- Yazar Biyografisi (TEİS)
Îsâ, Kırşehirli/Kayserili Îsâ - Madde Yazarı: Prof. Dr. Hanife KONCU
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:02/11/2022
DÂSTÂN-I VEFÂT-I İBRÂHÎM (ÎSÂ)
Hz. Muhammed'in oğlu İbrâhîm'in vefatı konulu anlatıÎsâ, Kırşehirli/Kayserili Îsâ (d. ? - ö. ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Dinî-destânî nitelikli manzume. Muhtemelen 14. yüzyılda Kırşehirli veya Kayserili Îsâ tarafından kaleme alınmıştır. Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Manzum, nu. 1411; Süleymaniye Kütüphanesi, Serez Bölümü, nu. 3839/3; İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, nu. TY 4069; Taksim Atatürk Kitaplığı, Belediye, nu. K.223/2 vb. numaralarda olmak üzere birçok nüshası bulunmaktadır. Nüshalarının çokluğu mesnevinin Osmanlı okuma kültürü içerisinde dolaşıma girdiğini, okunduğunu ve çoğaltıldığını göstermesi bakımından önem arz etmektedir. Hz. Muhammed ile Hz. Mâriye’nin oğulları Hz. İbrâhîm hakkındaki manzume, "basit planlı" veya "halk tipi" olarak adlandırılan mesnevilerdendir (Çelebioğlu 1999: 45). Aruz vezninin “fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” kalıbıyla yazılan metin 150 beyittir.
Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm’de anlatıldığına göre, Hz. Peygamber’in, Hz. Yûsuf gibi güzel, Hz. Dâvûd gibi hoş sesli bir oğlu bulunmaktadır. Okula başlayan bu çocuğa Hz. Osmân hocalık etmektedir. Allah, Hz. Muhammed’e oğlunu mu ümmetini mi tercih edeceğini sorunca Hz. Peygamber, hiç şüphe duymadan ümmetini seçmiştir. Bunun üzerine Azrâil, Hz. İbrâhîm’in ruhunu kabzetmiş ve çocuk Hz. Osmân tarafından hazırlanıp babası tarafından defnedilmiştir. Sorgu meleklerinin gelmesi ve dünyanın geçiciliğinin belirtilmesiyle mesnevi tamamlanmıştır. Eski Anadolu Türkçesiyle açık, sade ve anlaşılır bir dille kaleme alınmış bu mesnevi, şairin belirttiğine göre Sirâcü’l-Kulûb’dan esinlenerek işlenmiştir.
Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm, Hanife Koncu tarafından dört nüshasının mukayesesi ile yayımlanmıştır (2001).
Şairin biyografisi için bk. "Îsâ, Kırşehirli/Kayserili Îsâ". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/isa-kirsehirli-isa
Eserden Örnekler
Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm'den
Kılmadı dünyâ Süleymân’a vefâ
Yâ kime kılmadı bu dünyâ cefâ
Bu kamu yüz bin yigirmi [hem] nebî
Bu ölüm şerbetin içdi iy amî
Nicelere rûzî kıldı Hak ıyâl
Sunuban elinden aldı hem ecel
Ne kodı oglan bu ölüm ne koca
Ne fakîr kodı bu ölüm ne hoca (Koncu 2001: 140)
Kaynakça
Çelebioğlu, Amil (1999). Türk Edebiyatında Mesnevi. İstanbul: Kitabevi Yay.
Koncu, Hanife (2001). “Edebiyat-Tarih Bağlamında Bir Mesnevî: Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, (4): 125-158.
Köktekin, Kazım (2001). “Kırşehirli İsa’nın Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhim’i ve Dili”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (16): 13-26.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÂSTÂN-I SÂHİB-KIRÂN (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) | ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu |
Görüntüle | ||
2 | DÂSTÂN-I HİBÂL / DÂSTÂN-I BATTÂL-I SİN (ÎSÂ ?) | Îsâ, Kırşehirli Îsâ | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
3 | DÂSTÂN-I İBRÂHÎM / DÂSTÂN-I HALÎLU’R-RAHMÂN İBRÂHÎM VE İSMÂ’ÎL (ÎSÂ) | Îsâ, Kırşehirli Îsâ | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | DÂSTÂN-I DUHTER HİKÂYE-İ YAHUDÎ (KIRŞEHİRLİ ÎSÂ) | ÎSÂ, Kırşehirli Îsâ | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tılfarlıoğlu |
Görüntüle | ||
5 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
7 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
8 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
14 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |