- Yazar Biyografisi (TEİS)
İshâk Çelebi - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Ömer Arslan
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şehrengiz
- Yayın Tarihi:01/02/2022
BURSA ŞEHR-ENGÎZİ (İSHÂK ÇELEBİ)
şehrengîzİshâk Çelebi (d. ?/? - ö. 944/1538)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İshak Çelebi’nin mesnevi nazım biçiminde, aruzun mefâ'îlün mefâ'îlün fe'ûlün kalıbıyla yazdığı şehr-engiz. 117 beyitten oluşan Bursa Şehr-engizi'nin (Çavuşoğlu ve Tanyeri 1989: 87-99), şairin Bursa Kaplıca (Hudâvendigâr) medresesinde müderrislik yaptığı sırada tamamlanmış olması muhtemeldir (Tığlı 2021: 123).
Şehr-engiz'e, Allah’a dua ile başlayan İshak Çelebi, güzelleri övmekten kastın onların yaratıcısını övmek olduğunu vurgulayan ifadelerinin ardından, gezdiği nice diyar arasında gönlünde ayrı bir yeri bulunduğunu söylediği Bursa’nın cennete eş tabiatını konu edinen bir girizgah yapmaktadır. Girizgahtan sonra güzellerin övgüsüne geçen şair, bu bölümde İvaz, Mahmûd, Bekir, Kayyımoğlu Mustafâ, Pâybörkcioğlu, Mîve-furûş Hasan, Bâlî ve Hüseyin adlı sekiz güzelin yedişer beyit ile övgüsünü yapar. Ayrı başlıklar altında söz konusu kişilerin, klasik şiir estetiğine dair benzetme unsurları çerçevesindeki övgüsünün yanı sıra mensup olduğu mesleğe dair araç ve ürünlerle münasebetli söz ve anlam sanatları görülmektedir. Adı geçen kişilerden meslekleri belirtilmiş olanlardan Hasan mîve-furûş, Bâlî kadayıfçı, Hüseyin mekikçidir. Mesleği belirtilmese de beyitlerde geçen “müsahhâr”, “Zülfekâr”, “bâzû-bend”, “hamâyil” gibi kelimeler münasebetiyle Bekir'in de asker zümresine mensup olduğu anlaşılmaktadır.
İshâk Çelebi'nin Bursa Şehr-engizi, Dîvân'ı ile birlikte Mehmed Çavuşoğlu ve M. Ali Tanyeri tarafından yayımlanmıştır (1989).
Şairin biyografisi için bk. “İshâk Çelebi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/Nedîm-ahmed http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ishak-celebi
Eserden Örnekler
Medh-i Mustafâ
Biri dirler ki gâyet bî-vefâdur
Meger kim Kayyımoglı Mustafâ’dur
Teb-i hecri ulaşdı ben garîbe
Nicey ki rişte baglatmak hatîbe
Bana böyleyse mihrün ey cefâ-hû
Salâh u zühd ile takvâya yâhû
Gönülden olmadı bir lahza hâlî
Anun ol anberîn hâli hayâli
Kaşunla kendüzin görmiş berâber
Anunçün dik gelür mihrâba minber
Yine mihrâbı gördüm gözler ön saf
Aceb anda mı ki ol yüzi mushaf
Begüm ömrün çog olsun al du‘âyı
Göz ucıyla unıtma merhabâyı (Çavuşoğlu ve Tanyeri 1989: 95)
Kaynakça
Çavuşoğlu, Mehmed ve M. Ali Tanyeri (1989). “Şehrengîz-i İshak Çelebi”, Üsküblü İshak Çelebi Dîvan. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Yay.
Tığlı, Fatih (2020). Türk Edebiyatında Şehrengizler. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (İSHÂK ÇELEBİ) | İshâk Çelebi | Tuba Durmuş |
Görüntüle | ||
2 | ÜSKÜP ŞEHR-ENGİZİ (İSHÂK ÇELEBİ) | İshâk Çelebi | Dr. Öğr. Üyesi Fatih Tığlı |
Görüntüle | ||
3 | SELİM-NÂME (İSHÂK ÇELEBİ) | İshâk Çelebi | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
4 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
5 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
6 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
7 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
8 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
9 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
10 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
12 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
13 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |