- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sa‘dî Çelebi, Hâfız-zâde Seyyid Mehmed - Madde Yazarı: Prof. Dr. Hasan Ali ESİR
- Eser Yazılış Tarihi:Bilinmiyor
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:12/11/2021
DÎVÂN (SA'DÎ ÇELEBİ)
şiirlerSa‘dî Çelebi, Hâfız-zâde Seyyid Mehmed (d. ?/?-ö. 1105/1693)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sa‘dî Çelebi’nin şiirlerini ihtiva eden eseridir. Tezkireler ve diğer kaynaklar onun önemli bir divan şairi olduğunu söylerler (el-Bagdâdî 1951: 304; Sâlim 2407: 261, 262; Özcan 1989: 79). Dîvân hacim bakımından küçük, fakat şekil ve muhtevaca zengindir. Eserdeki şiirler alışılmış divan tertibindedir. Türkçe şiirler; başta 2 rubaî, sonra 12 kaside, 125 gazel, 40 rubaî, 2 tarih ve 1 manzum mektup şeklindedir. Ayrıca Arapça 1 şiir; Farsça 16 gazel, farklı formda Farsça 8 şiir de Dîvân’da yer almaktadır. Rubaî vezinleri hariç 10 farklı vezin başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Na'tlar dışında kalan kasideler başlıksız olup bazılarının kimlere sunulduğu açıkça belirtilmemiştir. Gazeller genellikle 5 beyittir. Şair kendine has bir tarz geliştirme gayreti içindedir. Bu gayretini, “Libâs-ı tâze ey Sa‘dî yaraşdı şâhid-i nazma / Neşât-ı ‘îd ile nâ-güfte bir tarh-ı cedîd etdik (Esir 2013: 183)” şeklinde dile getirmiştir. Ancak onun divan şiirinin bilinen kalıplarının dışına çıktığı söylenemez. Sa‘dî Çelebi’nin, Dîvân’ı ile hak ettiği üne kavuşamadığı söylenebilir.
Dîvân neşredilmiştir (Esir 2013: 372).
Şairin biyografisi için bk. “Sa’dî Çelebi, Hâfız-zâde Seyyid Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sadi-celebi-hafizzade-seyyid-mehmed
Eserden Örnekler
Na’t-ı Resûl ‘Aleyhi’s-selâm
Zebân-ı kilkim olunca güher-nisâr-ı şeref
Olur sühan güher-i gûş-ı iftihâr-ı şeref
Eger ser-i kalemim olsa katre-rîz-i midâd
Olurdu noktası hâl-i leb-i ‘izâr-ı şeref
Kümeyt-i hâmeme oldukça ruhsat-ı cünbîş
Eder bu sâha-i ma’nâyı pür gubâr-ı şeref
Sürûd-ı sâmi’a zîb-i sarîr-i kilkimdir
Sadâ-yı mutrib-i ser-bezm-i i’tibâr-ı şeref
Resîdedir kalemimden riyâz-ı ‘âlemde
Şükûfe-i çemen-i feyz ü berg ü bâr-ı şeref
Çekîdedir o zülâl-i sühan ki hâmemden
Olur hadîka-i âfâka çeşmesâr-ı şeref
Bu gûne nakş-ı mübâhât u ibtihâcı n’ola
Nümûde eylese kilk-i suver nigâr-ı şeref
Kemîne ‘abd-i senâ-hânıdır hemîşe eder
Medîha-sencî-i evsâf-ı şehriyâr-ı şeref
Bülend-pâye cenâb-ı Muhammed-i ‘Arabî
Sipihr-i a’zam-ı dergâhıdır medâr-ı şeref
Şeh-i gürûh-ı rüsül yekketâz-ı sahn-ı kemâl
Zahîr-i leşker-i İslâm u şehsüvâr-ı şeref
‘Azîz-i taht-nişîn-i kalem-rev-i ikbâl
Ki midhatiyle eder hâme kesb-i kâr-ı şeref
Şehinşeh-i haşem-ârâ-yı kişver-i melekût
Ki nâmına okunur hutbe-i diyâr-ı şeref
Yegâne şâh-ı serîr-i kerem ki olmuşdur
Vücûd-ı eşrefi bâdî-i iştihâr-ı şeref
Hıdîv-i ‘âlem-i ‘ulvî Resûl-i bâ-temkîn
Ki intisâb makâmıyladır vakâr-ı şeref
Huceste nahl-i ser-efrâz-ı ravza-i rahmet
Ki pây-bûsunu etmekte cûybâr-ı şeref (Esir 2013: 110-112).
Gazel
O mehe figân u âhım eser eylemez mi âyâ
Bu esîr-i şâm-ı hicre nazar eylemez mi âyâ
Reh-i bâg-ı kûyu üzre tenimi gubâr etdim
O civân-ı serv-i kâmet güzer eylemez mi âyâ
Dil-i zâr bülbül-âsâ bu kadar figânlar eyler
O güle nesîm-i hoş-dem haber eylemez mi âyâ
Bize dâmen-i cefâsın yine vakf-ı cünbiş etdi
Felek âteş-i dilimden hazer eylemez mi âyâ
Göricek bu şi’ri Sa’dî yine kân-ı nazm olanlar
Bu zemîn-i nevde bezl-i güher eylemez mi âyâ (Esir 2013:145).
Kaynakça
Esir, H. Ali (2013). XVII. Yüzyıl Şairlerinden Hâfız-zâde Seyyid Mehmed Sa’dî Çelebi ve Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük-Tıpkıbasım). Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yay.
İsmail Paşa el-Bagdâdî (1951). Hediyetü'l-‘Ârifîn Esmâ'ü'l-Muellifîn ve Âsârü'l-Musannifîn. C. 1-2. İstanbul: Maarif Vekâleti Matbaası.
Sa'dî Çelebi. Dîvân-ı Hâfız-zâde Sadî Çelebi. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. TY 617.
Sa'dî Çelebi. Divan-ı Sadî. Fatih Millet Kütüphanesi. Ali Emiri Efendi. Manzum 207.
Sâlim. Tezkire-i Şuarâ-yı Sâlim Efendi. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. TY 2407.
Şeyhî Mehmed Efendi (1989). Vakâyi‘ü'l-Fuzalâ-Şaka’ik-i Nu‘mâniye ve Zeyilleri-4. (Neşr. Abdülkadir Özcan). C. 2-3. İstanbul: Çağrı Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | CÂM-I GÎTÎ-NÜMÂ TERCÜMESİ (SA’DÎ ÇELEBİ) | Sa‘dî Çelebi, Hâfız-zâde Seyyid Mehmed | Prof. Dr. Hasan Ali ESİR |
Görüntüle | ||
2 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
3 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
4 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
5 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
6 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
7 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
8 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
10 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |