- Yazar Biyografisi (TEİS)
Müstakîm-Zâde Süleyman Sadeddin Efendi - Madde Yazarı: Selcan Teke
- Eser Yazılış Tarihi:18. yy.
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Derleme
- Türü/Formu:Atalar Sözü
- Yayın Tarihi:05/10/2021
DURÛB-I EMSÂL
atasözleriMüstakîm-Zâde Süleyman Sadeddin Efendi (d. Recep 1131/Mayıs-Haziran 1719 - ö. 10 Şevval 1202/14 Temmuz 1788)
ISBN: 978-9944-237-87-1
449 atasözünü içeren atasözü kitabı. Eserin tam adı Hurûf İle Müretteb Durûb-ı Emsâl’dir. Harflere göre sıralanmış atasözleri anlamına gelir. Eserin yazılış tarihinin 18. yüzyılın ikinci yarısı olduğu tahmin edilmektedir. Eserde yer alan atasözleri Arap alfabesine göre sıralanmıştır. Yılmaz, atasözü derleme kitaplarında Arapça ve Farsça atasözlerine rastlanmasına rağmen Müstekîm-zâde’nin atasözü kitabında yalnızca Türkçe atasözlerine yer verdiğine dikkat çeker (1999: 237). Atasözlerinin önemli bir bölümü bugün kullanılan atasözleridir ancak unutulan atasözleri de bulunmaktadır. Yılmaz, 449 atasözünden 121’inin bugüne kadar yayımlanmış sözlüklerde bulunmadığını ifade eder (1999: 237).
Eserin bilinen iki nüshası vardır. Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan nüshaların biri Pertev Paşa Bl. 614/13 numarasına kayıtlıyken diğeri aynı kütüphanenin Esad Efendi Bl. 3740/5 numarasına kayıtlıdır (Şeylan 2016: 78).
Şairin biyografisi için bk. Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mustakimzade-suleyman-sadeddin
Eserden Örnekler
Arpacı kumrısı gibi düşünür.
Baş yarılur börk içinde, kol kırılur yen içinde.
Câmi ne kadar büyük olsa imam bildigin okur.
Çerağ dibi karanlık olur. Düş uyhudan sonra olur.
Eden bulur, inleyen ölür.
Giceler yüklidir, neler toğırır.
Hasmin karınca ise de merdâne bil. Isıramadığın eli öp.
İlk uran okçidir.
Kartala bir ok tokunmuş, yine kendi yelesinden.
Leylegin ömri laklakla giçer. Mühür kimde ise Süleyman odır.
Nasîbin var ise gelür Yemen’den.
Osmanlı tavşanı araba ile avlar.
Ölme eşegim yonca bitince.
Pişmiş aşa sovuk su.
Serçeden korkan taru ekmez.
Şeyhi uçıran müriddir.
Tamlıya tamlıya göl olur (Yılmaz 1999: 243-271).
Kaynakça
Şeylan, Ali (2016). “Müstekîmzâde Süleymân Sâdeddîn’in Durûb-ı Emsâl Adlı Eserinin Işığında Atasözlerinin Târihî Seyri İle Eserdeki Atasözlerinin Tespiti ve Tasnifi,” BUJSS Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9/1: 72-101.
Yılmaz, Ahmet (1999). “Müstekîm-zâde Süleymân ve Durûb-ı Emsâli’nin Türk Edebiyatındaki Yeri ve Önemi.” Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (6): 225-271.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | TUHFETÜ'L-HATTÂTÎN | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | Doç. Dr. Kadri Hüsnü Yılmaz |
Görüntüle | ||
| 2 | DEVHATÜ’L-MEŞÂYİH | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
| 3 | ZEYL-İ HAMÎLETÜ'L-KÜBERÂ | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 4 | RİSÂLE-İ TÂCİYYE | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 5 | TERCEME-İ KÂNÛNÜ’L-EDEB | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi abdullah muaz güven |
Görüntüle | ||
| 6 | ŞERH-İ DÎVÂN-I ALÎ / ŞERHU DÎVÂNİ ALÎ | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 7 | ISTILÂHÂT-I Şİ'RİYYE | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 8 | ŞERHU DÎVÂNİ ALÎ EL-MURTAZÂ | Müstakîm-zâde Süleyman Sadeddin Efendi | Dr. Davut Ertem |
Görüntüle | ||
| 9 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
| 10 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
| 11 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 12 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 13 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 14 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
| 15 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
| 16 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
| 17 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
| 18 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |