DİVANÇE (KÜTAHYALI ÂRİFÎ)
şiirler
Ârifî, Kütahyalı (d. 1230/1231/1815 - ö. 1312/1313/1895)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şairin şiirlerini ihtiva eden tek eseridir. Kütahyalı Ârifî’nin dağınık hâlde ve cönklerde bulunan şiirlerini Kadir Güler toplayarak kitap hâline getirmiştir. Ayrıca Hamza Güner de şairin, iki Kütahya methiyesi, bir münacat, bir methiye, iki gazel, bir Hz. Hüseyin’e mersiye, bir tahmis, bir semâî, bir düstûr-ı Ârifî, bir ilahi, bir gazel ve bir muammasını tespit etmiştir. Ârifî’nin bugüne kadar yayımlanan şiirlerinin toplamı yetmiş ikidir. Bu manzumelerden on altı tanesi hece ölçüsüyle, elli altı tanesi ise aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Şairin, hece ölçüsüyle yazığı şiirleri aruz ölçüsüyle yazıklarına göre daha sadedir. Ârifî, şiirlerinde hece ve aruz ölçüsünü ustalıkla kullanmasının yanı sıra dîvân, müstezâd, semâi ve kalenderi gibi birçok şekilde şiir yazabilmektedir (Güler 2010: 81-84).

Ârifî’nin manzumelerinde konu bakımından da sıkıntı yaşamadığı görülmektedir. Hemen her konuda şiir yazmakta ve ustalığını hem şekilde hem türde göstermektedir. Güzel ve zarif olan koşmalarında ve aruz ölçüsüyle yazdığı dîvân ve semâîlerinde nasihatler ön plana çıkmaktadır. Şiirlerinde halka hep olumlu mesajlar verdiği dikkat çekmektedir. Allah’ın birliği, peygamber sevgisi ve ehl-i beyte bağlılık şiirlerinde ele aldığı konuların başında gelmektedir. Kimi zaman da şiirlerinde bağlı olduğu Bektaşîliğin ve Bektaşîlerin özelliklerini sıraladığı görülmektedir. Ayrıca şiirlerinde bütün özellikleriyle güzel tipine yer verdiği, dünyanın faniliğinden, cehaletten, insanların dertleri ve yanlışlarından söz ettiği de dikkat çekmektedir (Güler 2010: 81-84).

Müellifin biyografisi konusunda bk. “Arifî, Kütahyalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/arifi-kutahyali

Eserden Örnekler


Her cihetde âdemi irfân olur Bektaşîler

Her türab-ı cevheri bürkan olur Bektaşîler


Hikmeti deryâ dibinde saliki gavvas olup

Katre iken bir ulu ummân olur Bektaşîler


Gerçi sofiler atar tan taşlarını anlara

Her belâ-yı tîre bir meydân olur Bektaşîler


Sözde bigâne görünür dehri halka suretâ

Mûnisi cânân gibi bir cân olur Bektaşîler


Hacı Bektaş-ı Veli’nin bendesi sadık eğer

Ol kerâmet sıdkıdır bürhân olur Bektaşîler


Sanma câhildir usûlü Hakk’a doğrulur veli

Râh-ı uşşâka ma’ni-i Kur’an olur Bektaşîler


Hânedân-ı âl-i abâ bendesinin bendesi

Ârifî ednâ gibi yeksân olur Bektaşîler (Güler 2010: 86)

Kaynakça


Güler, Kadir (1999). XIX. Asır Şairlerinden Kütahyalı Ârifî ve Bilinmeyen Şiirleri. Millî Folklor. Yıl: 11. 43: 61-66.

Güler, Kadir (2010). Kütahya Şairleri I. Kütahya: Kütahya Valiliği Yay.

Atıf Bilgileri


Şahinkaya, Şebnem Şerife. "DİVANÇE (KÜTAHYALI ÂRİFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divance-kutahyali-arifi. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MİFTÂHÜ'L-KULÛB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
2 NUHBETÜ'L-ÂDÂB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
3 KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı
Görüntüle
4 MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
5 RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
6 SEYRÜ'L-ESMÂ VE SIRRU'L-MÜSEMMÂ FÎ ŞERHİ'L-ESMÂ'İ'L-İSNÂ AŞERE ER-RUFÂ'İYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
7 ŞERH-İ TUHFETÜ'L-MÜRSELE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
8 TİBYÂNU VESÂ'İLÜ'L-HAKÂYIK FÎ BEYÂNİ SELÂSİLİ'T-TARÂ'İK (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
9 DÎVÂN (SERMEST) Abdullah Sermest, Kilisli Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
10 ÂDÂBÜ’Z-ZÂKİRÎN VE NECÂTÜ’S SÂLİKÎN Fuhûlî, Karamollazâde Şeyh Abdülhamîd Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle