DER NA’T-I MESNEVÎ VE SÂHİB-İ MESNEVÎ
na't
Aşkî, Mustafa (d. 1200-1204/1785-1789 - ö. 1288-1294/1871-1877)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Der Na’t-ı Mesnevî ve Sâhib-i Mesnevî, Kilisli Aşkî Mustafa b. Ömer’in (d. 1200-1204/1785-1789 - ö. 1288-1294/1871-1877) bütün manzumelerini ihtiva eden Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın içinde yer almaktadır.  “Fâ i lâ tün / fâ i lâ tün / fâ i lün” kalıbıyla yazılmıştır. Biri Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Bölümü’nde (HM) Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk adlı külliyatın içinde diğer ikisi İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi’nde (TA) ve Yapı Kredi Semet Çifter Araştırma Kütüphanesi’nde (YK) yer alan Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif adlı külliyatın olmak üzere üç nüshası vardır.  Külliyatın son istinsahı olan HM nüshasında 47b-52a yaprakları arasında yer alır. Yüz otuz üç beyittir.

Na’t türünde olan bu mesnevi, Mevlânâ’yı ve eseri Mesnevî’yi övmesi dolayısı ile külliyatında mevlevilikle alakalı olan Vahdetnâme mesnevisinden hemen sonra tertip edilmiştir. Yüz otuz üç beytin onuncu ile yirmi sekizinci beyitleri arasındaki on sekiz beyitte sırasıyla kullanmış olduğu alfabe harfleriyle Mevlânâ’nın eserinde kullandığı alfabeyi ve Mesnevî’nin ilk on sekiz beytini övmektedir. Hicri 1270'li yıllarda yazıldığı tahmin edilen manzumenin tam olarak ne zaman yazıldığına dair bir bilgi yoktur. Eser ilk olarak Aşkî'nin Vahdetnâme eseri üzerinden yüksek lisans tezi hazırlayan Mehmet Şamil Baş tarafından (Baş 2007) bir makalede (Baş 2012) tanıtılmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Aşkî, Mustafa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/aski-mustafa

Eserden Örnekler


Ey olanlar teşne-i bahr-ı ma'nevi

Ola gör gavvâs-ı bahr-ı mesnevi


Kendini pak itmek istersen hemân

Mesnevî bahrine dal ey nev-civân


At özün bu bahra ol gavvâs var

Derc-i ma'nâyı ara dürdâne var


Nimetiyle olmuşum perverde ben

Merhamet kıl bende-i mücrîme sen


Avfınile şâd ola bu pür günâh

Sürmüşüm itâba ben rûy-ı siyâh


Sad salât u sad selâm olsun sana

Âl u ashâbına her gün câ-be-câ


(Aşkî Mustafa Efendi. Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk (Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif). Süleymaniye Ktp. Hacı Mahmut Efendi, No: 3934. 46a-52a)

Kaynakça


Aşkî Mustafa Efendi. Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif. İÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Ktp. No: 9.

Aşkî Mustafa Efendi. Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Ktp. Yazma No: 662.

Aşkî Mustafa Efendi. Dîvân-ı Fevâidu’l-Uşşâk (Behce-i Letâif ve Lehce-i Maârif). Süleymaniye Ktp. Hacı Mahmut Efendi, No: 3934.

Baş, Mehmet Şamil (2007). Aşkî Mustafa Efendi’nin Vahdet-nâme Mesnevisi (Metin, Muhteva, Tahlil). Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Baş, Mehmet Şamil (2012). “Aşkî Mustafa Efendi'nin Hayatı Eserleri ve Sâkînâme Mesnevîsi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35: 249-280.

Atıf Bilgileri


BAŞ, Mehmet Şamil. "DER NA’T-I MESNEVÎ VE SÂHİB-İ MESNEVÎ". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/der-na-t-i-mesnevi-ve-sahib-i-mesnevi. [Erişim Tarihi: 22 Aralık 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 AŞKNÂME Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
2 VAHDETNÂME Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
3 Mİ'RÂCNÂME Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
4 SÂKÎNÂME Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
5 DÎVÂN (AŞKÎ) Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
6 TA’TİRÜ ERCÂİ’D-DEVLETİ’L-MECÎDİYYE Bİ-TÎBİ AHBÂRİ BELEDİ HAYRİ’L-BERİYYE Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
7 FÎHÎ MÂ FÎH TERCÜME VE ŞERHİ Aşkî, Mustafa Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ
Görüntüle
8 MİFTÂHÜ'L-KULÛB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
9 NUHBETÜ'L-ÂDÂB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
10 KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı
Görüntüle
11 MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
12 RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
13 SEYRÜ'L-ESMÂ VE SIRRU'L-MÜSEMMÂ FÎ ŞERHİ'L-ESMÂ'İ'L-İSNÂ AŞERE ER-RUFÂ'İYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
14 ŞERH-İ TUHFETÜ'L-MÜRSELE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
15 TİBYÂNU VESÂ'İLÜ'L-HAKÂYIK FÎ BEYÂNİ SELÂSİLİ'T-TARÂ'İK (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
16 DÎVÂN (SERMEST) Abdullah Sermest, Kilisli Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
17 ÂDÂBÜ’Z-ZÂKİRÎN VE NECÂTÜ’S SÂLİKÎN Fuhûlî, Karamollazâde Şeyh Abdülhamîd Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle