- Yazar Biyografisi (TEİS)
Aşkî, Mustafa - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
- Eser Yazılış Tarihi:19. yüzyıl
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Naat
- Yayın Tarihi:13/12/2021
DER NA’T-I MESNEVÎ VE SÂHİB-İ MESNEVÎ
na'tAşkî, Mustafa (d. 1200-1204/1785-1789 - ö. 1288-1294/1871-1877)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Der Na’t-ı Mesnevî ve Sâhib-i Mesnevî, Kilisli Aşkî Mustafa b. Ömer’in (d. 1200-1204/1785-1789 - ö. 1288-1294/1871-1877) bütün manzumelerini ihtiva eden Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın içinde yer almaktadır. “Fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lün” kalıbıyla yazılmıştır. Biri Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Bölümü’nde (HM) Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk adlı külliyatın içinde diğer ikisi İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi’nde (TA) ve Yapı Kredi Semet Çifter Araştırma Kütüphanesi’nde (YK) yer alan Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın olmak üzere üç nüshası vardır. Külliyatın son istinsahı olan HM nüshasında 47b-52a yaprakları arasında yer alır. Yüz otuz üç beyittir.
Na’t türünde olan bu mesnevi, Mevlânâ’yı ve eseri Mesnevî’yi övmesi dolayısı ile külliyatında mevlevilikle alakalı olan Vahdetnâme mesnevisinden hemen sonra tertip edilmiştir. Yüz otuz üç beytin onuncu ile yirmi sekizinci beyitleri arasındaki on sekiz beyitte sırasıyla kullanmış olduğu alfabe harfleriyle Mevlânâ’nın eserinde kullandığı alfabeyi ve Mesnevî’nin ilk on sekiz beytini övmektedir. Hicri 1270'li yıllarda yazıldığı tahmin edilen manzumenin tam olarak ne zaman yazıldığına dair bir bilgi yoktur. Eser ilk olarak Aşkî'nin Vahdetnâme eseri üzerinden yüksek lisans tezi hazırlayan Mehmet Şamil Baş tarafından (Baş 2007) bir makalede (Baş 2012) tanıtılmıştır.
Şairin biyografisi için bk. “Aşkî, Mustafa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/aski-mustafa
Eserden Örnekler
Ey olanlar teşne-i bahr-ı ma'nevi
Ola gör gavvâs-ı bahr-ı mesnevi
Kendini pak itmek istersen hemân
Mesnevî bahrine dal ey nev-civân
At özün bu bahra ol gavvâs var
Derc-i ma'nâyı ara dürdâne var
…
Nimetiyle olmuşum perverde ben
Merhamet kıl bende-i mücrîme sen
Avfınile şâd ola bu pür günâh
Sürmüşüm itâba ben rûy-ı siyâh
Sad salât u sad selâm olsun sana
Âl u ashâbına her gün câ-be-câ
(Aşkî Mustafa Efendi. Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk (Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif). Süleymaniye Ktp. Hacı Mahmut Efendi, No: 3934. 46a-52a)
Kaynakça
Aşkî Mustafa Efendi. Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif. İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Ktp. No: 9.
Aşkî Mustafa Efendi. Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Ktp. Yazma No: 662.
Aşkî Mustafa Efendi. Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk (Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif). Süleymaniye Ktp. Hacı Mahmut Efendi, No: 3934.
Baş, Mehmet Şamil (2007). Aşkî Mustafa Efendi’nin Vahdet-nâme Mesnevisi (Metin, Muhteva, Tahlil). Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baş, Mehmet Şamil (2012). “Aşkî Mustafa Efendi'nin Hayatı Eserleri ve Sâkînâme Mesnevîsi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35: 249-280.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | AŞKNÂME | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
2 | VAHDETNÂME | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
3 | Mİ'RÂCNÂME | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
4 | SÂKÎNÂME | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (AŞKÎ) | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
6 | TA’TİRÜ ERCÂİ’D-DEVLETİ’L-MECÎDİYYE Bİ-TÎBİ AHBÂRİ BELEDİ HAYRİ’L-BERİYYE | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
7 | FÎHÎ MÂ FÎH TERCÜME VE ŞERHİ | Aşkî, Mustafa | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
8 | MİFTÂHÜ'L-KULÛB (AZMÎ) | Azmî, Hüseyin Azmî Dede | Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete |
Görüntüle | ||
9 | NUHBETÜ'L-ÂDÂB (AZMÎ) | Azmî, Hüseyin Azmî Dede | Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete |
Görüntüle | ||
10 | KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde | Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı |
Görüntüle | ||
11 | MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
12 | RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
13 | SEYRÜ'L-ESMÂ VE SIRRU'L-MÜSEMMÂ FÎ ŞERHİ'L-ESMÂ'İ'L-İSNÂ AŞERE ER-RUFÂ'İYYE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
14 | ŞERH-İ TUHFETÜ'L-MÜRSELE (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
15 | TİBYÂNU VESÂ'İLÜ'L-HAKÂYIK FÎ BEYÂNİ SELÂSİLİ'T-TARÂ'İK (HARÎRÎZÂDE) | Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (SERMEST) | Abdullah Sermest, Kilisli | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
17 | ÂDÂBÜ’Z-ZÂKİRÎN VE NECÂTÜ’S SÂLİKÎN | Fuhûlî, Karamollazâde Şeyh Abdülhamîd | Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan |
Görüntüle |