- Yazar Biyografisi (TEİS)
? - Madde Yazarı: Doç. Dr. Mehmet Sait ÇALKA
- Eser Yazılış Tarihi:1257/1841-42
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Derleme
- Türü/Formu:Fıkra
- Yayın Tarihi:19/12/2021
DÜRRÜ'L-LETÂ'İF (Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi, Seyfettin Özege Yazma Eser Koleksiyonu, 3073 SÖ 1257)
latifeler mecmuası?
ISBN: 978-9944-237-87-1
19. yüzyıla ait, derleyeni bilinmeyen mensur latife mecmuası. Dürrü’l-Letâ'if’in içinde bulunan latifelerin hangi yüzyılda anlatılan latifelerden derlendiğine dair herhangi bir kayıt yoktur. Ancak "Temmet" kaydında latifelerin 1257/1841-42 yılında bir araya getirilip basıldığı bilgisi verilmiştir. Eserin başında mecmuanın yüz latifeden oluştuğu belirtilse de eserde 102 latife bulunmaktadır (Soykan 2017: 28). Eserin sonunda latifelerin büyük bir dikkatle okunması ve bunların her birinden ders çıkarılması gerektiği vurgulanmıştır. Bu sebeple latifelerde oldukça sade ve anlaşılır bir Türkçe kullanıldığını söylemek mümkündür.
Mecmuanın tertibinde belirli bir düzenin hâkim olduğu söylenemez; ancak ilk latifelerin padişahlarla daha sonrakilerin ise vezirlerle ilgili olması ilk latifelerin belli bir düzene göre derlendiğini göstermektedir. İçerik bakımından Nasreddin Hoca’yı konu edinen latifeler çoğunluktadır. Dürrü’l-Letâ’if’teki fıkraları içeriklerine göre; Nasreddin Hoca fıkraları (24), dinî fıkralar (11), müstehcen fıkralar (8), şiir ve şaire dair fıkralar (6), boşanma ve aldatma konulu fıkralar (6), yabancı ve yabancı dillerle ilgili fıkralar (5), hükümdarlarla ilgili fıkralar (5), delileri konu alan fıkralar (3) ve fabl türü fıkralar (3) şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Bunların yanı sıra eserde tiryakiler, sarhoşlar, tüccarlar, avcılar, köleler, gayrimüslimler ile ilgili latifeler de bulunmaktadır (Soykan 2017: 31).
Dürrü’l-Letâ'if’te yer alan şahıs kadrosu incelendiğinde Hz. Âdem, Hz. Mûsâ ve Hz. Îsâ gibi peygamberlerin; Hacı Bektâş Velî (ö. 1271 ?) ve Mevlânâ (ö. 1273) gibi din büyüklerinin; Timur (ö. 1405), Sultan Sencer (ö. 1157), Hârûn Reşîd (ö. 809) ve oğulları Muhammed Emîn (ö. 813) ile Halife Me'mûn (ö. 833) gibi tarihi şahsiyetlerin ve son olarak Ferezdak (ö. 732 ) ve Enverî (ö. 1189) gibi şairlerin yer aldığı görülür. Latifelerde bu önemli şahısların yanı sıra tüccar, şair, sarhoş, tiryaki ve zampara gibi tiplerin de bulunduğunu görmek mümkündür.
Eser üzerine Sibel Soykan tarafından yüksek lisans tezi hazırlamıştır (2017).
Eserden Örnekler
Kaynakça
Dürrü'l-Letâ'if (1257). İstanbul: yyy.
Soykan, Sibel (2017). Müellifi Meçhul Bir Latîfe Mecmuası Dürrü’l-Letâ'if (İnceleme-Metin-Günümüz Türkçesi-Dizin-Sözlük). Yüksek Lisans Tezi. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
2 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
6 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
7 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |