DÎVÂN (SÂ'İB)
şiirler
Sâ'ib, Mehmed, Darendeli (d. 1236/1820 - ö. 1270/1853)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Mehmed Saib Efendi'nin şiirlerinin yer aldığı eseri. Mehmed Saib Efendi tarafından hazırlanan divan dönemin dil ve üslup özelliklerini ihtiva etmesi açısından dikkat çekmektedir. Eserde 62 tane gazel dışında kasideler, müfred ve mukattaat kısmı vardır. Ayrıca Dîvân'da, şiirlerin şair tarafından vefat etmeden önce teslim edildiği Mekatib-i Umumiyye Nezareti Muavini Kemal Efendi, dönemin âlim ve siyasetçilerinden Ahmet Arif Hikmet Efendi, yine dönemin sadrazamları Fehim Reşid Paşa, Said Paşa gibi önemli siyasetçilere yazılmış methiyeler de bulunmaktadır. Eserde, şaire dair bilgiler de bulunmaktadır. Memleketine olan özlemini ve İstanbul’da yaşadığı gurbet hayatını “vatan” redifli murabbasında dile getirmektedir (Kalyon 2020: 101b/1 ).

Dîvân'ın nüshası Mısır Milli Kütüphanesi (Darü’l Kütübü’l-Kavmiyye)'nde Filiz Kalyon tarafından tespit edilerek yayımlanmıştır (2020). Eserdeki başlıklar kırmızı mürekkeplidir.  Divan şiirinde Baki ile başlayıp Nedim’le devam eden rindane söyleyiş tarzı Sâ'ib’in gazellerinde de görülmektedir. Gazellerde görülen bir diğer özellik de “saki, cam, büt, kâfir gibi divan şiiri mazmunlarının şiirlerde ustaca kullanılmasıdır. Şair, mazmunları kullanmadaki başarısını edebî sanatları kullanmada da göstermiştir. Özellikle teşbih, telmih ve tenasüp şairin en çok revaç ettiği edebî sanatlardandır. Halk dilini, deyim ve atasözlerini kullanma geleneği Sâ'ib Dîvânı'nda da görülmektedir. Dîvân'da Nabi’nin “bilür bilmezlenür” redifli gazeline yazılmış bir tahmis de bulunmaktadır. 

Şairin biyografisi için bk. "Sâ'ib, Mehmed, Darendeli". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/saib-mehmed-darendeli 

Eserden Örnekler


Gördükçe kulun nergis-i bî-mâr sanurlar

Çeşmin gibi cellâd-ı cefâkâr sanurlar


Her kim ki görürse didi lâ-hayr fi-illâ sâgar

Derdünle yüzüm sarusın esrâr sanurlar


Râhında gubâr ile pür oldı dil-i mecrûh

Ayaklara düşdüm kadem-i âsâr sanurlar


Bir rütbe hayâl oldı kim bu cism-i zaifim

Yollarda görüp sâye-i dîvâr sanurlar


Sâ’ib yüri var kat-ı emel kıl halkdan

Hak kemterîsin bir koca cerrâr sanurlar (Kalyon, 2020: 35 -88/b)

Kaynakça


Fatin Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul

Kalyon, Filiz (2020). Darendeli Mehmed Saib Efendi Divanı. Ankara: Akçağ Yay.

Atıf Bilgileri


KALYON, FİLİZ. "DÎVÂN (SÂ'İB)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-sa-ib. [Erişim Tarihi: 16 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle