- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk - Madde Yazarı: Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Divan
- Yayın Tarihi:12/08/2022
DÎVÂN (NEVRES-İ KADÎM)
şiirlerNevres-i Kadîm, Abdürrezzâk (d. ?/? - ö. 1175/1762)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Nevres-i Kadîm'in (d. ?/? - ö. 1175/1762) şiirlerini içeren eser. Dîvân, mürettep olup içerisinde sırasıyla 27 kaside, çoğu kıta olmak üzere farkı nazım şekillerinde yazılmış 77 tarih manzumesi, 1 terci-i bend, 1 terkib-i bend, 1 tahmis, 6'sı nakıs olmak üzere 148 gazel, 16 muamma, 1 lügaz, 8 rubai, 11 kıta, 10 nazım, 16 müfret olmak üzere toplam 3388 beyitlik müstakil 317 şiir bulunmaktadır (Akkaya 2007: 56).
Dîvân'ın en hacimli kısmı 1387 beyitle kasideler bölümüdür. Kasidelerin biri na'ttır, diğerleri ise Sultan I. Mahmud, Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa, Sadrazam Bahir Mustafa Paşa, Şeyhülislam Esad Efendi, Ragıb Mehmed Paşa gibi devrin önde gelen devlet adamları vasfında yazılmıştır. Tarih manzumelerinin toplam beyit sayısı 895'tir. Terkîb-i bend Nevres'in en güzel şiirlerinden birisidir ve gurbet temalıdır. Gazellerin toplam beyit sayısı ise 878'dir.
Nevres; gazel, kaside ve tarih düşürmede başarılı bir şairdir ve divanının elden ele dolaştığı devrinin tarihçileri tarafından kaydedilmiştir (Akkaya 1994: 146). Şiirlerinde genellikle açık, anlaşılır ve samimi bir dil ve ifade tarzı kullanan şairin gerçek hayatından izler bulunmasının yanında güçlü bir hayal dünyası da mevcuttur. Nevres'in Fuzûlî, Nâbî, Râmî Mehmed Paşa, Râsih, Nedim ve Koca Râgıb Paşa gibi isimlerden etkilendiğini söylemek mümkündür. Nazire yazdığı şairler Nâilî-i Kadîm, Neşâtî, Nâbî, Nedîm ve Sami gibi isimlerdir. Koca Râgıb Paşa'nın bir gazelini tahmis etmiştir. Nevres'ten etkilenen şairler arasında da Şeyh Gâlib, İzzet Molla, Zîver Paşa, Şeref Hanım ve Osman Nevres sıralanabilir.
Dîvân'ın Türkiye'de 20 ve yurt dışında 3 tane olmak üzere 23 nüshası tespit edilmiştir. Nevres-i Kadîm Dîvân,'ı Hüseyin Akkaya tarafından doktora tezi olarak çalışılmış (1995), bilahare iki cilt hâlinde kitap olarak yayımlanmıştır (1995, 1996).
Şairin biyografisi için bk. "Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevresi-kadim-abdurrazzak.
Eserden Örnekler
Terkib-bend
Şarâbı sen bana vir sâkiyâ gamım vardır
Serimde derd-i humâr-ı dem-â-demim vardır
Mürüvvet eyle yetiş bir tolıyla ol yârim
Şu gurbet ilde ne yârim ne hem-demim vardır
Helâk-ı şîve-i nâ-sâz-ı gurbetem sâkî
Ayakdaş ol bana lutf eyle mâtemim vardır
Ciger kebâbı mezem gözlerim yaşı bâdem
Benim de böylece bir âlemim demim vardır
Götüremez dime rıtl-ı girân sun ey sâkî
Yanımda gam gibi kutlı [bir] âdemim vardır
Ne derdi saklayacak dilde vardır isti'dâd
Ne keşf-i râz idicek bunda mahremim vardır
Cerîh-i deşne-i leb-teşnegî-i hicrânem
Ne bir tabîb-i muvâfık ne merhemim vardır
Dirîg pâ-zede-i cünd-i gurbet oldum ben
Esîr-i silsile-i renc-i firkat oldum ben (Akkaya 1994: 426).
Kaynakça
Akkaya, Hüseyin (1994). Nevres-i Kadîm ve Türkçe Divanı. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Akkaya, Hüseyin (2007). "Nevres, Abdürrezzâk". İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. (33): 55-57.
Akkaya, Hüseyin (1995). Nevres-i Kadîm and His Turkish Dîvân (Nevres-i Kadîm ve Türkçe Dîvânı). Part 1: Textual Analysis, Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yayınları.
Akkaya, Hüseyin (1996). Nevres-i Kadîm and His Turkish Dîvân (Nevres-i Kadîm ve Türkçe Dîvânı). Part 2: Critical Edition and Index, Cambridge: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GAZVE-İ BEDR (NEVRES-İ KADÎM) | Nevres-i Kadîm, Abdürrazzâk | Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır |
Görüntüle | ||
2 | TÂRÎHÇE-İ NEVRES | Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk | Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır |
Görüntüle | ||
3 | MÜNŞE'ÂT (NEVRES-İ KADÎM) | Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk | Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır |
Görüntüle | ||
4 | MEBÂLİGU'L-HİKEM | Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk | Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır |
Görüntüle | ||
5 | TERCÜME-İ TÂRÎH-İ CİHÂNGÎR ŞÂH | Nevres-i Kadîm, Abdürrezzâk | Doç. Dr. Mustafa Sefa Çakır |
Görüntüle | ||
6 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
7 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
13 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |