- Yazar Biyografisi (TEİS)
Topkapılı Feyzî, Mustafâ Çelebi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Nazmi ÖZEROL
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:04/11/2021
DÎVÂN (TOPKAPILI FEYZÎ, MUSTAFÂ ÇELEBİ)
şiirlerTopkapılı Feyzî, Mustafâ Çelebi (d. ?/? - ö. ?/1657-58)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Topkapılı Feyzî’nin adından söz edilen tek eseri. Feyzî Dîvânı’nın mevcut nüshaları değerlendirilerek hazırlanan çalışmada; 2 beyitlik münâcât tarzında yazılmış 1 kıt’a, 110 gazel, 9 tamamlanmamış gazel, 1’i Farsça 43 kıt’a ve 1’i Farsça 92 rubâi, Riyâzî, İsmetî ve hocası Cevrî için yazılmış 3 tahmis ayrıca 113 beyit ve 1 tarih manzumesi bulunmaktadır.
Topkapılı Feyzî, bir Mevlevî şair olan hocası Cevrî’nin de etkisiyle Mevlevî muhitinde yetişmiş mutasavvıf bir şairdir. O, tasavvufî anlayışını şiirlerine samimi bir şekilde yansıtmıştır. Coşkulu ve lirik anlatımı sayesinde, gayet rahat söylenmiş, okuyanı cezbeden şiirler ortaya koymuştur. Feyzî’nin şiirlerinde fikrî bir derinlik vardır. Bu fikrî derinlik mesaj olarak verilirken duyguyla beslenmiştir. Şiirlerinde tasavvuf ve onun gerekleri, insanın dünyadaki durumu, yaratılış gayesi, vazifelerin ehemmiyeti, dünya hayatının geçiciliği ve bu kısa zamanda yapılacak çok şey olduğu, bu kısa ömrü iyi bir şekilde değerlendirmek için Allah’ın veli kullarıyla birlikte olunmasının gerekliliği ve dünya hayatına fazla itibar edilmemesi anlatılır. Göz ve gönül tokluğu içinde minnet duygusundan uzak, sadece Allah’a kul olarak geçirilecek hayat en güzel hayattır. Feyzî’ye göre insan mutlu olmak istiyorsa her zaman Allah’ı anmalıdır, yani hakiki aşk Allah aşkıdır.
Topkapılı Feyzî Dîvânı üzerine Nazmi Özerol yüksek lisans tezi hazırlamıştır (1996).
Şairin biyografisi için bk. "Topkapılı-zâde Feyzî, Mustafa Çelebi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/feyzi-mustafa-celebi
Eserden Örnekler
Gazel
Mukayyed-i ham-ı zülfüz rehâ ne müşkildür
Dirîğ olduk esîr-i belâ ne müşkildür
Reh üzre muntazır-ı bûy-ı lütf-ı cânânuz
Tehî gelürse eger kim sabâ ne müşkildür
Tabîb gûş ideli âh-ı serdümi gelmez
Şitâda hasta-i ‘aşka devâ ne müşkildür
Hemîşe hûn-ı ciğer-hâr ola ber-âlüfte
O rinde nûş-ı mey-i dil-güşâ ne müşkildür
Tazallüm eyleyesün nevha-i pey-â-pey ile
O şûh ide reviş-i nâ-sezâ ne müşkildür
Humâr-ı bâde-i dûşına derd-i ser virdi
Hum-ı şarâb-ı tehî sâkiyâ ne müşkildür
Fesâne-gûyi-i efsâneden ne gam Feyzî
Kelâm-ı bî-hüde-i âşinâ ne müşkildür (Özerol 1996: 11)
Kıt’a
Dilünde cilvegerî-i hidâyet isterisen
Muhabbet-i mu’tekid evliyâ-yı âgâh ol
Eger ki ‘ilm-i ledünnîyi kesb idem dir isen
Esîr-i ma’rifet-i ‘ârifân-ı bi’llâh ol (Özerol 1996: 129)
Rubâ’i
Biz özge hümâyuz ki mekân bulmamışuz
Ârâm idicek bir âşiyân bulmamışuz
İksîr-i kanâ’atla gınâ bulduk biz
Yohsa zer-i genc-i şâyegân bulmamışuz (Özerol 1996: 132)
Kaynakça
Özerol, Nazmi (1996). Topkapılı Feyzî, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divânının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
Özerol, Nazmi (2011). “XVII. Yüzyıl Şairlerinden Topkapılı Feyzî Hayatı ve Sanatı”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6): 157-168.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
2 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
3 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
4 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
5 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
6 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
7 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
8 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
10 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |