DÎVÂNÇE (MANASTIRLI MEHMET RİFAT)
şiirler
Mehmed Rifat (d. 1851/1267 -1325/ ö. 1907)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Mehmet Rıfat'ın şiirlerinin yer aldığı eseri. Mehmet Rıfat, Tanzimat ve I. Meşrutiyet ediplerinin tamamına yakını gibi pek çok sahada kalem oynatmıştır. Şiir de bunlardan biridir. Aslen şair olarak tanınmamakla birlikte onun edebiyatın bu türünde meydana getirdiği ürünler bir hayli yekûn tutar.

Mehmet Rıfat’ın şiirlerinden bir kısmını topladığı ama kitap hâlinde yayımlandığı konusunda herhangi bir bilgi bulunmayan bir “Divançe”si vardır. El yazısı hâlindeki eser hakkında bizzat Mehmed Rif`at'ın İbnülemin Mahmut Kemal İnal'a verdiği bilgiye göre, “Bu mecmua 1 sade Türkçe münacat ve 1 manzume, 23 gazel, 18 manzume, 6 mesnevî, 1 mersiye (Vaka-i Kerbelâ-yı Pürbelâ), 8 tarih manzumesi (üçü Kemal’in, Süleyman Paşanın, Üsküdarlı Safî’nin vefatlarına aittir), 11 şarkı, 80 kıt`a, 41 beyit, 9 sade Türkçe beyit ve iki koşmadan mürekkeptir.” (İnal 1988: 1481).

Mehmed Rif`at'ın bir de "Bazı Eş'âr" adlı eseri vardır. Edibin kendisinin kaleminin mahsulü olan “Tuhfetü’l-İslâm”ın sonundaki bilgiye göre “derdest-i tab” olan bu eserin de -aynen Dîvançe" gibi-  daha sonra yayımlandığına dair herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. “Bazı Eş`ar”ın, “Divançe”deki şiirlerin bir kısmından meydana gelmiş olma ihtimali gözden uzak tutulmamalıdır.

Müelliflerin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed

Eserden Örnekler


Gazel

Ehl-i Hakkız, sanma kim cevrin bizi bîzâr ider

Biz cefâ gördükçe Hak bizlerde istikrâr eder


Günde bin işkence bin dürlü ezâ itsen eğer

Kessen atsan Hak sözün ecsâdımız ikrâr ider


Parça parça eyleyüp gömsen türâba âkıbet

Lafz-ı Hakkı hâk-i pâk ü sengimiz tekrâr ider


Biz Halîlullâhız ey Nemrûd zulmünle eğer

Âlemi yaksan yine Allâh bize gülzâr ider


Biz fedakârız hakîkat cûyuz ey zâlim bize

Her ne yapsan nâfile Hak kendini izhâr ider


Hak yolunda renc ü mihnet bir safâdır bizlere

Ehl-i Hakkız sanma kim cevrin bizi bîzâr ider


“Kıt’a

Uyma ey fâzıl, sakın sen câhile

Çünkü ol nâkıs senin kadrin yıkar


Zâidi nâkıs ile darb it de bak

Hâsılı darbı nasıl nâkıs çıkar

[…]

Nûr-ı encümle yazılmış Mesvevîdir kâinât

Ser-te-ser esrâr-ı aşkı muhtevîdir kâinât


Şemse uymuş hem döner hem seyreder arz u nücûm

Sanki bir dârü’s-semâî mevlevîdir kâinat (*)


(*) Haleb Mevlevîhânesine yazılmışdır” (İnal 1988: 1482, 1483).

Kaynakça


Bozdoğan, Ahmet (2001). Manastırlı Mehmet Rıfat ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri III. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Mehmed Rif`at (1308). Tuhfetü’l-İslâm. Suriye: Vilayet Matbaası.

Atıf Bilgileri


Bozdoğan, Ahmet. "DÎVÂNÇE (MANASTIRLI MEHMET RİFAT)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divance-manastirli-mehmet-rifat-tees-1497. [Erişim Tarihi: 23 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GÖRENEK (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
2 YA GÂZİ YA ŞEHÎD (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
3 PAKDÂMEN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Öğretmen Emre Şengül
Görüntüle
4 HÜSREV Ü ŞİRİN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Öğr. Üyesi Caner Solak
Görüntüle
5 HÜKM-İ DİL (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Manastırlı Mehmed Rifat Dr. Esra Dicle
Görüntüle
6 DELÎLE YÂHÛD KANLI İNTİKÂM (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
7 EBU’L-ALÂ YÂHÛD MÜRÜVVET (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
8 EBU’L-FEDÂ (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
9 NEDÂMET (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
10 KÖLEMENLER (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
11 FAKİRE yahut MÜKÂFAT-I İFFET (HASAN BEDREDDİN VE MEHMED RİF‘AT) Hasan Bedreddin Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Araş. Gör. Elif Paliçko
Görüntüle
12 AHMED YETÎM YÂHÛD NETÎCE-İ SADÂKAT (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedrî Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
13 HUD’A VE AŞK ( FRIEDRICH VON SCHILLER’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedri Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
14 CLEOPATRE (MADAM EMIL DE GIRARDIN’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) Bedri Paşa, Kütahyalı Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
15 ANTONY YÂHÛD İKMÂL-İ NÂMUS [ALEXANDRE DUMAS PERE’DEN ÇEVİRİ] (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle