- Yazar Biyografisi (TEİS)
VASFÎ - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:19/06/2022
[DÎVÂN] (VASFÎ)
şiirlerVASFÎ (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Vasfî’nin şiirlerini içeren eser. Şairin müstakil bir Dîvân'ı bulunmamaktadır. Eldeki metin, şairin çeşitli mecmualarda yer alan şiirlerinin Mehmed Çavuşoğlu tarafından bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur (1980: 1). Çavuşoğlu; Vasfî'nin şiirlerini Manchester (İngiltere) John Rylands Library, 62 numarada ve Kahire (Mısır) Dârü'l-Kütübi'l-Mısrî, 8796 numarada kayıtlı bulunan iki Mecmû'a-i Devâvîn (Dîvânlar Mecmû'ası) ile çeşitli kütüphanelerde yer alan 14 farklı mecmuadan elde etmiştir (1980: 16). Çavuşoğlu'nun bu karşılaştırmayla hazırladığı Dîvân'da 9 kaside, 102 gazel, 2 musammat ve 4 kıt'a yer almaktadır. Vasfî’nin Çavuşoğlu yayınında bulunmayan bir mersiyesini Yakup Karasoy (Coşkun 2012: 535), üç gazelini de Ahmet Sevgi yayımlamıştır (1986).
Sehî Bey, Vasfî’nin farklı bir nazım üslûbunun olduğunu ve aruz bahirleri arasından değerli vezinler bulup kullandığını belirtmiştir. Latîfî, Vasfî'nin şiirlerinin övülmeye lâyık olduğunu ve Necâtî Bey'in şiirlerine benzediğini kaydetmiştir. Kınalızâde Hasan Çelebi, Vasfî’yi ince hayalli, hoş edalı, latif sözlü, belâgat ve beyan kaidelerine uygun şiirler yazan orta derecede bir şair olarak tanıtmıştır. Beyânî, Vasfî’nin dostu Mesîhî ile sıkça beraber olduğunu, bu sebeple onun etkisi altında yetiştiğini söylemiştir (Çavuşoğlu 1980: 3, 14). Vasfî, âşıkane tarzda gazeller yazan, kasidelerinde de başarılı sayılan bir şairdir. Bazı gazellerine nazireler yazılmıştır (Coşkun 2012: 535). 15. asırda Necâtî Bey'le başlayan klasik şiirde atasözlerine, deyimlere ve mahallî ifadelere sıkça yer verme temayülü 16. asırda da rağbet görmüştür. Vasfî'nin şiirlerinde Necâtî Bey'in yolunu tuttuğu görülmektedir. Şairin doğrudan zikrettiği bir atasözü olmamakla birlikte deyimler ve zamanın âdetlerini ihtiva eden beyit ile veciz ifadeler Dîvân'da sıkça yer almaktadır (Temel 2001: 7). Vasfî, hem şiir hem de kendi sanatı hakkındaki görüşlerini yansıtan manzumeler de yazmıştır. Buna göre şiirde mana lafızdan önemlidir ve şiirden maksat büyükleri övmektir, ancak övülen kişinin vasıfları da şiiri süslemelidir (Tatcı 1987: 35-37).
Dîvân üzerine Şahin Baranoğlu (1991), Yasemin Sevim (1999), Can Temel (2001) ve Cengiz Sarışen (2020) yüksek lisans tezi hazırlamıştır. Şairin şiirleri hakkında Ahmet Sevgi (1986), Kurtuluş Altunbaş (1987), Mustafa Tatcı (1987) ve Yakup Karasoy (2008) tarafından kaleme alınmış dört makale mevcuttur.
Şairin biyografisi için bk. “Vasfî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vasfi
Eserden Örnekler
Kasîde
Dir idüm kim dehen-i dilbere benzer hâtem
Olsa pür-nâz u suhan-sâz u suhan-ver hâtem
Agzı vardur dili yok tâ ki huzûrunda senün
Arz ide sûz u güdâzını ser-â-ser hâtem
Bir aceb nakş geçüp cevr eli kaddin bükmiş
K'olmış ol hayret ü derd ile çü çenber hâtem
Gözi hîç kimseyi görmez n'ola magrûr olsa
Alıcak ellerine tâze güzeller hâtem
Yine bir san'at ile müşk koyup kaşında
Âlemün itdi dimâgını mu'attar hâtem
Nazar it dîde-i gam-dîde-i giryânuma bak
Göresin aks-i cemâlünle musavver hâtem
Âferîn ana ki derd odlarına yandukça
Pür-safâ oldı vü olmadı mükedder hâtem
Taş basup bagrına hîç kimseye râzın dimedi
Devr elinden bu kadar çekdi belâlar hâtem
Başına taş urılup kaşına inmişdür anun
Teng-dil oldugı gâlib budur ekser hâtem
Kara yazusı mıdur yâ Rab anun başında
Yâ gam-ı derdini mi eyledi defter hâtem (Çavuşoğlu 1980: 34-35)
Kaynakça
Altunbaş, Kurtuluş (1987). "Vasfî'nin Tabiat Anlayışı". Millî Kültür, (58): 84-88.
Baranoğlu, Şahin (1991). Vasfi Divanı Gramer İndeksi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Coşkun, Vildan S. (2012). "Vasfî". İslâm Ansiklopedisi. C. 42. İstanbul: TDV Yay. 534-535.
Çavuşoğlu, Mehmed (1980). Vasfî, Dîvan (Tenkidli Basım). İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası.
Karasoy, Yakup (2008). "Vasfî’nin Bilinmeyen Bir Mersiyesi". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (24): 1-6.
Sarışen, Cengiz (2020). Vasfî Dîvânı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
Sevgi, Ahmet (1986). "Vasfî'nin Yayımlanmamış Üç Gazeli". Millî Kültür, (54): 41-42.
Sevim Yasemin (1999). Vasfî Dîvânı'nın Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Tatcı, Mustafa (1987). "Şâir Vasfî'nin Şiirle İlgili Düşünceleri." Millî Kültür, (56): 34-37.
Temel, Can (2001). Vasfî Dîvânı'nın Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
2 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
4 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
10 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |