Refî´î’nin mesnevi nazım şekliyle yazdığı eseri. 1457 beyitten müteşekkil olan eserde remel bahrinin Fâ´ilâtün fâ´ilâtün fâ´ilün kalıbı kullanılmıştır. Millet Yazma Eser Kütüphanesi Ali Emiri Efendi Manzum Eserler 943’te kayıtlı nüshanın baş tarafında Câvidân-nâme ismi bulunmaktadır. Hurufi metinlerinin Fazlullah Hurufi’nin (öl. 1394) eseri olması dolayısıyla Câvidân-nâme olarak isimlendirilmesi olağandır. Dolayısıyla Beşâret-nâme’nin Fazlullâh’ın eseri ile karıştırılması yanlıştır (Usluer 2009: 20). Metindeki “râh-ı Hudâ” ibaresi eserin yazılış tarihi olan 18 Ocak 1409/Ramazan 811 tarihini vermektedir. Bir başka nüshada terkib “nûr-ı Hudâ” biçimine gelmiştir. Bu da Ağustos 1456/860 tarihine işaret eder. Ancak bir başka nüshanın kapağının iç kısmında “tanzimi 811” ibaresi yer almıştır. Bu durum ilk tarihin daha doğru olduğunu göstermektedir (Usluer 2009: 19). Fatih Usluer, eserin 28 nüshasını tespit etmiştir. Usluer, bunlar arasında Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, Manzum, no. 943, Millet Kütüphanesi Ali Emîrî, Farsça, no. 1041, Millî Kütüphane, Yazmalar, A 884, Topkapı Sarayı Müzesi, Türkçe Yazmaları, Emanet Hazinesi, no. 1662’deki nüshaların öne çıktığını (Usluer 2020) belirtir.

Beşâret-nâme, Nesîmî’nin (öl. 1404-1405?) Divan’ındaki Türkçe şiirlerden sonra Türk diliyle Hurufilik kaidelerinin izah edildiği ikinci eser olması bakımından önemlidir. Refî´î, Beşâret-nâme’nin Fazlullah’ın Arş-nâme, Muhabbet-nâme ve Câvidân-nâme isimli eserlerinden bir çeviri olduğunu zikreder. Hurufilik öğretisini açıklamak ve yaymak maksadıyla yazılan eser, didaktik niteliğiyle dikkat çeker (Usluer 2009: 20). Refî´î, eserini avam için telif ettiğini ifade eder. Ona göre avam eserini okuyunca havas seviyesine yükselecektir. Bu nedenle şair, eserinde sade bir dil kullanmayı tercih etmiş, Hurufilik felsefesinin kimi karışık mevzularını gayet anlaşılır bir üslupla izah etmiştir. Şair, Fazlullah-ı Hurufi’nin ortaya çıkışıyla Zât-ı Kirdgâr’ın tanındığını, peygamberler devrinin bittiğini bu eserinde müjdelediği için ona Beşâret-nâme ismini verdiğini (Usluer 2009: 20) aktarır.

Nesîmî, Fazlullah’ın Hurufiliğe gönül verenlerin şair olması dileğini nakleder. Refî´î de Fazlullah’ın bu temennisini Beşâret-nâme’de zikreder. Ayrıca Fazlullah Hurufi dervişlerin kaleme aldıkları her sözün kendisine ait gibi kabul edilmesini istemiştir. Refî´î alçakgönüllü davranarak Fazlullah’a kul olmanın zahmetsiz olmadığını açıklar. İlaveten bunun kendi haddi olmadığını beyan eder (vr. 98a). Rahatlıkla ezberlenmesi için bu eserin manzum olarak yazıldığı düşünülebilir. Ancak bu husus Fazlullah’ın dervişlerinin şair olmasını istemesinden de kaynaklanıyor olabilir (Usluer 2009: 20-21). Beşâret-nâme'de Fazlullah-ı Hurufi’nin rüyalarını ihtiva eden hiçbir eserde bulunmayan bir rüya anlatılır. Fazlullah, rüyasında Osmanlı ülkesinde yaşayan birkaç dervişin Kur’an-ı Kerim’i Türk diliyle okuduklarını görür. Bu durumdan memnuniyetini dile getirir. Refî´î ise bu rüyanın Beşâret-nâme ile gerçekleştiği kanaatindedir (Usluer 2009: 21).

Refî´î’nin Beşâret-nâme’si üzerine iki çalışma yapılmıştır. Mehmet Yiğit, 1986 yılında eserin karşılaştırmalı metnini ve dilbilgisi incelemesini ihtiva eden bir doktora tezi hazırlamıştır. Fatih Usluer ise çalışmasını 2019 yılında yayımlamıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Refî´î”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/refii