DÎVÂN (ABDÎ, NİŞÂNCI ABDURRAHMÂN PAŞA)
şiirler
Abdî, Nişancı Abdurrahmân Paşa (d. ?/? - ö. 1102/1691)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Abdî Paşa'nın şiirlerinin toplandığı eseri. Müjgan Cunbur, Abdî Paşa’nın dîvânının İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nda O. 126 arşiv numarasıyla kayıtlı olduğunu belirtirse de (2002: 27) söz konusu yazmayı Halil Sercan Koşik dîvândan ziyade gayr-ı mürettep bir dîvânçe olarak görmenin daha doğru olacağını söyler (2020: 26). Bu yazma eserde Abdî Paşa’nın tüm şiirleri yer almamaktadır. Bu nedenle dîvânçenin eksik kaldığı rahatlıkla söylenebilir. Halil Sercan Koşik’e göre Abdî Paşa’nın mürettep dîvânı on sekizinci asırdan sonra kaybolmuştur. Eldeki bu dîvânçe ise on sekizinci asırda veya daha sonrasında onun kimi eserleri ile mecmualarda yer alan şiirlerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur (Koşik 2020: 26). Dîvânçe'ye Abdî Paşa’ya ait olamayan birkaç şiirin de yanlışlıkla eklenmiş olduğu tespit edilmiştir.

Eserde en çok gazel nazım şeklinde şiir bulunur. Toplam on dört gazelin biri hariç tamamı lugazdır. Dîvânçe'nin geneline bakıldığında önemli bir yekûn tutan lugazlar mesnevi, kıt’a, nazm ve matla gibi nazım şekillerinde yazılmakla birlikte en çok gazel formuyla kaleme alınmıştır. Lugaz olmayan gazel ise Edirne sarayına inşa edilen yeni bir kasr için söylenmiş Arapça bir tarih manzumesidir. Dîvânçe'de gazellerin dışında 5 kaside, 8 mesnevi, 1 kıt’a, 1 terci'-i bend, 2 nazm, 1 matla bulunmaktadır.

Abdî Paşa’nın genel olarak uzun terkiplerle dolu çok süslü bir dil kullanmadığı görülmektedir. Dîvân şiirinin bütün anlam ve mazmun dünyasına hâkim olan Abdî Paşa birinci sınıf bir şair olmamakla birlikte dikkate değer beyitleri de mevcuttur (Koşik 2020: 38). Abdî’nin Dîvânçesi Halil Sercan Koşik tarafından neşredilmiştir.(2020)

 Şairin biyografisi için bk. “Abdî, Nişancı Abdurrahman Abdî Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdi-nisanci-abdurrahman-abdi-pasa 

Eserden Örnekler


[Nazm]

Lugaz-ı Yımırta

Nedür ol kal’a-i pâkîze-bünyâd

Hemân bir sâde dîvâr itmiş üstâd


Sanasın gümiş altun ma’denidür

Ki andan irişür dünyâya imdâd (Koşik 2020: 86)


[Gazel]

Lugaz-ı Tâvus

Nedür ol nâzenîn mahbûb-ı ra’nâ

Ki geymiş gûn-a-gûn esbâb-ı zîbâ


Acâ’ib şâllar var arkasında

Bulınmaz değme yirde misli hakkâ


Salınsa ol benekli şâllar ile

Olur hayrân iden anı temâşâ


Tekellüm eyleseydi bî-tevakkuf

Ana meftûn olurdı cümle dünyâ


Bilün ey ehl-i irfân bu lugazda

Ne kasd itdi yine Abdî-i şeydâ (Koşik 2020: 91)

Kaynakça


Arslantürk, H. Ahmet (2012). Abdurrahman Abdî Paşa Kanunnâmesi. İstanbul: Okur Kitaplığı.

Cunbur, Müjgan (2002). “Abdî Paşa.” Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: AKM Yay. 27.

Derin, Fahri Çetin (2009). Abdurrahman Abdî Paşa Vekayi-nâmesi. İstanbul: Çamlıca Basım Yay.

Koşik, Halil Sercan (2020). Nişancı Abdurrahman Abdi Paşa Divançesi. İstanbul: DBY Yay.

Atıf Bilgileri


Uçan Eke, Nagehan. "DÎVÂN (ABDÎ, NİŞÂNCI ABDURRAHMÂN PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/divan-abdi-nisanci-abdurrahman-pasa. [Erişim Tarihi: 02 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MUHABBET-NÂME (ABDÎ, NİŞÂNCI ABDURRAHMÂN PAŞA) Abdî, Nişancı Abdurrahmân Paşa Doç. Dr. Nagehan Uçan Eke
Görüntüle
2 KASİDE-İ LÂMİYE ŞERHİ (ABDÎ, NİŞANCI ABDURRAHMÂN PAŞA) Abdî, Nişancı Abdurrahman Paşa Doç. Dr. Nagehan Uçan Eke
Görüntüle
3 MÜFİD /ŞERH-İ PEND-İ ATTAR (NİŞANCI ABDURRAHMÂN ABDÎ PAŞA) Abdî, Nişancı Abdurrahmân Abdî Paşa Dr. Öğr. Üyesi HALİL SERCAN KOŞİK
Görüntüle
4 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
5 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
6 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
7 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
8 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
9 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
10 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
11 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
12 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle