Eserden Örnekler

“Kütüb-hâne-i Müntehabât”

Bu unvân altında âsâr-ı eslâftan Türkçe, Arabî ve Farsî bazı kitâblar intihâb ve neşrini kararlaştırıp, yegâne istinâdgâhım olan rağbet-i umûmiyyeye mazhariyyetim takdîrinde, gerek aynen ve metin ve gerek şerh ve tercüme sûretiyle elsine-i selâsede şâyân-ı mütâla’a ve bâ’is-i istifâde olacak bir hayli âsârın ta’mîmine muvaffakiyyetimi me’mûl ederim.

İntihâb iki sûretle olacaktır: Evvelâ, âsâr-ı eslâf içinde en ziyade şâyân-ı neşr olanları seçilecek; sâniyen uzun ve ihtisâra muhtâc olan ba’zı âsâr-ı müntehabenin de en iyi kısımları alınacaktır. Ale’l-husûs şu’arânın ekser-i eş’ârı gurbe-şütür kabîlinden veya aynı me’âlin başka ta’bîrâtla tekrârından ibâret olduğundan, bir Dîvân’ın ser-â-pâ neşrinden ise, en iyi kısımlarının intihâbıyla gerek mütâla’ası ve gerek taşınması kolay olacak sûrette muhtasarının elde bulunması elbette tercîh olunur.

Elsine-i ecnebiyyede yazılmış en güzîde âsârdan ba’zılarının tercümeleri de kütüb-hânemizin adedleri sırasına girebilecektir (Şemseddin Sâmî 1317: 3).

Açıl, bâğın gül-i nesrîni, ol ruhsârı görsünler.

Salın serv ü sanavber, şîve-i reftârı görsünler.

Ten-i zârımda pehlû üstühânı sayılır bir bir,

Beni seyr etmeyen ahbâb mûsîkârı¹  görsünler.

Açıldı dâğlar sînemde, çâk ettim girîbânım;

Mahabbet gülşeninde açılan gülnârı²  görsünler.

Kapında hâsıl etti bu devâsız derdi hep gönlüm;

Ne derde mübtelâ oldu, dil-i bîmârı görsünler.

Güzeller mihribân olmaz, demek yanlıştır ey Bâkî

Olur vallâhi billâhi hemân yalvarı³  görsünler.

----------------

¹ Burada mûsîkârdan maksad gûyâ gagası nây gibi delik delik bir tayr-ı mevhûmdur.

² Nar çiçeği

³ Bâkî burada (yalvar) emr-i hâzırını (yalvarma) ma’nâsıyla isim gibi kullanmıştır.

(Şemseddin Sâmî 1317 :63-64).