Hasan Bedreddin ile  Mehmed Rif‘at'ın birlikte yazdıkları tiyatro. Kapaktaki bilgiye göre “oynamak hakkı” Tanzimat Dönemi’nin ünlü tiyatro adamı Agop Efendi’ye ait olan eserde, Revanduz havalisi beylerinden birinin eşkıya ile giriştiği mücadele ve bu mücadelenin içine yerleştirilmiş üçlü aşk hikâyesi anlatılır. Vaka içindeki ağırlığı farklı olmakla birlikte, Mehmed Rif‘at’ın müstakil eseri “Pakdamen”de olduğu gibi burada da “eşkıyalık” konusunun işlenmiş olması, dikkat çekicidir. Bu husus muhtemelen, hem Mehmed Rif‘at’ın hem de bu eseri müştereken kaleme aldığı Hasan Bedreddin’in asker olmaları münasebetiyle konuya vakıf olmalarının ve Osmanlı topraklarında merkezden uzak yerlerdeki “eşkıyalık” problemine dikkat çekmek istemelerinin bir sonucudur.

Öte taraftan vaka kişilerinin Türkler dışından seçilmiş olması, eserin üzerinde durulması gereken bir diğer özelliğidir. Bu tercih, oyunu, dönemin önde gelen ediplerinden Abdülhak Hamit Tarhan’ın “millî tiyatro” konusundaki anlayışına yaklaştırmaktadır. Oyunla ilgili olarak Niyazi Akı “romantik dram” (1989:169) derken Metin And, melodram olduğunu söyleyip oyunun konusunda “Avrupa melodramlarından öykünmeler vardır.” (1972: 380) hükmünü verir. Eser, vaka kişilerinden Delile’nin karakteri, Canpolat’la aralarındaki yakınlığın dayandığı sebep, Küpeli Hüseyin’le giriştiği mücadelede karşı tarafa büyük acılar çektirmesi ve sonuçta yaptıklarının cezasını çekmesi yönüyle And’ın hükmünü doğrulayacak özellikler taşır.

Oyunda tiyatro tekniği bakımından kusur sayılabilecek birtakım acemilikler vardır. Yer yer kişiler arasında geçen diyaloglar, vakanın akışını keser niteliktedir. Kimi zaman da vakanın sahnede yaşanmayan kısımları, kişilerden biri tarafından monolog tarzında seyirciye aktarılır. Böyle bir durum, olayların gelişimi sırasında seyircinin bilmediği kısımları onların bilgisine sunmada yardımcı olmakla birlikte, merak unsurlarını ortadan kaldırdığı için eseri teknik açıdan zayıflattığı gibi, üslup ve yöntemdeki acemilik de oyunu basitleştirmektedir. Tiyatro edebiyatımızın emekleme devresi olan bu dönemde yazılan eserlerde görülen söz konusu acemilikleri normal karşılamak gerekir.

Müelliflerin biyografisi için bk. “Manastırlı Mehmed Rifat”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rifat-manastirli-mehmed / “Bedri Paşa, Kütahyalı”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedri-pasa-kutahyali