DÂSTÂN-I VEFÂT-I İBRÂHÎM (ÎSÂ)
Hz. Muhammed'in oğlu İbrâhîm'in vefatı konulu anlatı
Îsâ, Kırşehirli/Kayserili Îsâ (d. ? - ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Dinî-destânî nitelikli manzume. Muhtemelen 14. yüzyılda Kırşehirli veya Kayserili Îsâ tarafından kaleme alınmıştır. Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Manzum, nu. 1411; Süleymaniye Kütüphanesi, Serez Bölümü, nu. 3839/3; İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, nu. TY 4069; Taksim Atatürk Kitaplığı, Belediye, nu. K.223/2 vb. numaralarda olmak üzere birçok nüshası bulunmaktadır. Nüshalarının çokluğu mesnevinin Osmanlı okuma kültürü içerisinde dolaşıma girdiğini, okunduğunu ve çoğaltıldığını göstermesi bakımından önem arz etmektedir. Hz. Muhammed ile Hz. Mâriye’nin oğulları Hz. İbrâhîm hakkındaki manzume, "basit planlı" veya "halk tipi" olarak adlandırılan mesnevilerdendir (Çelebioğlu 1999: 45). Aruz vezninin “fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” kalıbıyla yazılan metin 150 beyittir.

Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm’de anlatıldığına göre, Hz. Peygamber’in, Hz. Yûsuf gibi güzel, Hz. Dâvûd gibi hoş sesli bir oğlu bulunmaktadır. Okula başlayan bu çocuğa Hz. Osmân hocalık etmektedir. Allah, Hz. Muhammed’e oğlunu mu ümmetini mi tercih edeceğini sorunca Hz. Peygamber, hiç şüphe duymadan ümmetini seçmiştir. Bunun üzerine Azrâil, Hz. İbrâhîm’in ruhunu kabzetmiş ve çocuk Hz. Osmân tarafından hazırlanıp babası tarafından defnedilmiştir. Sorgu meleklerinin gelmesi ve dünyanın geçiciliğinin belirtilmesiyle mesnevi tamamlanmıştır. Eski Anadolu Türkçesiyle açık, sade ve anlaşılır bir dille kaleme alınmış bu mesnevi, şairin belirttiğine göre Sirâcü’l-Kulûb’dan esinlenerek işlenmiştir.

Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîmHanife Koncu tarafından dört nüshasının mukayesesi ile yayımlanmıştır (2001).

Şairin biyografisi için bk. "Îsâ, Kırşehirli/Kayserili Îsâ". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/isa-kirsehirli-isa 

Eserden Örnekler


Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm'den

Kılmadı dünyâ Süleymân’a vefâ

Yâ kime kılmadı bu dünyâ cefâ


Bu kamu yüz bin yigirmi [hem] nebî

Bu ölüm şerbetin içdi iy amî


Nicelere rûzî kıldı Hak ıyâl

Sunuban elinden aldı hem ecel


Ne kodı oglan bu ölüm ne koca

Ne fakîr kodı bu ölüm ne hoca (Koncu 2001: 140)

Kaynakça


Çelebioğlu, Amil (1999). Türk Edebiyatında Mesnevi. İstanbul: Kitabevi Yay.

Koncu, Hanife (2001). “Edebiyat-Tarih Bağlamında Bir Mesnevî: Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, (4): 125-158.

Köktekin, Kazım (2001). “Kırşehirli İsa’nın Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhim’i ve Dili”. Atatürk Üniversitesi  Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (16): 13-26.

Atıf Bilgileri


KONCU, Hanife. "DÂSTÂN-I VEFÂT-I İBRÂHÎM (ÎSÂ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/dastan-i-vefat-i-ibrahim-isa. [Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÂSTÂN-I SÂHİB-KIRÂN (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu
Görüntüle
2 DÂSTÂN-I HİBÂL / DÂSTÂN-I BATTÂL-I SİN (ÎSÂ ?) Îsâ, Kırşehirli Îsâ ismail Aksoyak
Görüntüle
3 DÂSTÂN-I İBRÂHÎM / DÂSTÂN-I HALÎLU’R-RAHMÂN İBRÂHÎM VE İSMÂ’ÎL (ÎSÂ) Îsâ, Kırşehirli Îsâ ismail Aksoyak
Görüntüle
4 DÂSTÂN-I DUHTER HİKÂYE-İ YAHUDÎ (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu
Görüntüle
5 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
6 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
7 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
8 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
9 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
10 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
11 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
12 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
14 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle