19. yüzyıl şairlerinden aynı zamanda mutasavvıf kimliği olan Seyyid Osman’ın şiirlerinin yer aldığı eser. Klasik divan tertibinden farklı olarak düzenlenmiştir; eserde şiirler kafiyelerine göre sıralanmıştır. Dîvân’da 208 gazel, 28 müfred, 17 rubai, 10 muhammes, 4 musammat, 3 tahmis, 3 mesnevi, 2 müseddes, 2 terbi’, 1 kaside, 1 tarih manzumesi yer almaktadır. Dîvân’da tevhit türüne yer verilmemiş, münacat ve na't türlerinde manzumeler yazılmıştır. Arapça, gazel nazım şekliyle kaleme alınan bir münacat da vardır (Serbest 2002: 3).

Dîvân’ da çoğunlukla aruz vezni kullanılmıştır. Ancak daha çok aruzun hece veznine yakın olan remel bahrinin "fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbı ve recez bahrinin "mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün" kalıbı sıklıkla tercih edilmiştir. Bazı şiirler de hece vezni ile yazılmıştır. Eserde vezin kullanımına özen gösterilmemekle birlikte kafiye ve redifler vasıtasıyla ahenk sağlanmıştır. Kafiyenin her türü kullanılmış, tam ve zengin kafiye daha çok tercih edilmiştir.

Dinî ve tasavvufi konulu şiirlerde dilin daha ağır olduğu, Arapça kelime ve kelime gruplarına yer verildiği görülür. Şairin mutasavvıf kimliği klâsik Türk şiirinde yer alan manzumelere göre daha sade bir dil kullanmasında etkili olmuştur. Özellikle halka hitaben kaleme alınan bazı manzumelerde didaktik bir üslûp kullanılmış, öğüt içeren şiirler sohbet tarzında yazılmıştır. Dîvân’da tasavvufi hayattan bahsedilmiş, irfan sahibi olmanın önemi ve bir mürşide bağlanmanın gerekliliği üzerinde durulmuştur.

Dîvân’ın dört nüshası bulunmaktadır. Millet Kütüphanesi Ali Emîri Manzum No: 273; Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Bölümü No: 3442; İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi No: TY. 249. Esere dair Harun Çelebi (2001) ve Muhsin Serbest (2002) tarafından yüksek lisans tezi hazırlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Osman, Seyyid Osman”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/osman-seyyid-osman