CÂMİ'Ü’L-ME'ÂNÎ (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4904)
karışık içerikli mecmua
?

ISBN: 978-9944-237-87-1


16. yüzyıla ait, derleyeni belli olmayan karışık içerikli mecmua. Kim tarafından tertip edildiği bilinmeyen mecmua, talik hatla yazılmış olup toplam 315 varaktan oluşmaktadır. Ferağ kaydına göre 940 senesinde Şaban ayının başlarında (Şubat 1534) istinsah edilen mecmuanın adı Câmi’ü’l-Me’ânî’dir.

Mecmuanın başında, Yahyâ-yı Şirvânî’nin Farsça risaleleri bulunmaktadır. Ayrıca Mevlânâ, Ferîdüddîn-i Attâr, Emîr Hüseyin Hüseynî, Ni'metullâh-ı Velî, Nâsır-ı Hüsrevî, Edhemî-i Şarkî, Mahmûd-ı Şebüsterî, Nizâmî-i Gencevî, Hâcû-yi Kirmânî, Kâsım-ı Envâr, Ahmed-i Câmî ve Hâfız-ı Şîrâzî’nin Farsça şiirleri mecmuada yer almaktadır.

Eserde 636 gazel, 265 tuyuğ, 17 murabba, 16 mesnevi, 9 terci-bend, 4 kaside, 3 müfred, 2 terkib-bend ve bir rubai ile toplam 953 şiir bulunmaktadır. Mecmuada en çok şiiri bulunan şair; 234 tuyuğ ve 22 gazelle İbrahim-i Gülşenî’dir. İkinci sırada 170 gazel, 2 mesnevi ile Yunus Emre; üçüncü sırada ise 119 gazel, 14 murabba, 5 mesnevi, 3 müfred, 2 terci-bend, birer rubai ve tuyuğ ile Ubeydullah Han gelmektedir. Mecmuada yer alan şair ve şiir sayıları şu şekildedir: Ca'ferî (13), Cemâlî, Dede Ömer Rûşenî (72), Gülşenî-i Saruhanî, Halîlî (33), İbrâhîm-i Gülşenî (256), Kâsım (6), Kaygusuz Abdâl (65), Kemâl Ümmî (59), Nesîmî (130), Ubeydî (Ubeydullâh Han) (145), Yûnus Emre (172).

Eserde, Türk edebiyatı için oldukça önem arz eden şairlerin Türkçe şiirleri bulunmaktadır. İçerdiği eserler bakımından Türk edebiyatının en önemli mecmualarından biri olarak kabul edilen Câmi’ü’l-Me’ânî, 14. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar birçok Türk şairinin manzumelerini barındırmaktadır. Mecmua, birçok mutasavvıf şairin Farsça ve Türkçe şiirlerini içeren ya yegâne ya da en önemli eserlerden biridir. Özellikle Yunus Emre’nin şiirlerini barındıran en eski kaynaklardan biri olması bakımından kıymetlidir. Ayrıca 12. yüzyıldan başlayarak birçok Farsça dinî-tasavvufî eser de mecmuada yer alır.

Muharrem Ergin, Câmi'ü’l-Me'ânî üzerine kaleme aldığı bir makalede (1949) mecmua hakkında genel bilgi vermiş, Halîlî, Caferî ve Kasım’ın şiirlerini yayımlamıştır. Ayrıca Bünyamin Ayçiçeği (2016) tarafından mecmuanın genel tanıtımı yapılmıştır.

Kaynakça


Ayçiçeği, Bünyamin (2016). “Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû‘aları: İnceleme-Dizin”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, (16): 227-367.

Ergin, Muharrem (1949). “Câmi-ül-Meâni’deki Türkçe Şiirler”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, III (3-4): 539-569.

Uzun, M. İsmet (1993). "Câmiu'l-Meânî". İslâm Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 110-111.

Atıf Bilgileri


Ayçiçeği, Bünyamin. "CÂMİ'Ü’L-ME'ÂNÎ (Nuruosmaniye Kütüphanesi, 4904)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/cami-u-l-me-ani-nuruosmaniye-kutuphanesi-4904. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
2 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
3 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
4 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
5 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
6 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
7 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
8 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
9 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
10 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle