Ahmet Rasim’in derlediği eseri. Cümel-i Hikemiyye-i Osmaniyye, Arakel Efendi’nin Osmanlı Kütüphanesi serisinden çıkan ikinci kitaptır. Ahmet Rasim’in derlediği eserde yenileşme devri Türk edebiyatının öncü isimlerinin eserlerinden seçilen hikemî ifadeler, vecizeler bir araya getirilmiştir.

Ahmet Rasim bir milletin gelişmesini eğitim sahasında görülecek olan hamlelerle, bunların ise edebî yenileşme yoluyla hayat bulacağı fikrindedir. Daha önce derlemiş olduğu Cümel-i Hikemiyye-i Ecnebiyye’de Batı medeniyetinin kalkınmışlığını izah ederken Osmanlı devri sanatkârların da faydalı eserler kaleme almış olduklarına değinmişti. Mevcut derleme bu iddianın ispatı mahiyetindedir. Ahmet Rasim fikirlerin yayılması için sade bir üslubun gerekliliğinden bahseder ve Cümel-i Hikemiyye-i Osmaniyye’de derlenen vecizelerin de bu kaideye muvafık olduğunu belirtir.

Vecizeleri derlenen kişiler Şinasi sonrası devirde Türk edebiyatında yer edinmiş şahsiyetlerdir. Derlemede Şinasi, Recaizade Mahmut Ekrem, Namık Kemal, Samipaşazade Sezai, Şemsettin Sami, Ebuzziya Tevfik, Ziya Paşa, Mehmed Nadir, Said Bey, Kâzım Paşa, Muallim Naci, Ahmet Midhat, Abdülhak Hâmid, Mahmud Celaleddin, Sami Paşa ve Menemenlizâde Mehmet Rifat’ın manzum ve mensur vecizeleri yer almıştır.

Eser, 1886 yılında İstanbul'da Şirket-i Mürettebiyye Matbaası'nda basılmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Ahmet Rasim”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-rasim