Safiye Sultânzâde Mehmed Rezmî’nin şiirlerini ihtiva eden eseri. Şair, Dîvân’ını 1110/1698 tarihinde tertip ettiğine dair tarih düşmüştür. Ancak eserde 1129/1716-17 yılına kadar meydana gelen çeşitli olaylara düşürülmüş tarihlerin bulunması, şairin Dîvân’ını tertip ettikten sonra da şiir yazmaya devam ettiğini ve yazmadaki boş sayfalara ve sayfa kenarlarına eklemeler yaptığını göstermektedir. Eserin bilinen tek nüshası İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar 5499 numarada bulunmaktadır.

Dîvân’da 2 mesnevi, 13 kaside, 530 gazel, 3 tahmis, 1 terci-bend, 49 kıt’a, 188 müfred olmak üzere toplam 786 şiir yer almaktadır. Bunlardan 23 kıt’a, 21 müfred, 6 kaside, 1 mesnevi ve 1 gazel, tarihler bölümündedir. Genel itibariyle mürettep bir divan görünümünde olan eserin gazellere kadar olan kısmındaki şiirlerin şekilden ziyade türe göre sıralandığı dikkati çekmektedir. Eserin başında yer alan mesnevi 12 beyitlik bir naattır. Tarihler arasında yer alan diğer mesnevi ise Rezmî’nin çizdiği III. Ahmed’in yalı köşkünün resmi üzerine yazılmış olan 11 beyitlik bir şiirdir. Kasidelerden dördü Sultan Ahmed, Süleyman Paşa ve Damad Ali Paşa için kaleme alınmış övgü şiirleriyken diğerleri niyaznâme, nasihatnâme ve şüküfenâme türlerinde yazılmış olan kasidelerdir. Övgü şiirleri arasında yine devlet büyüklerinin medhiyesi için yazılmış iki kıt’a-i kebîre bulunmaktadır. “Gazeliyyât-ı Bî-nukât” başlığı altında “elif, ha, dal, lam” kafiyeli 4 gazel ardında başlıksız ve sondan eksik 23 beyitlik bir mutavvel gazel yer almaktadır. Asıl gazeller bölümünde ise kafiye harflerine göre sıralanmış, çoğunluğu 5 beyitten oluşan 524 gazel bulunmaktadır. Eserdeki tahmislerin hepsi şairin kendi gazellerine yaptığı tahmislerdir. Terci-bend ise tevbenâme türünde yazılmıştır. “Mukatta’ât” başlığı altındaki 24 kıt’anın tamamı ikişer beyitten oluşmaktadır. “Tevârîh” başlığı altında da şairin ailesi, yakınları, devlet büyükleri ile ilgili çeşitli hadiselere, başta kendi köşkü olmak üzere çeşitli yapılara ve savaşlara düşürdüğü tarihler yer almaktadır.

Şiirlerinde savaşla ilgili unsurlara yer vermediği hâlde -muhtemelen silahşorluk ve kapıcıbaşılık yaptığı için- Rezmî mahlasını seçmiş olan şair, şiir dışında resim ve müzikle de ilgilenmiş, estetik yönü yüksek bir şahsiyettir. Şiirlerinde çoğunlukla sevgilinin hasletleri, âşığın ona olan aşkı, eğlence meclisi gibi konuları işlemiş; bahar, bahçe ve çiçek tasvirlerine yer vermiş; resim, müzik gibi sanat dallarına ait unsurlardan yararlanmıştır. Onun kaleme aldığı manzumelerde toplumun âdetleri, gelenekleri, görenekleri ve inanışları, çeşitli tabiat olayları, şenlikler, eşyalar, kıyafetler, kumaşlar, meslekler, eğitim ve adalet sisteminin işleyişi gibi devrin sosyal hayatına dair çok sayıda ipucu bulmak mümkündür.

Rezmî, şiirlerini çoğunlukla Türkçe kelimelerden oluşan, az sayıda terkibin yer aldığı, deyimlerden çokça yararlandığı, halk söyleyişlerini de kullandığı sade bir dil ve kolay anlaşılabilir bir üslupla kaleme almıştır. Onun şiirlerine yalın bir anlam ve ifade kurgusu hâkimdir. Dîvân’daki şiirlerde pek çok vezin kusuru bulunmaktadır. Ayrıca henüz tamamlanmamış oldukları düşünülen vezinsiz şiirler yer almaktadır. Şekle dair bu sorunların yanında kimi şiirlerde kelime ve hayal tekrarları da görülmektedir.

Rezmî Dîvânı üzerine bir yüksek lisans tezi hazırlanmış (Gürbüz 2005), daha sonra bu çalışma kitap olarak yayımlanmıştır (Gürbüz 2012).

Şairin biyografisi için bk. “Rezmî, Safiye Sultan-zâde Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rezmi-safiye-sultanzade-mehmed