BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)
hikâye
Avanzade Mehmet Süleyman (d. 1871 - ö. 1922)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Bayram Gecesi, Avanzâde Mehmet Süleyman tarafından yayınlanan “küçük hikâyeler” serisinin ikinci kitabı. Yazar bu küçük hikâye ile toplumsal bir ders vermek ister. Ona göre toplumda yardıma muhtaç olan insanları koruyup gözetmek gerekir. Avanzâde Mehmet Süleyman diğer eserlerinde de mahallelerinde dul, fakir insanlara yardımda bulunmayı nasihat eder. O, Bayram Gecesi ile nasihatlerini kurguya dökerek okuyucuya ulaştırma gayreti içerisindedir. Olayın kurgusuna baktığımızda bir kulübede yaşayan bir anne ile kızının hikâyesi ile karşılaşılır. Hikâyenin kurgusuna müdahil olan yazar, kahramanların ismini direkt olarak vermez. Bunun yerine anne için Melek kıza Vicdan ismini uygun gördüğünü ifade eder. Anne ve kızı zaman zaman aç kalacak kadar meşakkatli bir yaşam sürmektedir. Anne ufak tefek dikiş işi yapar ve bazen da çamaşır yıkarak para kazanır. Zamanın Ramazan ayı olduğu ve mevsimin bahar olduğu öğrenilen hikâyede, bayrama yakın bir dikiş işi alan anne işi teslim edip kazandığı para ile kızına bayram için bir şeyler almaya gider. Dönüşünde mahallede bir yangın çıktığını görerek telaşa kapılır. Yangın kendi kulübesinde çıkmış ve kızı bu yangınca yanarak can vermiştir. Kızını kaybeden anne etrafındakilerin yardımıyla tedavi için kadın şifa hastanesine kaldırılır. Eserde dikkat çeken önemli hususlardan biri, yazarın metne bir şiir yerleşirmiş olmasıdır.

Eser, Maarif Nezaret'inden alınan izin bilgilerinden anlaşıldığı üzere 1315'te Yuvanaki Penayotidis Matbaası tarafından basılmıştır.

Yazarın biyografisi için bkz. "Avanzade Mehmet Süleyman". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-suleyman-avanzade 

Eserden Örnekler


"İşte bir hikâye: Esası sade ve fakat gayetle hazin. Ramazan mevsim-i bahara tesadüf etmişti. Bu mâh gufrânın otuzuncu, rebi'-i baharın da gayet latif bir günü idi. Âfitâb-ı cihan-ârâ, güllere, yapraklara eşi'a-i hayat-ı bahşâşı isâr ediyordu. Hava, bir râyiha-i şevk-âver ile meşhûn olup bu letâfet-i tabiiyye içinde Marmara'nın birbirini velî ve takip eden hafif ve küçük mevceleri sahile yakın beyaz taşlara çarparak gayet hoş, âhenkdar bir sada hâsıl ediyor, civar bahçelerden birinde bir kuşcağız zemzeme-sâz olarak sanki bu sadaya cevap veriyordu. Pîş-gâh-ı enzârınıza Marmara sahiline karîb fakirhane bir mahalle getiriniz, bu fakirane mahallenin bir tarafında yine Marmara'ya yakın, şedâid-i rüzgârdan bir dereceye kadar masûn bir kulübe, daha doğrusu bir uzletgah-ı fakirane var. Bu kulübede bir valide ile bir de kızı iskân ediyor." (Avanzâde Mehmet Süleyman 1315/1899: 2-3).

Kaynakça


Erdoğan Çeltik, Seher (2017). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Erdoğan Çeltik, Seher (2018). Avanzâde Mehmet Süleyman – Kültür ve Edebî Hayatımıza Katkıları. Mauritius: Lambert Academic Publishing.

Avanzâde Mehmet Süleyman (1315/1899). Bayram Gecesi, Dersaadet: Yuvanaki Penayotidis Matbaası.

Atıf Bilgileri


ERDOĞAN ÇELTİK, Seher. "BAYRAM GECESİ (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/bayram-gecesi-avanzade-mehmet-suleyman. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ŞEYTANKAYA CİNAYETİ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
2 İKİ KIZIN SEVDALISI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
3 KANLI İNTİKAM (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
4 JAPONYA - EDEBÎ FIKRA (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
5 TASVİR (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
6 ÂLÎ CENAB BİR KIZ (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
7 ÜÇ GÜZELLER (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
8 DENİZ KIZI FROE ADALARINDA (AVANZÂDE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
9 TEYZENİN KURNAZLIĞI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
10 MÜKEMMEL HAZİNE-İ LETÂİF (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
11 ŞEYTAN MAĞARALARI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
12 BİNBİR ÇEŞİT (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
13 LETAİF CÜZDANI (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
14 MÜTÂLAA SALONU (AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) Avanzade Mehmet Süleyman Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
15 113 NUMARALI HANE 1. CİLT (İSKENDER EFENDİ - AVANZADE MEHMET SÜLEYMAN) İskender Efendi Dr. Seher ERDOĞAN ÇELTİK
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle