DÎVÂN (NÛRÎ)
şiirler
Hafız Nuri Efendi (d. 1223/1808 - ?/1866'dan sonra)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Hafız Nuri Efendi'nin çeşitli manzumelerini ihtiva eden eseri. Dîvân'ın bir nüshası, Millî Kütüphane Yz. FB. 318 numarada kayıtlıdır. Katalog kayıtlarında eserin Nevşehirli Hasan Hamdi Efendi’ye ait olduğu belirtilmiştir. Ancak incelemelerimiz neticesinde eserin Hafız Nuri’ye ait olduğu tespit edilmiştir. 256x195-232x145 mm. ölçülerinde olan eserin ilk iki sayfası yaldızlı, cetvelleri kırmızı, cildi ise mavi kâğıtla kaplıdır. Yazma nüshanın ilk 51 varaklık kısmında Dîvân yer almaktadır.

Dîvân'da; 2 mesnevi, 5 müseddes ve 52 murabba ve 385 manzume vardır. Şiirlerin birçoğu tarih manzumesidir. Söz konusu tarihler çoğunlukla 1250'den itibaren olan olaylar için kronolojik bir düzen takip edilerek yazılmıştır. Eser, 14 varaklık bir münâcât ve 1274 tarihini taşıyan bir na't ile başlamaktadır. Bunların dışında eserde, devletin çeşitli ileri gelenlerine övgü amaçlı yazılan altı kaside ve alfabetik kafiye düzenine göre yazılmış gazeller yer almaktadır.

Hafız Nuri'nin tarihlerinin bazıları geleneksel konu başlıkları içerirken bazıları gelenek dışı olarak yorumlanabilir. Geleneksel olarak değerlendirebileceklerimiz arasında, Sultan I. Abdülmecid'in tahta çıkışı, doğumlar, ölümler, tayinler, askeri olaylar, sünnet törenleri ve halka açık binaların tamamlanması gibi hususlar yer almaktadır. Gelenek dışı olarak değerlendirilebilecekler arasında ise rüşvet, mezarlara zarar verilmesi, cinayet, eşkıyalık, adam kaçırma, tecavüz, cinsel suçlar gibi hususlar bulunmaktadır. 

Bahsi geçen Dîvân'ın diğer bir nüshası ise Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. or. var. 4114 numarada kayıtlıdır. Bu nüsha ise 421 varak olup her sayfada ortalama 17 satır yer almaktadır. Nüsha, altın yaldızla süslenmiş koyu yeşil deriyle kaplı olup nestalik yazı çeşidiyle yazılmıştır. Söz konusu eser basım aşamasındadır (Ördek 2020).

Eserden Örnekler


Târîh Berây-ı Teşrîf-i Hümâyûn Be-Rûmili

Azm idüp Sultân Mahmûd Rûmili’ye bâ-safâ

Kıldı teftîş u tefrîh her bilâdı bî-gümân


Niyyeti olmak vukûf içün ibâdun hâline

Zulm iden kimdür ibâdu’llâha der sâhib-kırân


Ehl-i cürmi anlayup cevri içün oldı cezâ

İ’tirâf-ı cürm idüp zâlim didi kim el-emân


Sît-i adlin güneş idüp mazlûmda virdi arz-ı hâl

Zâlimîne emr olundı iktizâ itdi zemân


Menhec-i adlinde yeksândur tüvânâ vü za’îf

Kâdir olmaz mûrı pâ-mâl itmege pîl-i demân


Kimine rütbe kimi hil’at giyüp oldı be-kâm

İtdi muhtâcîne ihsân her memâlikde hemân


Ittılâ kesb eyledi cümle ibâde şâh-ı dîn

İtdi avdet belde-i İslâmbol’a şâh-ı zemân


Nûriyâ cevherle tezyîn eyledüm târîhini

Geldi yümn ü lutf devletle şehen-şâh-ı cihân (Hafız Nuri. Dîvân. Staatsbibliothek zu Berlin. Ms. or. var. 4114. 23a-23b).

Kaynakça


Hafız Nuri. Dîvân. Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. or. var. 4114.

Hafız Nuri.  Dîvân. Millî Kütüphane Yz. FB. 318.

Ördek, Şebnem Şerife (2020). Hafız Nuri Efendi’nin Terceme-i Ahvâli. İstanbul: Kesit Yay.

Atıf Bilgileri


Şahinkaya, Şebnem Şerife. "DÎVÂN (NÛRÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-nuri-tees-1865. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
2 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
5 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
6 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
7 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
8 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle