DÎVÂN (ÂZİM)
şiirler
Âzim, Şa’bân-zâde Mehmed Efendi (d. ?/? - ö. 1124/1712)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Âzim mahlaslı Şa’bân-zâde Mehmed Efendi’nin, şiirlerini ihtiva eden eseri. Klasik divan tertibine uygun olan eserde 6 kaside, 2 tahmis, 133 gazel, 4’ü Farsça olmak üzere 37 rubai, 8 kıta ve 11 müfred yer almaktadır (Dönmez 1999: 18). Dîvân’da yer alan kasidelerin ilk ikisi Hazret-i Peygamber övgüsünde yazılmış naatlar; üçüncüsü Amca-zâde Hüseyin Paşa (ö. 1114/ 1702), dördüncüsü Şeyhülislâm Seyyid Feyzullah Efendi (ö. 1115/ 1703), beşincisi ve altıncısı ise Râmî Mehmed Paşa (ö. 1119/ 1708) için söylenmiş methiyelerdir. Kasidelerin ardından gelen iki adet tahmis, Nâbî (ö. 1124/ 1712) ve İsmetî (ö. 1076/ 1665)’nin gazellerine yapılmıştır. Dîvân’da yer alan gazeller genellikle âşıkâne ve rindâne nitelikte olmakla birlikte söz konusu şiirlerde yer yer tasavvufi kullanımlara da rastlanmaktadır (Dönmez 1999: 5). Eserde genel olarak ağır bir dil kullanılmış olup pek çok şiirde Sebk-i Hindî ve Hikemî üslup tesiri görülmektedir (Dönmez 1999: 6-7). Dîvân, sosyal hayata dair unsurlar açısından da zengin bir malzemeye sahiptir (Dönmez 1999: 311).

Âzim Dîvânı’nın tespit edilebilmiş iki nüshası mevcuttur (Dönmez 1999: 14). Eser üzerine Abuzer Dönmez tarafından bir yüksek lisans tezi hazırlanmıştır (1999).

Şairin biyografisi için bk. “Âzim, Şa’bân-zâde Mehmed Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/azim-sabanzade-mehmed-efendi

Eserden Örnekler


Cebînün eyledükçe bâdeden tâb-ı füsûn peydâ
İder nahl-ı melâhat sad-gül-i âteş-nümûn peydâ

Komaz bir dil-şüdeyle fitne-cûyânı keş-â-keşde
İder her çîre-dest-i hüsne gerdûn bir zebûn peydâ

Aceb mi olsa diller şîfte sevdâ-yı hattunla
Ki te’sîr-i bahârân dilde eylermiş cünûn peydâ

Kerem kebûde-ter âlem le’îm ehl-i hünerdür hem
Ne merhem-sâz-ı gam ne bir tabîb-i zû-fünûn peydâ

Giriftâr-ı hevâ-yı vuslatuz mâdâm ey ‘Âzim
Ne mümkün ola mevc-i lücce-i dilde sükûn peydâ (Dönmez 1999: 157).

Kaynakça


Dönmez, Abuzer (1999). Âzim Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Akhan, Kerem Kaan. "DÎVÂN (ÂZİM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-azim. [Erişim Tarihi: 08 Kasım 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
2 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Doç. Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
3 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
4 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
5 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
6 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
7 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
8 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
9 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle