DUDU KUŞLARI (AHMET VEFİK PAŞA)
komedi
Ahmet Vefik Paşa (d. ?/? - ö. 1309/1891)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Molière’in 1659’da sahnelenen Les Precieuses Ridicules isimli töre komedisinin çevirisi. Eserde toplumsal sorunlar ele alınmış ve eleştirilmiştir. Bilhassa soylu sınıfın yaşam tarzı ve hayat algısı ile alay edilmiştir. Sahnelendikten sonra bu yüzden belirli kesimlerin şikâyetleri üzerine konusu itibarıyla bir süreliğine yasaklanmıştır. Bu yasak, esere karşı duyulan ilgiyi de bir o kadar artırmıştır. Eserin aslı tek perde on yedi sahne hâlinde tertip edilmiştir. Çeviri eser genel itibarıyla metnin esasına sadık kalmakla birlikte yer yer Osmanlı kültürüne özgün uyarlamaların yapılmış olduğu dikkati çeker.

Gorgibus, kızı Madelon’un ve yeğeni Cathos’un La Grange ve Croisy ismindeki tanıyıp güvendiği delikanlılar evlenmesini diler. Yaşadıkları devrin günü birlik modalarından ve okumuş oldukları popüler edebî eserlerden etkilenmiş olan genç kızlar ise daha havai tiplere karşı ilgi beslemektedirler. Gorgibus’un evlenmeleri için teklif ettiği genç adamlarla karşılaştıklarında onları küçümserler ve alay ederler. Guruları incinen La Grange ve Croisy ise kızları aldatmak için bir oyun tertip ederler. Hizmetlerindeki uşaklarını soylu gibi giydirip Madelon ve Cathos ile tanışmalarını sağlarlar. Kılık değiştiren uşaklar abartılı kibarlık gösterilerinde bulunur, anlamsız şiirleri okuyup hiç bilmedikleri kitaplardan bahsederler. Genç kızlar onların bu anlamsızlıklarından hoşlanırlar ve arkadaşlıklarını ilerletmeyi arzu ederler. Bir akşam eğlencesinde La Grange ve Croisy kızlarının gönüllerini kaptırdıkları adamların aslında kılık değiştirmiş cahil ve görgüsüz iki uşak olduğu ortaya sererler. Bunu üzerine genç kızlar ve onlarla birlikte devrin aşırı kibarlık gösterisinde bulunan soylu sınıfı eleştirilmiş olur.

Ahmet Vefik Paşa'nın biyografisi için bk. "Ahmet Vefik Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-vefik-pasa

Eserden Örnekler


La Grange: Bence, ben size ikrar edeyim pek münfail oldum, arlandım. Bu taşralı çifte kumrular gibisi hiç görülmüş mü? Öyle istigna, o tegaffüller, bizim gibi ekip adama o hakaret muameleleri... bize sandalye gösterip oturtmayı güçle körlerine yedirebildiler. Hiç bu kadar da kulaktan kulağa fısıldaşmalar, esneyip göz ovuşturmalar, öyle bir düzüye saat sormak edebsizliği, her ne ki diyebildik ise evet hayır ile cevap vermeler, hasılı, cihanın en aşağı adamları olsak o dudukuşları bundan dûn muamele etmeleri kabil olmazdı. Bunu bak insafça söyleyin (Aktaran Burcu 2000: 58).

Kaynakça


Akün, Ömer Faruk (1989). “Ahmed Vefik Paşa”. İslâm Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 143-157.

Molière (1889). Les Precieuses Ridicules. Paris: Librairie des Bibliophiles.

Molière (1933). Dudu Kuşları. (çev. Ahmet Vefik Paşa). (haz. Mustafa Nihat Özön). İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.

Burcu, Ebru (2000). Ahmet Vefik Paşa’nın Tiyatroları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.rsitesi.  

Atıf Bilgileri


Soydaş, Hakan. " DUDU KUŞLARI (AHMET VEFİK PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/dudu-kuslari-ahmet-vefik-pasa. [Erişim Tarihi: 02 Temmuz 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ADAMCIL (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
Görüntüle
2  ARSLAN AVCILARI YÂHUD HAK YERİNİ BULUR (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
Görüntüle
3  AŞK-I MUSAVVER (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
4  ATALAR SÖZÜ - TÜRKÎ DURÛB-I EMSÂL (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
5 AZARYA (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
Görüntüle
6  CİL BLAS SANTİLLA'NIN SERGÜZEŞTİ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
Görüntüle
7 DEKBÂZLIK (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
Görüntüle
8 DON CİVANİ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Dr. Esra Dicle
Görüntüle
9  HERNANİ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
10  HİKÂYE-İ HİKEMİYYE-İ MİKROMEGA (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
11  İNFİ'ÂL-İ AŞK (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
12 KADINLAR MEKTEBİ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Dr. Esra Dicle
Görüntüle
13 KOCALAR MEKTEBİ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Dr. Esra Dicle
Görüntüle
14 MERÂKÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Dr. Esra Dicle
Görüntüle
15 MUACCİZLER (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmet Vefik Paşa Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle