DÎVÂN (RAHMÎ)
şiirler
Rahmî, Harputlu Hoca Rahmî Efendi (d. 1217/1802 - ö. 1301/1884)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Harputlu Rahmî'nin, şiirlerini ihtiva eden eseri. Yazma nüshaları da bulunan Dîvân, 1303/1886 yılında eski harflerle bastırılmıştır. Neşredilmiş Dîvân'da (Kavaz ve Onur 1996)  6 kaside, 3'ü Farsça 167 gazel, 2 terci'-i bend, 1 mesnevi (Esbiye-nâme), 9 kıt'a, 4 tahmîs, 1 müstezâd, 26 beyit almaktadır. Dîvân neşirlerinde yer almayan 1 kaside, 2 tahmîs, 4 gazel,  9 kıt'a, 1 terkîb-bend, 1 terci-bend Ahmet Karataş (2020: 1-42) tarafından tespit edilerek yayımlanmıştır. 

Rahmî'nin şairliğinin odak noktasını gazelleri oluşturmaktadır. Divan şiirinin son dönem şairlerinde görülen üslup çeşitliliği ve dil inceliği Rahmî’de de görülür. Bâkî, Fuzûlî, Nef’î, Nâbî; Gâlib  gibi büyük şairlerden etkilenmiş olan, ince ve zarif söylemleriyle bu şairleri hatırlatan Rahmî’nin şiirlerinde âşıkâne ve hikemî söyleyişin öne çıktığı görülür.

Dîvân üzerine İbrahim Kavaz ve M. Naci Onur (1996) ile Halil Erdoğan Cengiz ve Gönül Hatay Eren Eren (1996) tarafından aynı yıl iki ayrı çalışma yapılmıştır. Esere dair Eyüp Barlak (2000) tarafından bir tahlil çalışması yapılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. "Rahmî Harputlu Hoca Rahmî Efendi.". http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rahmi-harputlu-hoca-rahmi-efendi 

Eserden Örnekler


Gazel

Zâhid yine rindâna ider zühd ile pendi

Ol pendi riyâydı hemân kendi beğendi


Sâkî şeker-âb oldı bu şehd-âbe-i vaslın

Laʻlin dahi sun tâ ki mükerrer ola kandi


Bilmem kimi dâmâd idinüp kâmını verdi

Böyle zen-i dünyâ zer ü zîverle bezendi


Zeyn eyledi bâğ-ı emeli cûy-ı sirişkim

Dil aldı hayâle yine bir serv-i bülendi


Gîsûlarını yâd ile sevdâlara düşdü

Dîvâne gönül boynuna takdı dü kemendi


Sarf itmedi beyhûde o ser-mâye-i ömrin

Bâzâr-ı cihân içre bilen sûd u gezendi


Akl u dili sabrın gibi yağmâya verirsin

Rahmî hazer it sevme sen ol şâh-levendi   (Karataş 2020: 19).

Kaynakça


Barlak, Eyüp (2000), Harputlu Rahmî Dîvânı’ndaki Din, Cemiyet ve Tabiatla İlgili Unsurların Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi.

Cengiz, Halil Erdoğan, Gönül Hatay Eren (1996). Rahmî-i Harputî Divanı. Ankara: KB. Yay.

Karataş, Ahmet (2020)."Harputlu Şâir Rahmî Efendi’nin Neşredilen Divânında Bulunmayan Bazı Şiirleri". Şarkiyat Mecmuası. (36): 1-42.

Kavaz İbrahim; M. Naci Onur (1996). Harputlu Rahmi Divanı. Elazığ: İzzetpaşa Vakfı Yay.

Atıf Bilgileri


Selçuk, Bahir. "DÎVÂN (RAHMÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-rahmi-tees-3. [Erişim Tarihi: 03 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ESBİYE-NÂME (RAHMÎ) Rahmî, Harputlu Hoca Rahmî Efendi Bahir Selçuk
Görüntüle
2 BOSTAN ŞERHİ / TUHFE-İ DOSTÂN ŞERH-İ BOSTÂN (RAHMÎ) Rahmî, Harputlu Hoca Rahmî Efendi Dr. Serap Denizmen
Görüntüle
3 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
4 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
6 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
7 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
8 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
9 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle