- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâlim - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Samet ÇAKMAKER
- Eser Yazılış Tarihi:1897
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hatırat
- Yayın Tarihi:18/08/2022
BEN DE GÖRDÜM YAHUT TESELYA'DA MEŞHUDÂTIM (SÂLİM)
hatıratSâlim (d. ? - ö. 1897'den sonra)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Telgraf ve Posta Nezareti Meclis-i İdare Azasından Sâlim Bey’in 1315/1898 yılında yayımlanan hatırat niteliğindeki eseri. Eser, yazarın 1897 Türk-Yunan Savaşı’nın hemen ardından resmî görevle bulunduğu Teselya bölgesindeki izlenimlerini konu almaktadır. Savaşı Osmanlı Devleti’nin kazanması, toplumda güçlü bir heyecan dalgası uyandırmış ve bu durum savaşı farklı yönleriyle anlatan eserlere duyulan ilgiyi arttırmıştır. Bu ilgi ve talebi gören bazı yazarlar, kısa bir süre içinde çeşitli türlerde eserler yayımlayarak hatırı sayılır satış rakamlarına ulaşmışlardır. Sâlim de satış gelirlerinin yüzde otuzu şehit yakınlarına ve gazilere bağışlanmak bu eserini neşretmiştir.
Kurgusal bir formda tasarlanan bu eser, her bir karakterin isim yerine numarayla gösterildiği karşılıklı konuşmalarla ilerler. Örneğin yazarın on iki yaşındaki oğlu Rıfkı metinde 12 rakamıyla, on yaşındaki kızı Belkıs ise 10 rakamıyla temsil edilir. Dolayısıyla karşılıklı konuşmalar Sâlim ile her biri rakamlarla temsil edilen çocukları arasında geçer. Bu konuşmalar sırasında Sâlim’in savaş bölgesinden hatıra olarak yanında getirdiği tüfek, fişek, Arnavut külahı gibi objeleri merak eden çocuklara açıklamalar yapan Sâlim, aynı zamanda savaş, gaza, şehadet gibi kavramları da açıklayarak çocuklarda millî bilincin gelişmesini sağlamaya gayret eder. Eserde ayrıca Sâlim’in Yenişehir’in fethi üzerine kaleme aldığı ve daha sonra bestelenmiş bir şiirine de yer verilmiştir.
Ben de Gördüm Yahut Teselya’da Meşhudâtım, Sâlim’in bilinen tek eseridir. 75 sayfa hâlinde İstanbul-Matbaa-i Âmire’de basılmıştır. Eser, Pedagojik bir gayeyi ön planda tutan biçimsel özellikleriyle ve kısmen de savaş tarihi açısından aktardığı bilgilerle dikkati çeker.
Eserden Örnekler
Ben: İşte bilâd-ı meftûha yadigârı olmak, daha doğrusu hatıra-i tarihiye kabilinden bulunmak üzere şu, misafir kabul eylediğim odanın duvarına astığım şeyler bunlardır çocuklarım. (...)
12: Fakat Bey Baba! Bu tüfek nasıl şeydir?... Hem bunun horozu filanı yok! Ben: Sen horozu neden biliyorsun?
12: A!... Kanlıca’da kışın kara tavuk avladığımız zaman amcamın elindeki tüfek üzerine horozdan, filandan bahsolunmadı mı idi?
Ben: Ha! Evet, hâlbuki bu tüfek o çeşit tüfeklerden değildir.
8: Bununla kuş avlıyorlar ha? Ben: Hayır oğlum! Bu harp tüfeğidir.
10: Harp tüfeği mi? 12: Hemşire! Sen erkek işine karışma demedik mi?
5: Oh!!! Bey Babam harp fengi getirmiş.
8: Fengi değil Fuad! Tüfek, tüfek!
12: Aman birader! Sen de bildin değil mi? Tüfek ama harp tüfeğidir! diyor Bey Babam! Bey Baba! Öyle değil mi?
Ben: Evet oğlum! İşte bunlar da fişekleridir! (Sâlim 1315/1898).
Kaynakça
Çakmaker, Samet (2021). "Edebiyattan Tarihe Açılan Kapı"Süleyman Tevfik'in 1897 Türk Yunan Savaşı Seyahatnamesi: Teselya'da Bir Cevelan ve Dört Aylık Seyahatim. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
Sâlim (1315/1898). Ben de Gördüm Yahut Teselya'da Meşhudâtım. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 2 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
| 3 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 4 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
| 5 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
| 6 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
| 7 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
| 8 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 9 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
| 10 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |