Ayaşlı Şakir’in şiirlerinden oluşan eserleri. Bunlardan birinin Konya’da Faik Bey [Soyman] ile İstanbul’da Abdülaziz Mecdi [Tolun] Efendi’de olduğu Sadettin Nüzhet Ergun tarafından belirtilmiştir (1929: 20). Söz konusu divançelerde Şakir Efendi’nin tespit edilip kayda geçirilebilmiş bazı şiirleri bulunmaktadır. Şakir Efendi, yaşadığı cezbe hâlinden sonra, yazdığı pek çok şiirini imha etmiştir. Bu divançelerde yer alan şiirler ise Sivaslı Ali Kemalî Bey gibi, ömrünün sonuna kadar şairle yakından ilgilenen isimler sayesinde kurtarılabilenlerdir. Nitekim daha sonra, Faik [Soyman] ve Muhlis [Koner] beyler, Ayaşlı Muallim Şakir hakkında yayımladıkları biyografik çalışmada, bu şiirlere de edebî açıdan değerlendirmek suretiyle yer vermişlerdir (1933). Burada yer alan şiirlerden hareketle Şakir Efendi’nin şiirleri arasında gazeller, murabbalar, müstezatlar, kıt'alar, müfredler bulunmakla birlikte, klasik bir divan tertibinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.

Ayaşlı Şakir’in elde bulunan şiirleri incelendiğinde, şairin edebî hayatının iki döneme ayrıldığı görülür. Rüştiye sıralarındayken şiirlerini yayımlamaya başlayan Şakir Efendi’nin ilk şiirlerinde divan edebiyatından gelen sınırlı tesirin yanında, yenileşme dönemi şiirinin öncü isimlerinden Muallim Naci’nin etkisi de bulunur. Bu şiirlerin daha çok aşk konusu etrafında şekillendiği söylenebilir (Uçman 1985: 38). Şairin “Gülümser” başlıklı şiiri bu dönemi temsil etmesi bakımından uygun bir örnektir. Muallim Şakir Efendi’nin Tokat İdadisinde görevli olduğu dönemde, kendisini anlamayan, mutaassıp bir çevre içinde yaşadığı zihinsel dönüşümün, şair kimliğinde de etkili olduğu anlaşılır. Onun ikinci dönem şiirleri, yakından ilgilendiği felsefe ve tasavvuf etkisinde kaleme alınmıştır. Yaşadığı bazı buhranların da etkisiyle mesleğinden malulen emekli edilen Ayaşlı Şakir, “Reyb-i Kebir” gibi şiirlerinde içinde bulunduğu zor durumu dile getirir. Evhamlı kişiliği sebebiyle, hakkında çıkarıldığını düşündüğü dedikoduları sitemle zikreden Şakir Efendi, kendisini “müfsit, kâfir vb.” sıfatlarla niteleyen taassup ehlini de eleştirir. Yaşadığı sıkıntıların kendisini isyana sürüklediğini ifade eden şair, şiirin sonunda yine Allah’a sığınır. Bu dönemde Şems-i Tebrizi ve Mevlâna hazretlerinin eserlerini inceleyen Muallim Şakir Efendi, “Düşündüm” ve “Reca-yı Ecr” gibi şiirlerinde de Allah’ın varlığı ve birliği konularını işler. 184 dörtlükten meydana gelen uzun bir şiir olan “Düşündüm”, aynı zamanda insanlığın siyaset ve düşünce tarihini de ele alan, Batılı düşünürlerin, edebiyatçıların, siyaset adamlarının anıldığı, Darvinizm gibi teorilerin eleştirildiği bir metin olmak bakımından da dikkat çeker.

Ayaşlı Şakir, devrinin edebiyatçıları tarafından takdir edilmiş, Türkçeye ve edebî sanatlara hakimiyeti, işlediği konuların zenginliği ve derinliği ile öne çıkmış bir şairdir. Kimi zaman lirik kimi zaman didaktik bir üslûpla kaleme aldığı şiirlerinde aşk ve ahlâk konularına ağırlık vermiştir. Bununla birlikte az sayıda şiiri günümüze ulaşabilmiştir.

Şairin biyografisi için bk. "Şakir (Ayaşlı)". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sakir-ayasli