- Yazar Biyografisi (TEİS)
Vâlî, Hasan Ağa - Madde Yazarı: Prof. Dr. Hanife KONCU
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:12/04/2022
DÎVÂN (VÂLÎ)
şiirlerVâlî, Hasan Ağa (d.?/? - ö. 1151/ 1738)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Vâlî Hasan Ağa’nın (d. 1100 ?/1688 ? - ö. 1151/1738-9) bilinen tek eseri. 18. yüzyıl Diyarbakır edebî muhitinin temsilcilerinden olan şairin kaside bulunmayan eserinde 404 gazel, 1 tahmis, 1 müseddes, 14 muamma, 40 rubâî, kıta şeklinde 8, beyit şeklinde 2 adet tarih manzumesi ile 4 de müfred yer almaktadır. Vâlî Hasan, Nâbî tarzında hikemî şiirler söylemiş ve Sebk-i Hindî akımından etkilenmiş bir şairdir. Bu sebeple şiirlerinde her iki akımın tesirini görmek mümkündür. Şiirlerinde Sâib-i Tebrîzî, Zahîr-i Faryâbî, Nâilî ve Nâbî’yi anan şair, Lebîb, Hâmî, Âgâh-ı Semerkandî gibi Diyarbakır’ın ünlü şairleriyle karşılıklı nazire söylemiş, bu şairlerle aynı edebî muhiti paylaşmıştır. Dürrî’nin “kalmamış” redifli gazeline tahmis yazan Vâlî, mersiye türünde de bir gazel söylemiştir. Dönemi için anlaşılır bir dil kullanılan Dîvân’da, dil ve üslûp zaman zaman ağırlaşmakta, orijinal söyleyişlere ve az kullanılan kelimelere de rastlanılmaktadır. Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid’de Dîvân’da yer alan birçok şiirin nazire ağındaki yeri görülebilir.
Vâlî Dîvânı’nın Topkapı Sarayı Kütüphanesi, Hazine 1026/2; Topkapı Sarayı Kütüphanesi 779; Bayezid Devlet Kütüphanesi, Umumi 5760; Ankara Milli Kütüphane A 5266; Millet Kütüphanesi, Ali Emiri-manzum 486; Antalya-Elmalı İlçe Halk Kütüphanesi 2036; Mısır Kahire Kütüphanesi nu. 8705; Konya Karatay Yusuf Ağa Kütüphanesi, Yusuf Ağa 5475 numaralarda ve Esma Ocak Hususî Kütüphanesinde bulunan 9 nüshası bilinmektedir. Eser, Hanife Koncu tarafından doktora tezi (1998), Mustafa Okur tarafından yüksek lisans tezi (2006) olarak çalışılmıştır.
Şairin biyografisi için bk. "Vâlî, Hasan Ağa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vali-hasan-aga
Eserden Örnekler
Gazel
Evvel nazarda zülf-i siyeh-fâma düşmüşüz
Gün görmeden dahı heves-i hâma düşmüşüz
Ey nev-resîde sûhte-i hecrin olmadan
Ümmîd-i vasl edip tama‘-ı hâma düşmüşüz
Mesmû‘-ı gûş-ı cân olalı gayra ülfetin
Ey meh safâyı terk edip âlâma düşmüşüz
Hayfâ ki şükr-i ni‘met-i mahrûmı etmeyip
Bîhûde hâhiş-i dil-i nâ-kâma düşmüşüz
Yok dilde Vâliyâ heves-i neş’e-i suhan
Nâ-çâr tâb‘-ı şûh ile ibrâma düşmüşüz (Koncu 1998: 404).
Kaynakça
Ali Emîrî Efendi (2018). Tezkire-i Şu‘arâ-yı Âmid. (hzl. İdris Kadıoğlu), Ankara: KB Yay. e-kitap: https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58689,ali-emiri-efendi--tezkire-i-suara-yi-amidpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 10.04.2022].
Koncu, Hanife (1998). Vâlî Dîvânı, 2 C. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Koncu, Hanife (2019). “Vâlî-i Âmidî’nin Mersiye Türünde Bir Gazeli Üzerine”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Ustalara Saygı-I: Prof. Dr. Fatma Sabiha Kutlar Oğuz’a Armağan, 3(4): 22-38.
Okur, Mustafa (2006). Dîvân-ı Vâli-i Amedî, Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
2 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
8 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
9 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |