- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şevket, Şevket Bilâlî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
- Eser Yazılış Tarihi:1319/1900-1901
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:01/10/2021
DÎVÂN (ŞEVKET)
şiirlerŞevket, Şevket Bilâlî (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bayburtlu Şevket Bilâlî’nin (?-?) şiirlerini topladığı eser. Eserin bilinen tek nüshası Prof. Dr. M. Fatih Köksal’ın şahsî kütüphanesinde bulunmaktadır. 130x80 mm, iç ölçüler muhtelif, 115 yaprak (230 s.), 14 satırlı, Güzel bir nesih hatla, siyah mürekkeple lacivert bez kaplı karton cilt içinde çizgili bir deftere yazılmıştır. Hakkında kaynaklarda bilgi bulunmayan müellif, Divan’ın ilk sayfasındaki kayda göre Nakşibendî şeyhlerinden “Malatyalı Hacı Hasan Visâlî Efendi’nin müritlerinden telgrafhâne müstahdemi Şevket Bayburdî”dir. Nüshanın başındakİ “Sene Arabî 1318” (1900/01) notunun eserin tamamlanma tarihi olduğu düşünülmektedir. Sonradan açık mavi mürekkeple yapılan birtakım eklemeler, düzeltmeler ve karalamalara nazaran ve özellikle zahriye sayfasındaki “… hazretlerinin ‘âşık-ı dîvânelerinden Bayburdî Şevket kemterlerinin…” ibaresine bakılarak müellif hattı olduğu hükmüne varılabilir. Divan, elifba sırasına göre yazılmıştır. Ancak şair Divan’ının son kısımlarında bulunan şiirlerinde bu tertibe riayet etmemiştir. Bazı şiirlerinde başlık kullanmış, bazı şiirlerinin baş kısmına veya altına kısa kısa notlar yazmıştır. Divan’daki şiirler büyük oranda gazellerden oluşmaktadır. Divan’da 4 kaside, 181 gazel, 1 muhammes,1, kalenderi, 4 müfred ve 4 hece vezni ile yazılmış şiir olmak üzere toplam 196 şiir bulunmaktadır. Kaside nazım şekliyle 48 beyitten oluşan bir “Kerbela Vak’ası”, 31 beyitten oluşan Nasihat-ı İhvan, 67 beyitten oluşan bir menâkıbnâme ve 31 beyitten oluşan “Seyr-i Sülûk” başlıklı manzume mevcuttur. Muhammes ise 24 kıt’adan müteşekkildir. Gazellerindeki beyit sayısı 5-15 beyit arasında değişir. Şairin, mensubu bulunduğu tarikatın şeyhi olan Şeyh Hasan Visâlî’ye aşk derecesinde bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Divan’ın ilk sayfasında divanındaki şiirleri ona hitap ettiğini ve birçok gazeli de onun huzurunda okuduğunu eserinde kendisi kaydeder. Neredeyse yazdığı bütün şiirlerinde Şeyh Hasan Visâlî’ye atıfta bulunmuştur.
Eser bir makaleyle tanıtılmıştır (Temür 2011).
Şairin biyografisi için bk. "Şevket, Şevket Bilâlî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sevket-sevket-bilali
Eserden Örnekler
GAZEL
Toğrulup geldim kapuna sâhib-i meydân-ı aşk
Sâilem pek mücrimem gel eyle bir ihsân-ı aşk
İ’tirâf-ı cürm idüben gelmişem dîvânına
Cürm ü ısyânımı yazma defter-i dîvân-ı aşk
Kul hatâlar işleyince şâh sultân afv eder
İsm-i Gaffâr’a bağışla yapdığım tugyân-ı aşk
Merhamet bâbın güşâd et bekliyor bunca garîb
Yine sûzân sızlamakda bunca kim ihvân-ı aşk
Zırh-ı ısyân çün (?) değildir merhamet ummânına
Ey kerem kânı Visâlî rahmetin ummân-ı aşk
Râh-ı aşkında fedâ-yı câna minnet bekliyor
Şevket-i bîçâreyi gör uğruna kurbân-ı aşk
(Şevket Bilâlî [yz.], s. 80-81)
Kaynakça
Köksal, M. Fatih, Mücahit Kaçar, Mevlüt İlhan (2018). Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal Kütüphanesi Türkçe EL Yazmaları Kataloğu, İstanbul: Kesit Yay., s. 129.
Şevket Bilâlî (yz.). Dîvân. M. Fatih Köksal Kütüphanesi, Nu. 129. D. 14.
Temur, Şükran (2011). “19. Yüzyılda Bilinmeyen Bir Eser: Bayburtlu Şevket Bilâlî Divânı”, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi - International Journal of Social and Economic Sciences, C. 1, S. 2, s. 5-8.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
2 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
5 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
6 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
7 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
9 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |