Diyarbakırlı Said Paşa tarafından Bûsîrî’nin (ö. 696?/1297?) Kasîde-i Bürde'sine yapılan Türkçe mensur ve manzum tercüme. Devlet adamlığının yanında tıp, matematik, mantık, tarih, edebiyat gibi birçok alanda eser kaleme almış olan Said Paşa, Kaside-i Bürde’yi de hem nesren hem de nazmen tercüme etmiştir. Eserinin başlığını ed-Dürretü’l-Mudî’e fî Tercemeti Kasîdeti’l-Bürde olarak zikreden Said Paşa, manzum tercümesinin başına da “Terceme-i Manzûme” yazmıştır.

Said Paşa eserinin mukaddimesinde Bürde’nin birçok kez tercüme edildiğini, kendisinin de Hz. Peygamber’in şefaatine nail olmak için muhtasar bir tercüme kaleme aldığını belirtir. Bürde’nin birçok defa şerh ve tercüme edilmesinin bir sakıncası olmadığını, zira misk kokusu gibi olan Hz. Peygamber’in adı anıldıkça etrafa daha fazla güzel kokular yayılacağını söyler.

Said Paşa, mensur tercümesinde sadece kaynak metnin anlamını vermeye gayret etmiştir. Ayrıca yer yer bazı kelimeleri de kısaca açıklamıştır. Said Paşa’nın metninde birçok değişiklik yaptığı, bazı beyitlerin tercümesinde sonradan farklı tercihlerde bulunduğu, müellif nüshasından hareketle takip edilebilmektedir. Tercümenin anlaşılır olduğu, müellifin beytin anlamını birebir yansıtmaya gayret ettiği söylenebilir.

Manzum tercüme; muzârî bahrinde "mef‘ûlü fâ‘ilâtü mefâ‘îlü fâ‘ilün"  vezniyle yazılmıştır. Kaynak metinde olduğu gibi kaside nazım şekliyle ve mim kafiyeli olarak yazılan tercüme 163 beyitten oluşmaktadır. Said Paşa, manzum tercümesinden önce de bir mukaddime yazmıştır. Burada ifade ettiği gibi olabildiğince kaynak metni yansıtmaya gayret etmiş, “harfiyen” bir tercüme yapmak yerine “makâsıdı” ortaya koymaya çalışmıştır.

Eserin müellif nüshası, İstanbul Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi 145 numarada kayıtlıdır. Güzel bir rik‘a hatla yazılan eserin birçok yerinde müellif tarafından değişiklikler yapılmıştır. Nüshada öncelikle mensur tercüme ardından manzum tercüme yer almaktadır. Eser 2015’te Bünyamin Ayçiçeği tarafından yayımlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Sa‘îd Paşa, Divan Efendisi-zâde Mehmed Sa‘îd Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/said-pasa-divan-efendisizade-mehmed.