Mevlevîliğin Dîvân edebiyatındaki en önemli temsilcilerinden Sâkıb Mustafa Dede’nin (d. 1062/1651-52 - ö. 1148/1735-36) şiirlerini ihtiva eden eseri. Sâkıb Dede Dîvânı'nda 37 kaside, 2 müsemmen, 5 müseddes, 2 tahmis, 165 gazel, 1 müstezâd, 22 tarih kıt’ası, 48 rubâî, 61 kıt'a, 51 nazım ve 1 muammâ vardır. Bu şiirlerin tamamı 5689 beyittir. Dört rubâîsini Farsça yazan Sâkıb Dede, kıt'alarından da dördünü Arapça, beşini Farsça yazmıştır. Eserde yer alan bütün şiirler aruz vezni ile yazılmış olup 17 değişik vezin kalıbı uygulanmıştır. Şairin müfte'ilün müfte'ilün müfte'ilün şeklinde bir vezin kalıbı denemesi de vardır. Kafiye konusunda şairin tercihi redifli kafiyeden yanadır. Mukayyed ve cinaslı kafiyelere de rastlanmakla birlikte esas olarak tam ve yarım kafiye kullanılmıştır. Şair bir gazelinde “Sâkıb” kelimesi ile aynı anlama gelen "Encüm" kelimesini mahlas olarak kullanmıştır.

Sâkıb Dede, bilhassa sağlam cümle yapıları, daha sade dili ve edalı söyleyişiyle rubâîde söz sahibi olabilecek seviyededir. Eserde yer alan şiirlerin bütününden yansıyan en önemli sonuç Sâkıb Dede’nin Mevlevîliğin üstünlüğünü ispata yönelik çabasıdır. O, sanatı bir vasıta görmüş, şiirlerinde bütün gücüyle Mevlevîliği işlemeye çalışmıştır. Kasidelerinin ve özellikle gazellerinin uzunluğu (müzeyyel gazel), Sâkıb Dede'nin edebî kişiliği ile ilgili önemli bir hususiyeti teşkil eder. Şair, 164 beyte ulaşan kasideleri ve ortalama 19 beyitlik (en uzunu 51 beyit) gazelleri ile devrinde pek rastlanılmayan bir özellikle karşımıza çıkar (bk. Arı 2000). Sâkıb Dede Dîvânı, klasik Türk şiiri ile mûsikî arasındaki yakın ilişkiyi ortaya koyan önemli bir örnektir. Dîvân’da mûsikî terminoljisinin yoğun bir şekilde kullanıldığını görürüz. Eserin mûsikî ile ilgili yönünün ağırlıklı kısmını, Mevlevî müziğinin temel sazları olan ney, def, kudûm ve rebâb vasfında yazmış olduğu kasideler oluşturur. Sâkıb Dede, mevcut bilgilerimize göre, bu mûsikî aletlerinin her biri için ayrı kaside yazan tek şairdir (bk. Arı 2000a). Dîvân, “hikemî tarz”daki şiirlerle de dikkat çeker. Şiirlerden tamamı nasihat ve hikmetli söyleyişe ayrılmış olanları olduğu gibi, değişik konuların ele alındığı diğer şiirlerin pek çoğunda da şair nasihat vermekten kendini alamaz. Şairin bu doğrultuda söylemiş olduğu "hizmet" redifli kasidesi devrinde de çok beğenilmiş ve ondan bahseden kaynakların hemen hepsinde yer almıştır. Sâkıb Dede devlet adamlarına methiye yazmamış veya şiir sunmamıştır.