînat ile teshir etmek sanatı dahi meydana almıştır” (Ali Muzaffer 1897: 15).
“Hayır, af yoktur. Mülevves bir validenin kanı damarlarında cereyan eden kızı Mariet Ferrier! Sizden (Moreney) ve (Premidis) namlarını istirdat ediyorum… dedi” (Ali Muzaffer 1897: 19).
“Mösyö (De Premidis) haykırarak: Ah, ne yaptınız Mösyö? Dedi ve göğsünü paralayacak gibi kalbinden çıkan sadâlarla şu sözleri ilâve etti: Ben olsam affeder idim!.. Bu sırada üst kattan gelen bir çocuk sadâsı anne, anne! diyor idi! Ne hazin fâcia!” (Ali Muzaffer 1897: 21-22).
Kaynakça
Ali Muzaffer (1897). Edâ-yı Nezir. İstanbul: Asır Matbaası.
Kul, Nazan (1998). Ali Muzaffer Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Türkeli, Yadigar (2005). Tanzimat’tan Sonra Türkçe’de Roman Tercümeleri (1860-1928). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | VİCDAN FACİALARI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
2 | ANDRE YUVANOVİÇ (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
3 | HAYAL-İ SEVDA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
4 | HALİ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
5 | ZAVALLI PEDER (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
6 | MAHİR AHÇI (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
7 | TASVÎR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
8 | BİR SERGÜZEŞT (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
9 | HAYIRSIZ ADA (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
10 | KISMET YERİNİ BULUR (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
11 | MUZAFFERİYET-İ OSMANİYE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Diğer SÜMEYYE SAMAT |
Görüntüle | ||
12 | FAKİR-İ MASUM (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
13 | ÂLEMDE NELER YOK (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Prof. Dr. Nuran Özlük |
Görüntüle | ||
14 | AF (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
15 | TOPLU İĞNE (ALİ MUZAFFER BEY) | Ali Muzaffer Bey | Öğr. Gör. Egemen Ozan SÖNMEZ |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |