- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmet Vefik Paşa - Madde Yazarı: Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Tiyatro
- Yayın Tarihi:06/10/2022
AZARYA (AHMET VEFİK PAŞA)
komediAhmet Vefik Paşa (d. ?/? - ö. 1309/1891)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Molière’in 1668’de yayımlanan L’Avare isimli komedisinin adaptasyonu. Molière’in bu ünlü eseri edebiyat tarihimizde ilk defa Ahmet Vefik Paşa tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Eserin aslı beş perdedir. İlk perde beş sahne, ikinci perde beş sahne, üçüncü perde dokuz sahne, dördüncü perde yedi sahne, beşinci perde ise altı sahnedir. Uyarlama metin de beş fasıl olarak tanzim edilmiştir. Birinci fasıl üç, ikinci fasıl üç, üçüncü fasıl dört, dördüncü fasıl dört, beşinci fasıl ise üç meclis hâlinde tertip edilmiştir. Perde ve sahne tertipleri belirli ölçülerde yeniden düzenlenmiş olsa da metin esasına sadık kalınmıştır. Eserin aslında yer alan oyun kişilerinin isimleri Osmanlı reayasından Rum ve Yahudi halklardan seçilen özel isimlerle karşılık bulmuştur.
Komedideki kişi ve olayların bir kısmı Molière’in özel hayatından izler taşımaktadır. Oyun başkişisi Azarya çok zengin olmasına rağmen cimriliği yüzünden fakirlik içinde yaşamaktadır. Bu tavrı nedeniyle çocukları ve çevresindeki diğer kişiler tarafından sevilmeyen bir kişidir. Cimri ihtiyarın kızına âşık olan Leon kılık değiştirerek onunla vekilharç olarak ilişki kurar. Genç adam sevdiği kızın babasıyla yakınlaşmaya çalışırken, cimri baba da kızını zengin bir yaşlı adamla evlendirmeyi tasarlamaktadır. Diğer yandan cimri adamın oğlu Bohur zengin olmayan bir kıza âşık olur, fakat kızın maddi durumu evlilikleri önünde engel teşkil eder. Bir müddet sonra Azarya ile Bohur, Rahel için rakip olsalar da sonunda kazanan Bohur olur. Oyunun sonunda Leon ve Bohur’un yıllar önce bir gemiz kazası sonucunda yolları ayrı düşen iki kardeş olduğu ortaya çıkar. Babaları Merkado’nun rastlantı sonucu bu durumu öğrenmesi üzerine kimsesiz ve fakir kardeşlerin talihi tersine döner ve Azarya’nın çocuklarıyla evlenirler. Oyunun sonunda herkes sevdiği ile evlenirken cimri baba Azarya da çocuklarının zengin âşıkları ile evlenmiş olmalarının keyfini sürer.
Ahmet Vefik Paşa'nın biyografisi için bk. "Ahmet Vefik Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-vefik-pasa
Eserden Örnekler
Leon
Eyvah! Dilber Sara, bana lütufla vefadarlık peymanları edip de acaba akabinde böyle gussaya düşmek ne olsun? Ben sürura müstağrak, âyâ, sizi niçin mahzun olup iç çeker görürüm? Nar-ı iştiyakıma rağmen benimle aht-ı vifaka rağbet ettiğinizden mi pişman olup da bu müştakınızı siz mesrur ettiğinize çarçabuk nedamet ediyorsunuz?
Sara
Hayır, Leon, sizin yolunuzda ettiğim fedakârlığa hiç pişman olamam. Zira, ben bunu aşkın tatlı cebrile ettim. Gönül beni ciddi söylettiğini pek güzel hissediyorum. Olanlar olmasaydı demesini bile derunum kabul etmez, ama, işimizin encamını da hulya ettikçe doğrusu endişeye uğruyorum. Kendimi bu derece muhabbete vermemeliydi diye tuttuğum kara tasalanıyorum.
(Molière, 1933: 10)
Kaynakça
Akün, Ömer Faruk (1989). "Ahmed Vefik Paşa", TDV İslam Ansiklopedisi, C.2, s.143-157.
Molière (1866). L'Avare. Paris: Librairie Classique d'Eugene Belin.
Molière (1933). Azarya. (çev. Ahmet Vefik Paşa). (hzl. Mustafa Nihat Özön). İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ADAMCIL (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
2 | ARSLAN AVCILARI YÂHUD HAK YERİNİ BULUR (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
3 | AŞK-I MUSAVVER (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
4 | ATALAR SÖZÜ - TÜRKÎ DURÛB-I EMSÂL (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
5 | CİL BLAS SANTİLLA'NIN SERGÜZEŞTİ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
6 | DEKBÂZLIK (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
7 | DON CİVANİ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
8 | DUDU KUŞLARI (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
9 | HERNANİ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
10 | HİKÂYE-İ HİKEMİYYE-İ MİKROMEGA (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
11 | İNFİ'ÂL-İ AŞK (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
12 | KADINLAR MEKTEBİ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
13 | KOCALAR MEKTEBİ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
14 | MERÂKÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Dr. Esra Dicle |
Görüntüle | ||
15 | MUACCİZLER (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmet Vefik Paşa | Öğretmen Emre Şengül |
Görüntüle | ||
16 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
17 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
18 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
19 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
20 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
21 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
22 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
23 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
24 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
25 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |