DÎVÂNÇE (ES'AD)
şiirler
Es'ad, Koruağası-zâde Mehmed Es'ad Efendi (d. ?/? - ö. 1178-80/1764-66 arası)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Es'ad mahlasını kullanan Koruağası-zâde Mehmed Es'ad Efendi'nin (ö. 1178-80/1764-66 arası) şiirlerini içeren eseri. Eser, klasik divan tertibine uymakla birlikte içerdiği şiir sayısı bakımından divançe niteliğinde küçük bir eserdir. Dîvânçe'nin bilinen tek nüshası İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Nu: 125'tedir. 

717 beyitten ibaret olan Dîvânçe'de, kaside nazım şekliyle yazılmış 1 münacat, 8 na't, hulefâ-yi râşidîn hakkında 4, Mevlâna vasfında 1 medhiye ile biri Rum Mehmed Paşa, diğeri Hekimbaşı-zâde Ali Paşa övgüsünde 2 medhiye;  kıta şeklinde 49 tarih, 1 terci-i bend, 1 müseddes, 126 beyitli 1 hikâye-i manzûme, 33 beyitli 1 tezkere-i manzûme, 34 gazel, 2 şarkı, 15 kıta ve rubai, 30 beyit ile mensur 1 hikâye ve 4 mektup vardır. Mensur hikâye, Halep'te ticaretle meşgul olan bir adama aittir (Ergun 1936-1945:1322).

Manzum hikâye, 18. asırda yetişen değerli şahsiyetlerden Cevrî hakkındadır. Musiki tarihi bakımından faydalı birtakım bilgileri içerir. Manzum tezkeresi ise, Çeşmî-zâde şair Mustafa Reşîd Efendi 'ye hitaben yazılmıştır. Es'ad'ın 1751'de ölen Fasîhî ve Himmet-zâde Abdüssamed gibi şairlerle tanıştığı da yazdığı tarihlerden anlaşılmaktadır. Divan edebiyatı tekniğine vâkıf olan ve âşıkâne gazeller de kaleme alan  şairin, Nedîm ve Avnî gibi şairlere nazireleri vardır (Ergun 1945: 1323). 

Ergun, şairin  sekiz manzumesi ile Seyyid Cevrî hikâyesinden bir bölümü yayımlamıştır (1936-1945: 1323-1324).

Şairin biyografisi için bk. “Es'ad, Koruağası-zâde Mehmed Es'ad Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/esad-koruagasizade-mehmed-esad 

Eserden Örnekler


Avnî'ye Nazîre

Gönül cihânda ne mâl ü ne câh imiş maksûd

Hemân fütâdegi-i nev-civân imiş maksûd


Yanup yakılmadan ol şûha sûz-ı hasretle

Tenûr-i dildeki dâgı beyân imiş maksûd


Bu ders-hâne-i gamda murâdı cânânın 

Meger ki ehl-i dili imtihân imiş maksûd


Cihânda nûş-i şerâb etmeden müdâm sâkî

Duhûl-i meclis-i pîr-i mugân imiş maksûd


Cenâb-ı Avnî-i pâkîze-gûya ey Es'ad

Nazîre eylemeden imtinân imiş maksûd


Hikâye-i Seyyid Cevrî'den

Mora'dan avdeti esnâsında

Tıfl idi vâlidesi yanında


Gül-i nev-hîz iken ol şûh-i cihân

Verdi etmekçilige şöhret ü şân


Öyle bir şûh-i cihânın el'ân

Görmedi mislini çeşm-i devrân


Okıyub yazmada mâhir oldu

Sa'y idüb hâsılı şâir oldu


Lem'a-bahşâ-yi kemâl olmuş idi

Meclis-ârâ-yi hayâl olmuş idi


Şâir-i tâze-edâ Cevrî'dir

Âb-ı rûy-i şu'arâ Cevrî'dir (Ergun 1936-1945: 1323-1324).



Kaynakça


Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Esad (Koruağasızâde)”. Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 1322-1325.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1968). “Es‘ad”. C. III. İstanbul: MEB Yay. 892.

Atıf Bilgileri


KOÇ, Munise. "DÎVÂNÇE (ES'AD)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divance-es-ad. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle