BEDR-İ MÜNÎR
Bedir Savaşı'na dair siyer
Hayrî (d.? - ö.?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


18. yüzyıl şairlerinden Hayrî’nin (d.? - ö. ?) yazdığı ve Bedir Savaşı’nı konu edinen manzum siyer. Bilinen tek nüshası Balıkesir İl Halk Kütüphanesi, 10 Hk 273 numarada kayıtlıdır (Topal ve Türkoğlu 2015: 59). Mesnevi nazım biçimiyle kaleme alınan ve 2629 beyitten oluşan eser aruzun "feilâtün feilâtün feilün" kalıbı ile yazılmış fakat eserin sonunda bulunan ve okuyucular ile müstensihler için yazılan altı beyitlik dua bölümünde diğer kısımlardan farklı olarak "fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbı tercih edilmiştir (Topal ve Türkoğlu 2015: 57). Dua bölümünde Sultan III. Mustafa’ya sunulduğu anlaşılan eserin ebced ile düşürülen bir tarih ile 1182/1769 tarihinde tamamlandığı bildirilmiştir.

Hayrî, eserin yazılış sebebini 34 beyit ile anlatmıştır. Bu beyitlerde şair, bir eser yazmayı düşündüğünü ve bunun için hikâye aramaya başladığını ifade eder. Şaire göre bu hikâye insanın ruhunu aydınlatacak, uzun yıllar kalıcı olacak ve okuyanları mutlu edecek bir hikâye olmalıdır. Bu düşüncelerle selefin yazdığı aşk ve kahramanlık hikâyelerini dikkatle araştırır. Bu arada şairin akıl gücü, ona Hz. Peygamber’in kıssasını yazmasını salık verir (Topal ve Türkoğlu 2015: 57-58).

Müellif, eserini yazarken pek çok kaynaktan istifade etmiştir. Halebî’nin Mülteka’l-Ebhur, İbni İshak’ın Kitâbü’l-Megâzî, Veysî’nin Dürretü’t-Tâc, Muîn el-Miskîn’in Meâricü’n-Nübüvve, Zemahşerî’nin Keşşâf, Ebu’l-Kâsım Süheylî’nin Ravzü’l-Ünüf, Mecdüddib İbnü’l-Esîr’in en-Nihâye fî Garîbi’l-Hadîs ve’l-Eser adlı eserler müellifin kullandığı kaynaklar arasındadır (Topal ve Türkoğlu 2015: 41-54).

Eser, Ahmet Topal ve Serkan Türkoğlu tarafından inceleme, metin ve nesre çevirisiyle yayımlanmıştır (2015).

Eserden Örnekler


Hamd ü minnet Melik-i bî-çûna

Hâlık-ı kân u yekûn-ı kevne


Hamd ana subh u mesâda ahrâ

Aded-i ecr-i guzât u şühedâ


Hamd ana rûz u şeb ü her evkât

Aded-i her dem ü enfâs-ı guzât


K’itdi meb’ûs-ı nebiyy-i Arabî

Rüsülün server-i âlî-nesebi


Ya’nî Mahmûd u Muhammed Ahmed

Rahmet-i âlemiyân geldi ebed


Efdal-ı ümmet idüp ümmetini

Ekrem-i millet idüp milletini


Bunları itdi cihânda me’mûr

Tâ ki zımnında vire nice ücûr


Dîn düşmenlerini kam’ ideler

Dîde-i müşriki pür-dem’ ideler


Alınan hisse ganîmetden mâl

Oldı bu ümmete ol rızk-ı helâl


Bu kerem olmadı hîç eslâfa

Bu atâ olmadı ol esnâfa (Topal ve Türkoğlu 2015: 73-74).

Kaynakça


Topal, Ahmet ve S. Türkoğlu (2015). Bedr-i Münîr. İstanbul: Gece Kitaplığı.

Atıf Bilgileri


ALTINOVA, MEHMET. "BEDR-İ MÜNÎR". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/bedr-i-munir. [Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
2 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
3 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
4 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
5 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
7 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
8 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
9 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
10 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle