- Yazar Biyografisi (TEİS)
Resmî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hamza KOÇ
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:25/01/2022
DÎVÂN (RESMÎ)
şiirlerResmî (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Resmî mahlaslı şairin çeşitli mecmualardan derlenen manzumelerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan metin. Resmî’nin henüz Dîvân’ının bir nüshası ele geçmemiştir. Dolayısıyla şairin Dîvân’ı, çeşitli şiir mecmualarından ve biyografik kaynaklardan toplanan şiirlerin mürettep divan şekline sokulmasıyla vücuda getirilmiştir. Bu çalışma neticesinde ortaya çıkan Dîvân’da 1 kaside, 1 murabba, 3 tahmis, 147 gazel (3’ü Farsça), 1 müstezad ve 2 müfred yer almaktadır. Şiir mecmualarının taranmasıyla bu sayının artacağı düşünülmektedir.
Resmî, gazelleriyle ön plana çıkan bir şairdir. Gazellerinin büyük bir kısmı âşıkane olup bunları rindane tarzda yazdıkları takip etmektedir. Sevgiliden ayrı kalmanın verdiği acıları işlediği gazeller, onun şairlik yeteneğini ortaya koymaktadır. Resmî gerek çağdaşı gerekse yaşadığı dönemden önceki birçok şaire nazireler yazmış, aynı zamanda kendi şiirleri de farklı şairlerce tanzir edilmiştir. Resmî’nin farklı mecmualardan toplanan şiirlerinin incelenmesi neticesinde 49 gazeli ile 1 kasidesini nazire olarak kaleme aldığı anlaşılmaktadır. Resmî’nin en fazla nazire yazdığı şairler sırasıyla Ahmed Paşa, Atâyî, Ahmedî, Cem Sultân ve Şeyhî’dir. Dolayısıyla buna bağlı olarak Resmî’nin bu şairlerden etkilendiği söylenebilir. Aynı zamanda Avnî, Adlî, Cem Sultân, Muhibbî gibi hükümdar ve şehzade şairler ile Adnî, Ahmed Paşa ve Sâfî gibi devlet adamlarının ona nazireler yazması, Resmî’nin beğenilen ve yetenekli bir şair olduğunun en önemli göstergesidir.
Resmî’nin yukarıda sözü edilen şiir mecmualarından toplanan manzumelerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan Dîvân’ı yayımlanmıştır (Koç vd. 2020).
Şairin biyografisi için bk. “Resmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/resmi
Eserden Örnekler
Gazel
Bahâr eyyâmı irişdi yine hengâmıdur câmun
Yime gam câm-ı cân-bahş iç unut fikrin ser-encâmun
Cihân cennet-misâl oldı sular ayn-ı zülâl oldı
Çiçekler pây-mâl oldı safâsın sür bu hengâmun
Bu dem kim vakt-i işretdür sakın fevt itme fursatdur
Bu dahı bir ganîmetdür cihândan alagör kâmun
Tur ey sâkî-i ferruh-fer lebün yâdına sun sâgar
Dile olsun ziyâ-güster safâ-yı câm-ı gül-fâmun
Çemende bezm-i hâs eyle dilün gamdan halâs eyle
Semâʻ-ı kavl-i hâs eyle sözin işitme her âmun
Bahâr eyyâmı hoş-demdür cihân gîtî-i hurremdür
Bilür kadrin şu ki_âdemdür bu mevsimde bu eyyâmun
Oturma Resmî zâr-ıla ferah bul gam-güsâr-ıla
Mey ü sâkî vü yâr-ıla geçür gel subh-ıla şâmun
Gazel
Ciger-hûnam firâkundan döker dîdem dem-â-dem dem
Gel ey cân kim dil ü cândan gide gam ola dirhem hem
Hayâlün cismüme cândur tapun cânuma cânândur
Lebün derdüme dermândur sözün zahmuma merhem hem
Nice Türk-i hadeng-endâzdur çeşmün zamânında
Ki nâm-ı Sâm unıdıldı olup destân-ı Rüstem tem
Muzâʻaf eyleme câna zaʻîfüm cevrüni cânâ
Ki_olupdur zecr-i hecründen dil-i muʻtelde müdgam gam
Hatun haddünde eşkümden n’ola neşv ü nemâ bulsa
Ki olur subh-dem tâze çemen itdükde şebnem nem
Nedür sensüz ten-i bî-cân-ısam cânâ bi-hamdillâh
Ki olmışdur enîs endûh u gam gam-hâr u hem-dem dem
Lebünden az ki emsem sem olur derdine Resmînün
Olur derdine Resmînün lebünden az ki emsem sem (Koç vd. 2020: 151-152, 158-159)
Kaynakça
Aydın, Esra Gülnur (2014). Millet Kütüphanesi Ali Emirî Manzum 674 Numarada Kayıtlı 16. Yüzyıla Ait Bir Şiir Mecmuası (vr. 50b/100b) (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Çolak, Esra (2014). Ali Emiri Manzum 674’teki Şiir Mecmuası (Vr. 151a-200b) (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Değirmençay, Veyis (2020). “Resmî ve Farsça Şiirleri”. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (64): 33-47.
Ertek Morkoç, Yasemin (2003). Eğridirli Hacı Kemal’in Câmiʻü’n-Nezâ’ir’i (Metin ve Mecmua Geleneği Üzerine Bir İnceleme). Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Gıynaş, Kamil Ali (2017). Pervane Bey Mecmuası. Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194492/pervane-bey-mecmuasi.html [Erişim tarihi: 22.01.2022]
Kayabaşı, Bekir (1997). Kâf-zâde Fâ’izî’nin Zübdetü’l-Eşʻâr’ı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Koç, Hamza, Ş. Baka Telli, K. Kacar (2020). Klasik Türk Şiirinin Kayıp Bir Halkası: Bursalı Resmî ve Şiirleri. Ankara: Gece Kitaplığı.
Köksal, M. Fatih (2017). Mecmaʻu’n-Nezâ’ir. Ankara: KTB Yay. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-195954/mecmaun-nezair-edirneli-nazmi.html [Erişim tarihi: 22.01.2022]
Köksal, M. Fatih, M. Kaçar, M. İlhan (2018). Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu. İstanbul: Kesit Yay.
Kurnaz, Cemal, M. Tatcı (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Muslukçu, Ferhat (2014). Ali Emirî Manzum 674’teki Şiir Mecmuası (Vr. 100b-150b) (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Turgut, Elif (2013). 16. Yüzyıla Ait Bir Şiir Mecmuasının İncelenmesi (1b-50a). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Vural, Emre (2013). Michigan Üniversitesi 356 Numaralı Şiir Mecmûʻası (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
| 2 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
| 3 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
| 4 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
| 5 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
| 6 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
| 7 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
| 8 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 9 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
| 10 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |