- Yazar Biyografisi (TEİS)
Avanzade Mehmet Süleyman - Madde Yazarı: Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
- Eser Yazılış Tarihi:1315/1899
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:20/01/2022
BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)
hikâyeAvanzade Mehmet Süleyman (d. 1871 - ö. 1922)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bayram Gecesi, Avanzâde Mehmet Süleyman tarafından yayınlanan “küçük hikâyeler” serisinin ikinci kitabı. Yazar bu küçük hikâye ile toplumsal bir ders vermek ister. Ona göre toplumda yardıma muhtaç olan insanları koruyup gözetmek gerekir. Avanzâde Mehmet Süleyman diğer eserlerinde de mahallelerinde dul, fakir insanlara yardımda bulunmayı nasihat eder. O, Bayram Gecesi ile nasihatlerini kurguya dökerek okuyucuya ulaştırma gayreti içerisindedir. Olayın kurgusuna baktığımızda bir kulübede yaşayan bir anne ile kızının hikâyesi ile karşılaşılır. Hikâyenin kurgusuna müdahil olan yazar, kahramanların ismini direkt olarak vermez. Bunun yerine anne için Melek kıza Vicdan ismini uygun gördüğünü ifade eder. Anne ve kızı zaman zaman aç kalacak kadar meşakkatli bir yaşam sürmektedir. Anne ufak tefek dikiş işi yapar ve bazen da çamaşır yıkarak para kazanır. Zamanın Ramazan ayı olduğu ve mevsimin bahar olduğu öğrenilen hikâyede, bayrama yakın bir dikiş işi alan anne işi teslim edip kazandığı para ile kızına bayram için bir şeyler almaya gider. Dönüşünde mahallede bir yangın çıktığını görerek telaşa kapılır. Yangın kendi kulübesinde çıkmış ve kızı bu yangınca yanarak can vermiştir. Kızını kaybeden anne etrafındakilerin yardımıyla tedavi için kadın şifa hastanesine kaldırılır. Eserde dikkat çeken önemli hususlardan biri, yazarın metne bir şiir yerleşirmiş olmasıdır.
Eser, Maarif Nezaret'inden alınan izin bilgilerinden anlaşıldığı üzere 1315'te Yuvanaki Penayotidis Matbaası tarafından basılmıştır.
Yazarın biyografisi için bkz. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade
Eserden Örnekler
"İşte bir hikâye: Esası sade ve fakat gayetle hazin. Ramazan mevsim-i bahara tesadüf etmişti. Bu mâh gufrânın otuzuncu, rebi'-i baharın da gayet latif bir günü idi. Âfitâb-ı cihan-ârâ, güllere, yapraklara eşi'a-i hayat-ı bahşâşı isâr ediyordu. Hava, bir râyiha-i şevk-âver ile meşhûn olup bu letâfet-i tabiiyye içinde Marmara'nın birbirini velî ve takip eden hafif ve küçük mevceleri sahile yakın beyaz taşlara çarparak gayet hoş, âhenkdar bir sada hâsıl ediyor, civar bahçelerden birinde bir kuşcağız zemzeme-sâz olarak sanki bu sadaya cevap veriyordu. Pîş-gâh-ı enzârınıza Marmara sahiline karîb fakirhane bir mahalle getiriniz, bu fakirane mahallenin bir tarafında yine Marmara'ya yakın, şedâid-i rüzgârdan bir dereceye kadar masûn bir kulübe, daha doğrusu bir uzletgah-ı fakirane var. Bu kulübede bir valide ile bir de kızı iskân ediyor." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1315/1899: 2-3).
Kaynakça
Erdoğan Çeltik, Seher (2017). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.
Avanzâde Mehmet Süleyman (1315/1899). Bayram Gecesi, Dersaadet: Yuvanaki Penayotidis Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
2 | İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
3 | KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
4 | JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
5 | TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
6 | ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
7 | ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
8 | DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
9 | TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
10 | MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
11 | ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
12 | BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
13 | LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
14 | MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | Avanzade Mehmet Süleyman | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
15 | 113 NUMARALI HANE 1. CİLT (İSKENDER EFENDİ - AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) | İskender Efendi | Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |