DÎVÂN I (NÛRÎ, Priştineli)
şiirler
Nûrî, Priştineli Beg-zâde (d. ?/? - ö. ?/?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Nûrî mahlaslı 18. yüzyıl şairi Priştineli Beg-zâde Nureddin’in şiirlerini ihtiva eden eseri. Şairin iki Dîvân'ı vardır. İlk Dîvân’ındaki şiirlerin çoğunu ömrünün bir kısmını geçirdiği İstanbul’da yazmıştır. Bu Dîvân'ının yayımlanan tenkitli metninde 388 gazel, 4 kaside, 8 tarih manzumesi, 5 müseddes, 2 muhammes, 2 tahmis, 20 kıta, 21 beyit, 18 müfred, 2 mısra, 5 lugaz ve 4 manzum mektup yer alır (Egüz 2020). Kaside nazım şekliyle yazılan şiirlerden birincisi ve ikincisi, musiki makamlarıyla yazılmış kâr-ı nâtık türünde şiirlerdir (Egüz 2020: 44-52). Üçüncü kaside, methiye tarzında, dördüncü kaside ise, İsmail Dede için yazılmıştır. Dîvân’da her harf ile kafiyelenmiş gazel bulunmaktadır. Şair, eserinde Makalî’nin ve Veysî’nin birer gazelini tahmis etmiş, Koca Râgıb Paşa’nın şiirlerine nazireler yazmıştır. O ayrıca, farklı kişilerin doğumu ve bazı çeşmelerin yapılışı üzerine tarih manzumeleri kaleme almıştır (Egüz 2020: 56-65). Dîvân’da Hz. Ali övgüsünde yazılmış bir muhammes ve müseddes de bulunur (Egüz 2020: 66-69 ve 78-83). O, ayrıca dört manzum mektup yazmıştır. Bunlardan biri, şairin oğluna yazdığı  mektuptur; diğerleri ise şairin başından geçen bir kayık kazasını anlattığı ve kendi çektiği sıkıntılara değindiği mektuplardır (Egüz 2020: 600-621).

Eserin dili, devrine göre sadedir. Dîvân’daki çoğu şiirde, şairin kendi hayatından izler görülür. O, vatanına dönme isteğini dile getirdiği şiirlerinde bazen ismini vermediği hamisinden de yardım diler. Çoğu âşıkane olan gazeller, özellikle ayrılık ve gurbet temleri etrafında yazılmışlardır. Dîvân’da ayrıca Koca Râgıb Paşa’nın tesiriyle kaleme alınan hikemî şiirler ile az sayıda dinî-tasavvufî içerikli şiir de bulunur.

Dîvân’ın iki nüshası bulunmaktadır. Bunlardan biri İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü’nde 348, diğeri ise Millet Kütüphanesi Ali Emirî (Manzum) Bölümü’nde 470 numara ile kayıtlıdır. Dîvân üzerine iki yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Egüz 2009, Yıldırım 2008).

Şairin biyografisi için bkz. “Nûrî, Priştineli Beg-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nuri-pristineli-begzade

Eserden Örnekler


Müseddes

I

Niçe oldu lutf ile bana vedâd itdiklerin

Da‘vete idip icâbet inkıyâd itdiklerin

Dâ’imâ resm-i vefâda ittihâd itdiklerin

Hâtırımdan ukde-i gamlar küşâd itdiklerin

Sen unutdunsa beni lutfunla yâd itdiklerin

Ben unutmam bu dil-i nâ-şâdı şâd itdiklerin

II

Gerçi terk itdin beni ammâ adâvet idemem

Çekerim hicrin ne hâl ise şikâyet idemem

Lîk gayrı yâre vallâhi muhabbet idemem

Eyle istersen cefâlar ben ferâgat idemem

Sen unutduñsa beni lutfuñla yâd itdiklerin

Ben unutmam bu dil-i nâ-şâdı şâd itdiklerin

......

V

Rûz u şeb hasretle ey yâr eylerim âh u figân

İntizârıñ çekerek oldum za‘îf ü nâ-tüvân

Âteş-i fürkatden âzâd eyle yandım el-amân

Nûrî evrâd-ı zebân itdi bu beyti her zamân

Sen unutdunsa beni lutfunla yâd itdiklerin

Ben unutmam bu dil-i nâ-şâdı şâd itdiklerin (Egüz 2020: 76-78).



Kaynakça


Egüz, Esra (2009). Priştineli Nuri Divanı ve İncelenmesi. Yüksek Lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Egüz, Esra (2010) “Priştineli Begzâde Nûrî Divanı ve Divan’daki Şifreli Yazılar”. SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27: 297-311.

Egüz, Esra (2020). Priştineli Begzâde Nureddin- I. Divan. İstanbul: Kriter Yayınları.

Yıldırım, Metin (2008). Priştineli Nuri ve Divanı. Yüksek Lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


egüz o donohoe, esra. "DÎVÂN I (NÛRÎ, Priştineli)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-i-nuri-pristineli. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN II (NÛRÎ, Priştineli) Nûrî, Priştineli Beg-zâde Dr. Öğr. Üyesi esra egüz o donohoe
Görüntüle
2 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
3 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
4 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
5 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
9 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
10 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
11 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle