- Yazar Biyografisi (TEİS)
Âsım, Ârif-zâde Mehmed - Madde Yazarı: Prof. Dr. Bekir Çınar
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:24/06/2021
DÎVÂNÇE (ÂRİF-ZÂDE ÂSIM)
şiirlerÂsım, Ârif-zâde Mehmed (d. ? - ö. 1150 / 1737 )
ISBN: 978-9944-237-87-1
Asıl adı Mehmed olan fakat babasının ismi sebebiyle "Ârif-zâde" lakabıyla tanınan 18. yüzyıl divan şairlerinden Âsım’ın eseri. Âsım’ın tespit edilebilen tek eseri Dîvânçe’dir. Çınar (2009, 2013) tarafından tenkitli metin olarak neşredilen Dîvânçe’de, 8 tahmis, 16 kıta (5’i tarih), 49 gazel, 2 mesnevi (1'i Tuhfetü’z-Zenân adlı 80 beyitlik mesnevi), 6 şarkı, 45 müfret, 4 rubai, 1 murabba, 1 müseddes, 8 nazm olmak üzere 140 şiir vardır. Eserin iki yazma nüshası vardır: Millî Ktp. Yz. A. 6868 ve Millî Ktp. Yz. A. 8862. 18. yüzyılda Nedîm’in (ö. 1143/1730), birçok şair üzerinde olduğu gibi Âsım’ın şiirlerinde de büyük tesiri vardır. Âsım da bir beytinde bunu; "Var Âsımın karâbeti tab‛-ı Nedîm ile / Benzer edâsı bir birine bir diyârlıdır" şeklinde ifade etmiştir.
Âsım, tasavvufî bir eğitimden geçmiş olmakla birlikte, Dîvânçe’sindeki şiirlerinde tasavvufi bir eda sezilmez. Şiirlerindeki tasvirler genellikle dışa dönüktür. Aşkını ifade ediş biçiminde, “Nedîmane söyleyiş” bir başka ifade ile “şuhane” bir eda sezilir. Dîvânçe’deki bazı şiirleri -özellikle şarkıları- oldukça sadedir. O, şiirlerinde kendine ait bir üslup oluşturma gayreti içinde olsa da, bu vadide taklitten öteye geçememiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Âsım Ârifzâde Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asim-arifzade-mehmed
Eserden Örnekler
Gazel
Gelmeyüp külbe-i ahzânıma cânâne bu şeb
Tâ-be-gerdûn beni gark eyledi hicrâna bu şeb
Eşk-i hasret dökerek dostum efendim diyerek
Gehî pâyına gehî kûşe-i dâmâna bu şeb
Kimlerin kanını nûş itmiş aceb ol hûnî
Çeşmi gök turna nigâhı dahı mestâne bu şeb
İşveden hasta mıdır yohsa tegâfül mi ider
Gitti mi zâlim aceb hâsid-i nâdâna bu şeb
Meclisinden bizi tarh eyledi ol neyyir-i nâz
Kimler oldı acabâ şem’ine pervâne bu şeb
Dün gice tâ-be-seher nâz u niyâz itmiş iken
Niye incindi aceb Âsım-ı nâlâna bu şeb (Çınar 2013: 73).
Kaynakça
Çınar, Bekir (2009). Ârifzâde Âsım ve Dîvânçesi. Kayseri: Laçin Yay.
Çınar, Bekir (2009). “Ârifzâde Âsım Dîvânçesi’nin Nazım Şekli Husûsiyetleri”. Uluslararası V. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Prof. Dr. Harun Tolasa Adına). 16-18 Ekim. Mardin.
Çınar, Bekir (2013). Ârifzâde Âsım ve Dîvânçesi. Ankara: Altınpost Yay.
Eflatun, Muvaffak (2003). “Ârifzâde Âsım ve Dîvânçesi”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14: 81-88. http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/233 [Erişim tarihi: 15.06.2021].
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
8 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
9 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |