- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mehmed Rifat - Madde Yazarı: Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:01/08/2022
DÎVÂNÇE (MANASTIRLI MEHMET RİFAT)
şiirlerMehmed Rifat (d. 1851/1267 -1325/ ö. 1907)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mehmet Rıfat'ın şiirlerinin yer aldığı eseri. Mehmet Rıfat, Tanzimat ve I. Meşrutiyet ediplerinin tamamına yakını gibi pek çok sahada kalem oynatmıştır. Şiir de bunlardan biridir. Aslen şair olarak tanınmamakla birlikte onun edebiyatın bu türünde meydana getirdiği ürünler bir hayli yekûn tutar.
Mehmet Rıfat’ın şiirlerinden bir kısmını topladığı ama kitap hâlinde yayımlandığı konusunda herhangi bir bilgi bulunmayan bir “Divançe”si vardır. El yazısı hâlindeki eser hakkında bizzat Mehmed Rif`at'ın İbnülemin Mahmut Kemal İnal'a verdiği bilgiye göre, “Bu mecmua 1 sade Türkçe münacat ve 1 manzume, 23 gazel, 18 manzume, 6 mesnevî, 1 mersiye (Vaka-i Kerbelâ-yı Pürbelâ), 8 tarih manzumesi (üçü Kemal’in, Süleyman Paşanın, Üsküdarlı Safî’nin vefatlarına aittir), 11 şarkı, 80 kıt`a, 41 beyit, 9 sade Türkçe beyit ve iki koşmadan mürekkeptir.” (İnal 1988: 1481).
Mehmed Rif`at'ın bir de "Bazı Eş'âr" adlı eseri vardır. Edibin kendisinin kaleminin mahsulü olan “Tuhfetü’l-İslâm”ın sonundaki bilgiye göre “derdest-i tab” olan bu eserin de -aynen Dîvançe" gibi- daha sonra yayımlandığına dair herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. “Bazı Eş`ar”ın, “Divançe”deki şiirlerin bir kısmından meydana gelmiş olma ihtimali gözden uzak tutulmamalıdır.
Müelliflerin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed
Eserden Örnekler
Gazel
Ehl-i Hakkız, sanma kim cevrin bizi bîzâr ider
Biz cefâ gördükçe Hak bizlerde istikrâr eder
Günde bin işkence bin dürlü ezâ itsen eğer
Kessen atsan Hak sözün ecsâdımız ikrâr ider
Parça parça eyleyüp gömsen türâba âkıbet
Lafz-ı Hakkı hâk-i pâk ü sengimiz tekrâr ider
Biz Halîlullâhız ey Nemrûd zulmünle eğer
Âlemi yaksan yine Allâh bize gülzâr ider
Biz fedakârız hakîkat cûyuz ey zâlim bize
Her ne yapsan nâfile Hak kendini izhâr ider
Hak yolunda renc ü mihnet bir safâdır bizlere
Ehl-i Hakkız sanma kim cevrin bizi bîzâr ider
“Kıt’a
Uyma ey fâzıl, sakın sen câhile
Çünkü ol nâkıs senin kadrin yıkar
Zâidi nâkıs ile darb it de bak
Hâsılı darbı nasıl nâkıs çıkar
[…]
Nûr-ı encümle yazılmış Mesvevîdir kâinât
Ser-te-ser esrâr-ı aşkı muhtevîdir kâinât
Şemse uymuş hem döner hem seyreder arz u nücûm
Sanki bir dârü’s-semâî mevlevîdir kâinat (*)
(*) Haleb Mevlevîhânesine yazılmışdır” (İnal 1988: 1482, 1483).
Kaynakça
Bozdoğan, Ahmet (2001). Manastırlı Mehmet Rıfat ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri III. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Mehmed Rif`at (1308). Tuhfetü’l-İslâm. Suriye: Vilayet Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GÖRENEK (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Manastırlı Mehmed Rifat | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
2 | YA GÂZİ YA ŞEHÎD (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) | Manastırlı Mehmed Rifat | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
3 | PAKDÂMEN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) | Manastırlı Mehmed Rifat | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
4 | HÜSREV Ü ŞİRİN (MANASTIRLI MEHMED RİFAT) | Manastırlı Mehmed Rifat | Dr. Öğr. Üyesi Caner Solak |
Görüntüle | ||
5 | HÜKM-İ DİL (MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Manastırlı Mehmed Rifat | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
6 | DELÎLE YÂHÛD KANLI İNTİKÂM (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Hasan Bedreddin | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
7 | EBU’L-ALÂ YÂHÛD MÜRÜVVET (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Hasan Bedreddin | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
8 | EBU’L-FEDÂ (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
9 | NEDÂMET (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) | Bedrî Paşa, Kütahyalı | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
10 | KÖLEMENLER (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) | Bedrî Paşa, Kütahyalı | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
11 | FAKİRE yahut MÜKÂFAT-I İFFET (HASAN BEDREDDİN VE MEHMED RİF‘AT) | Hasan Bedreddin | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan Araş. Gör. Elif Paliçko |
Görüntüle | ||
12 | AHMED YETÎM YÂHÛD NETÎCE-İ SADÂKAT (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) | Bedrî Paşa, Kütahyalı | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
13 | HUD’A VE AŞK ( FRIEDRICH VON SCHILLER’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) | Bedri Paşa, Kütahyalı | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
14 | CLEOPATRE (MADAM EMIL DE GIRARDIN’DEN ÇEVİRİ) (MANASTIRLI MEHMET RİFAT / BEDRÎ PAŞA) | Bedri Paşa, Kütahyalı | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
15 | ANTONY YÂHÛD İKMÂL-İ NÂMUS [ALEXANDRE DUMAS PERE’DEN ÇEVİRİ] (HASAN BEDREDDİN VE MANASTIRLI MEHMET RİFAT) | Hasan Bedreddin (1267/1851 - 1330/1912) ve Mehmed Rif‘at (1267/1851 – 1325/1907) | Prof. Dr. Ahmet Bozdoğan |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |